Lý thuyết cơ bản về chớp sụp đổ

Quan niệm truyền thống lâu nay về sự hình thành chớp là sai lầm, các nhà vật lý Mỹ vừa tuyên bố. Tính toán của Joseph Dwyer, tại Viện công nghệ Florida ở Melbourne, bang Florida cho thấy, chỉ riêng đi

Các "trận cuồng phong" tia gama và tia X có thể luôn đi kèm với những tia chớp.

Dwyer vốn chủ yếu nghiên cứu các hạt năng lượng cao trong vũ trụ. Nhưng hai năm trước, khi chuyển tới miền trung Florida, một trong những khu vực thường gặp chớp nhất thế giới, ông bị thu hút bởi các báo cáo về những đợt bùng nổ ào ạt của tia X và tia gamma đi kèm với những tia chớp. (Những bức xạ năng lượng cao này có xu hướng chỉ được quan sát thấy ở vũ trụ ngoài, nơi chúng phải đi chậm lại do ma sát với bầu khí quyển trái đất).

Cho tới nay, hầu hết các nhà khoa học tin rằng, chớp được sinh ra khi một điện trường khổng lồ hình thành trong bầu khí quyển. Mặc dù không ai tận mắt nhìn thấy, điện trường này, các nhà nghiên cứu vẫn kết luận rằng, đó đơn giản là vì họ không có thiết bị đủ mạnh để phát hiện dấu vết của nó.

Khi Dwyer lồng ghép sự sản sinh các bức xạ năng lượng cao vào một mô hình mô tả quá trình tích tụ trường điện trong các cơn bão, ông bị sốc vì ngạc nhiên. Ông phát hiện thấy sự giải phóng các tia gamma và tia X làm khuếch tán điện trường, ngăn không cho nó tích tụ đủ lớn để phát sinh chớp.

“Đây có thể là một giả thuyết đột phá”, Martin Uman, chuyên gia nghiên cứu về chớp tại đại học Florida ở Gainesville, cho biết.

Như vậy, nguồn gốc thật sự của chớp đến nay vẫn còn là một bí ẩn. Dwyer phỏng đoán rằng, một quá trình tương tự (quá trình phân tán điện trường) có thể đã dồn điện tích vào một số khu vực nhất định, và đủ lâu để khơi mào các tia chớp.

  • Tags: