Ngày 30/7/2024, Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường (CLCSTN&MT) phối hợp với Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên tại Việt Nam (WWF-Việt Nam) và Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) tổ chức Tọa đàm “Thúc đẩy giải pháp giảm sử dụng nhựa dùng một lần: Từ thực tiễn đến chính sách”.
Tọa đàm “Thúc đẩy giải pháp giảm sử dụng nhựa dùng một lần: Từ thực tiễn đến chính sách” thu hút sự tham gia của hơn 80 đại biểu là đại diện các đối tác đồng hành, cơ quan Chính phủ, các tổ chức phi Chính phủ, các đơn vị bán lẻ và các bên liên quan khác, được tổ chức nhằm tổng kết, đánh giá và rút ra các bài học kinh nghiệm trong việc hưởng ứng chiến dịch “Ngày quốc tế không sử dụng túi ni - lông”, (03/7) năm nay.
Phát biểu tại sự kiện, TS. Nguyễn Trung Thắng, Phó Viện trưởng Viện Chiến lược, Chính sách tài nguyên và môi trường nhấn mạnh, dù mang lại nhiều tiện ích và đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống của nhiều người tuy nhiên, đặc tính bền, khó phân hủy của các sản phẩm nhựa, ni - lông đã và đang gây ô nhiễm môi trường, để lại những hậu quả khôn lường đối với sức khỏe con người và các loài động thực vật trên Trái đất;
TS Nguyễn Trung Thắng đồng thời cho biết, trước những nguy cơ nghiêm trọng của rác thải nhựa đối với môi trường, Chính phủ Việt Nam đã phê duyệt nhiều chính sách nhằm hạn chế túi ni-lông và các sản phẩm nhựa dùng một lần. Cụ thể như Luật Bảo vệ Môi trường 2020 đã quy định rõ về trách nhiệm tái chế và trách nhiệm xử lý chất thải của nhà sản xuất; quy định về giảm thiểu, tái sử dụng, tái chế và xử lý chất thải nhựa, phòng, chống ô nhiễm rác thải nhựa đại dương. Đề án tăng cường công tác quản lý chất thải nhựa ở Việt Nam (Quyết định số 1316/QĐ-TTg) cũng đã xác định mục tiêu phấn đấu đến năm 2025 sử dụng 100% túi ni lông, bao bì thân thiện với môi trường tại các trung tâm thương mại, siêu thị phục vụ cho mục đích sinh hoạt thay thế cho túi ni lông khó phân hủy.
Tham dự tọa đàm, các đại biểu đặc biệt là các đơn vị tham gia chiến dịch đã cùng trao đổi, chia sẻ về kết quả, kinh nghiệm trong triển khai chiến dịch hưởng ứng “Ngày quốc tế không sử dụng túi ni - lông”, ghi nhận các nỗ lực của các doanh nghiệp, đơn vị bán lẻ trong hành trình giảm túi ni-lông, ô nhiễm rác thải nhựa; những thách thức, khó khăn nhất định trong thay đổi hành vi khách hàng giảm sử dụng túi ni - lông sử dụng 1 lần khi đi mua sắm tiêu dùng…; đồng thời, trao đổi, thảo luận về các giải pháp thay thế cho sản phẩm nhựa sử dụng một lần cũng như chia sẻ về kế hoạch, triển khai hành động trong thời gian tới… Hoạt động nằm trong khuôn khổ Dự án “Giảm thiểu rác thải nhựa đại dương tại Việt Nam” (Dự án được chủ trì bởi Cục Biển và Hải Đảo Việt Nam, thực hiện bởi WWF-Việt Nam và các đối tác địa phương) và Liên minh Doanh nghiệp vì Môi trường Việt Nam (VB4E), đồng sáng lập bởi IUCN, Viện CLCSTN&MT và Tập đoàn TH.
