Chưa mặn mà ô tô cũ nhập
Sau hơn ba tháng kể từ chiếc ô tô cũ đầu tiên thông quan, chỉ mới vài ba chục chiếc xe second hand được bán ra. Nhiều giấc mơ về một chiếc xe cũ với giá rẻ hơn xe mới đã tắt, thị trường xe cũ vẫn khá im ắng. Lý do lớn nhất dẫn đến tình trạng này là do giá xe cũ nhập khẩu đắt ngang xe mới, xe có giá bán vừa phải thì không có để chọn.
Khách hàng không đến với những cửa hàng chuyên bán xe cũ vì xe cũ nhập về đa số là dòng xe cao cấp, có giá cao, trên trăm ngàn USD, như: Lexus LX, BMW, Mercedes…. Nhiều cửa hàng cũng muốn bán loại xe có giá vừa phải, nhưng loại xe đó không về, bởi lý do thuế, tính ra sẽ không còn lời sau khi hoàn tất các thủ tục. Hơn nữa, dòng xe này tuy sử dụng chưa quá 5 năm, nhưng chất lượng xuống rất nhanh, máy móc rệu rã, nếu kiểm tra không kỹ doanh nghiệp sẽ bị “dính” chất lượng dỏm.
Xe nội lắp ráp tại Việt Nam
Theo thông báo của các công ty sản xuất, lắp ráp xe ô tô đang hoạt động tại Việt Nam, giá xe 4 chỗ tối thiểu hiện không dưới 15.000 USD/chiếc (không kể dòng xe gia đình Matiz của Vidamco). Mức giá ô tô bình quân trên thị trường hiện vào khoảng 25.000-45.000 USD/xe. Mức giá này không thể đáp ứng được nhu cầu của lượng người “khát” ô tô giá rẻ gần như chiếm tuyệt đại đa số người có nhu cầu mua xe ô tô hiện nay. Mặc dù vậy, số xe ô tô mới của các liên doanh trong nước và nhập khẩu được tiêu thụ trong vài tháng qua vẫn liên tiếp tăng. Trong tháng 5, nghĩa là một tháng sau khi lệnh cho nhập xe cũ có hiệu lực, các liên doanh của Hiệp hội Các nhà sản xuất ô tô (VAMA) bán được 2.712 xe; tháng 6, lượng xe bán ra của các nhà sản xuất trong nước là 3.783 xe. Trong số này, tăng đáng kể là các loại xe du lịch (24%) với mức bán ra 706 xe, 1.256 xe đa dụng (10%); 387 xe mini buýt, xe buýt (51%). Hai dòng xe có mức bán giảm là xe 2 cầu việt dã SUV và xe tải, xe pick-up. Gần đây, Hãng Honda Việt Nam ra mắt dòng xe Civic giá rẻ chỉ khoảng 18.000 - 20.000 USD/chiếc, đã thu hút sự chú ý của nhiều người.
Tuy thế, dòng xe cao cấp cũng được lựa chọn. Tiến sĩ UDO F.LOERSCH, Tổng giám đốc Mercedes-Benz Vietnam (MBV) nhận định: “Thị hiếu tiêu dùng của người Việt Nam khá đặc biệt. Tuy thu nhập chưa thật cao so với khu vực và thế giới, nhưng họ luôn mong muốn sở hữu những sản phẩm cao cấp. Dự kiến năm 2006, MBV sẽ tiêu thụ được trên 1.400 sản phẩm, trong đó có trên 400 xe du lịch E-class và C-class”.
Xe giá rẻ đem vào…
Dòng xe lắp ráp từ động cơ của hãng Peugeot (Pháp) do nhà sản xuất ô tô hàng đầu khu vực Trung Đông - Tập đoàn Iran Khodro Industrial tung vào thị trường Việt Nam với nhãn hiệu Samand động cơ 1.6L và1.8 L. Giá bán lẻ tại Iran loại xe nhãn Samand là 10.000 USD/xe với loại 1.6L và 12.000USD/xe với loại 1.8L. Với mức thuế dành cho xe mới nhập khẩu hiện nay của Việt Nam thì những chiếc xe này khi bán ra sẽ có giá khoảng 30.000 USD trở lại.
Với giới chuyên kinh doanh vận tải thì thông tin sau đây thu hút mạnh sự chú ý: Xí nghiệp Tư doanh Xuân Kiên (Vinaxuki) đưa ra tới 18 model xe tải nhẹ có tải trọng từ 750 kg đến 5.000 kg và xe bán tải (pick up). Đây là hai chủng loại xe đang rất được thị trường trong nước ưa chuộng bởi ưu điểm: Sơn điện ly toàn bộ thùng hàng và thân xe với thời hạn bảo hành lên tới 3 năm cho nước sơn. Trang bị động cơ có hệ thống phun xăng điện tử và turbo của các hãng danh tiếng đạt tiêu chuẩn khí thải Euro 2, giảm được 15% đến 20% lượng tiêu hao nhiên liệu. Giá bán cạnh tranh so với những loại xe cùng tải trọng do các doanh nghiệp trong nước lắp ráp và sản xuất, giá bán lẻ hiện tại (đã bao gồm thuế VAT) các loại xe tải có tải trọng từ 750 kg đến 5.000 kg của Vinaxuki là từ 77 triệu đồng đến 215 triệu đồng/xe.
Ngoài ra, loại xe tải 700 kg Jiefang của Trung Quốc do Công ty TNHH thương mại Đại Phát vừa đưa ra thăm dò được hãng cho biết, nhập khẩu giá chỉ ngót nghét 80 triệu đồng. Hay như chiếc Dongfeng 730 kg cũng của nhà sản xuất này có giá 75 triệu đồng/chiếc. Chiếc Jiefang cũng có giá tương tự (xe Jiefang được sản xuất tại Nhà máy Ôtô Giải Phóng, thuộc Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Hà Giang. Đây là hãng xe đã từng có mặt tại Việt Nam từ những năm 70 của thế kỷ trước. Xe có thùng dài 2,5 m, động cơ phun xăng điện tử EFI tiết kiệm nhiên liệu 6 lít/100 km, tiêu chuẩn Euro 1. Cabin và thân xe được nhúng toàn bộ bằng sơn điện ly âm cực của hãng PPG (Mỹ). Dòng xe này có xuất xứ từ Trung Quốc và được bán với nhiều ưu đãi thông qua các đơn vị ở Việt Nam). Công ty Đại Phát đưa ra bán trả góp bằng cách liên kết với Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho vay 50% trả dần trong vòng 3 năm. Tiền thế chấp của người tiêu dùng có thể bằng chính chiếc xe.
Một đối tượng xe đang thu hút sự quan tâm của dư luận là dòng xe ôtô giá rẻ được lắp ráp trong nước từ linh kiện nhập khẩu của Trung Quốc, Malaysia. Dòng xe JRD Mega 1, loại 7 chỗ ngồi của Công ty TNHH JRD Motor Industries Việt Nam lắp ráp, giá chỉ 8.300USD (tương đương 133 triệu đồng, đã gồm thuế). Hai dòng xe giá rẻ khác là mẫu xe 8 chỗ ngồi (CC102115R) giá 130 triệu đồng và mẫu xe 4 chỗ ngồi (HF J6376) giá 176 triệu đồng của Vinaxuki, hầu hết linh kiện đều nhập từ Trung Quốc.
Đáng chú ý là vào cuối tháng 9 này, Lifan chính thức đưa hai mẫu xe ô tô giá 16.500USD và 13.000USD ra thị trường. Lifan cũng đang tính đến giữa năm sau sẽ ra đời loại xe 7 chỗ giá chẵn 10.000USD tại Việt Nam.
Tiền nào của nấy
Theo nhận định của một số chuyên viên phân tích thị trường, mặt hàng xe ô tô vẫn tuân thủ theo đúng luật chơi “tiền nào của nấy”. Do vậy, chưa hẳn sắp tới loại xe giá “mềm”, thương hiệu còn lạ sẽ thuyết phục sự tin dùng nếu chưa qua thời gian dài chứng minh “bản lĩnh” thật sự của mình.
Đơn cử, theo thông số kỹ thuật của nhà sản xuất, chiếc JRD Mega 1 có động cơ 4 thì, chạy bằng xăng. Công suất của xe chỉ đạt mức 1.100 cc nhưng mức tiêu hao nhiên liệu lại lên tới 8,8-9,1 lít/100 km. So với chiếc Matiz - một chiếc xe có công suất tương đương thì mức tiêu hao nhiên liệu của xe JRD Mega 1 trội hơn hẳn. Đây được coi là điểm yếu cơ bản của loại xe này.
Theo các chuyên gia, với một động cơ “ăn” xăng ngay từ đầu như vậy, mức tiêu thụ xăng sẽ ngày càng nhiều hơn và sẽ tỷ lệ thuận với thời gian sử dụng. Trong khi các xe khác, mức độ tiêu hao nhiên liệu có thể giảm theo từng thời kỳ, nhất là khi xe vận hành được khoảng 6.000-10.000 km.
Tuy nhiên, bán chạy hiện nay lại là dòng xe có giá từ trên 30.000 USD. Toyota Innova là một ví dụ. Ford Focus cũng vậy. Nhà sản xuất Ford Việt Nam cho biết, ngay sau khi thành công tại châu Âu, Ford chọn Việt Nam là quốc gia tiếp theo mà chiếc Focus 5 cửa này muốn chinh phục. Với kiểu dáng trẻ trung, thể thao, có tới 7 màu sơn khác nhau, côn và số tự động, Ford Focus S 2.0 tạo nên sự khác biệt so với các loại xe hạng trung khác đang có mặt tại thị trường Việt Nam.
“Động cơ 2.0 với số tự động nhưng mức tiêu thụ nhiên liệu của xe khá thấp. Chạy thử với nhiều loại đường – từ đèo thoai thoải đến đồng bằng - tốc độ trung bình 60 km/g, xe chở 4 người và điều hòa bật bình thường, Focus S 2.0 ngốn hết chừng 8,7 lít trên 100 km”. Một chuyên gia cho rằng, với những ghi nhận như vậy thì dẫu có giá “không hề rẻ”, nhưng dòng xe này phù hợp với đối tượng thật sự dùng ô tô như phương tiện giao dịch, làm ăn.
Thị trường ô tô Việt Nam sau 10 năm và hơn thế…
Trả lời phỏng vấn về thị trường ô tô Việt Nam sau 10 năm nữa, Tiến sĩ UDO F.LOERSCH, Tổng giám đốc MBV cho rằng, Việt Nam là một thị trường tiềm năng lớn. Tuy nhiên, quy mô của thị trường ô tô Việt Nam sau 10 - 15 năm nữa như thế nào còn tùy thuộc chính sách của Chính phủ. Từ năm 2003 trở về trước, nhu cầu tiêu thụ ô tô tại Việt Nam tăng rất mạnh, nhưng sau đó đã giảm đáng kể khi Chính phủ áp dụng chính sách thuế mới. Trong ngành ô tô, để thực hiện chính sách nội địa hóa, chúng tôi phải cam kết với nhà cung cấp về số lượng và thời gian đặt hàng ổn định thì họ mới yên tâm sản xuất phụ tùng. Vì vậy, khi Chính phủ đột ngột thay đổi chính sách sẽ gây nhiều khó khăn cho chúng tôi.
Khi Việt Nam gia nhập WTO, sẽ có nhiều doanh nghiệp xuất khẩu ô tô vào Việt Nam và các doanh nghiệp trong nước cũng có cơ hội xuất khẩu sang nhiều thị trường khác. Việc cắt giảm thuế quan để tham gia các khu vực mậu dịch tự do khiến doanh nghiệp trong nước chịu sức ép cạnh tranh. Tuy nhiên, chọn thời điểm nào để Việt Nam tận dụng được cơ hội tốt nhất là điều Chính phủ cần xem xét. Lẽ đương nhiên, doanh nghiệp không đủ sức cạnh tranh sẽ khó mà tồn tại được, còn các công ty mạnh thì có cơ hội phát triển càng mạnh hơn. MBV đang phấn đấu để trở thành một mắt xích trong hệ thống sản xuất ô tô cao cấp trên toàn thế giới.