Chiến dịch thu hút hơn 17.000 lượt khách hàng, giảm gần 166.400 túi ni-lông
Tại sự kiện Ban tổ chức cho biết, hưởng ứng Ngày quốc tế không sử dụng túi ni - lông (03/7), Viện CLCSTN&MT đã phối hợp với các đối tác đồng hành triển khai chiến dịch Ngày không sử dụng túi ni-lông tại nhiều, doanh nghiệp, đơn vị bán lẻ lớn tại Việt Nam , bao gồm: toàn bộ hệ thống siêu thị LOTTE Mart, toàn bộ Trung tâm bách hóa tổng hợp và Siêu thị AEON Việt Nam trên toàn quốc; 10 cửa hàng TH true mart, Big C Thăng Long, 04 Trung tâm MM Mega Market Việt Nam tại Hà Nội; cũng như hệ thống Co.op Mart tại Phú Yên, Kiên Giang, Quảng Trị, Quảng Bình, Hà Tĩnh và hệ thống siêu thị GO!, Trung tâm thương mại Hòa Thọ tại Thành phố Đà Nẵng.
Xuyên suốt chiến dịch từ ngày 29/6-3/7/2024, Ban tổ chức đã tổ chức, nhiều hoạt động truyền thông nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của túi ni-lông và đồ nhựa dùng một lần như các mini-game hỏi và đáp về kiến thức liên quan đến rác thải nhựa: Học mà chơi, chơi mà học; Vòng quay may mắn; Ghé thăm Tiệm chụp ảnh Đại dương xanh; Lời nhắn gửi tương lai; và Cuộc thi trực tuyến trên mạng xã hội nhằm truyền tải thông điệp “Bớt túi ni-lông, thêm nhiều mầm sống”. Tham gia chiến dịch năm nay, các đơn vị đã góp phần giảm được gần 166.400 túi ni-lông. Các hoạt động truyền thông đã thu hút sự tham gia của hơn 17.000 lượt khách hàng tại các khu mua sắm và trên nền tảng trực tuyến.
Chia sẻ kinh nghiệm trong giảm thiểu nhựa đại diện Tập đoàn TH cho biết, từ nhiều năm trước hệ thống cửa hàng TH true mart của Tập đoàn đã thay thế núi ni-lông dùng một lần sang túi ni-lông sinh học được làm từ nguyên liệu thân thiện với môi trường như bã mía, bã ngô…
Ngay cả khi túi ni - lông sinh học (đã dễ dàng phân hủy, thân thiện với môi trường hơn so với túi ni-lông) thì TH cũng hạn chế phát cho người tiêu dùng. Thay vào đó, TH khuyến khích khách hàng sử dụng và tái sử dụng túi canvas, hướng đến mục tiêu giảm thiểu mạnh mẽ tình trạng thải túi ni-lông ra môi trường. Cùng với việc chuyển đổi, giảm túi ni-lông sinh học, TH còn triển khai nhiều biện pháp giảm rác thải nhựa như: bỏ màng co nắp chai, giảm lượng nhựa trên nhãn chai, thân chai các sản phẩm; chuyển đổi ống hút, thìa nhựa sang vật liệu thân thiện với môi trường và tiến tới bỏ hoàn toàn thìa sữa chua… và thu gom vỏ hộp sữa.
Tại Tọa đàm AEON Việt Nam cho biết từ tháng 7/2024 đã triển khai mở rộng chương trình Ngày không túi ni-lông tại các quầy thanh toán nhanh trên toàn bộ Siêu thị trên cả nước. Với nguyên tắc hỗ trợ khác hàng chuyển đổi hành vi từ túi ni -lông sang túi dùng nhiều lần một cách dễ dàng hơn, Doanh nghiệp tăng nhận diện về Chương trình bằng cách cho nhân viên thu ngân đội nón với thông điệp “Ngày không túi ni- lông thứ 2 hàng tháng” đồng thời đưa ra nhiều sự lựa chọn thay thế cho khách như: tự mang túi, Thuê túi, Tặng túi, đóng thùng carton…Bố trí nhân viên hỗ trợ trước khi Khách hàng vào quầy thu ngân…
Các siêu thị, hệ thống bản lẻ cần cùng nhau có thêm các giải pháp, nhất là cân nhắc tính phí túi ni - lông thay vì phát miễn phí
Chia sẻ về kế hoạch hành động giai đoạn tiếp theo, đại diện các doanh nghiệp, nhà bán lẻ đồng thời cho biết trong thời gian tới, các thành viên của Liên minh các nhà bán lẻ giảm túi ni - lông sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động giảm túi ni-lông và nhựa dùng một lần. Cụ thể như, LOTTE Mart sẽ tiếp tục triển khai chương trình tặng túi thân thiện với môi trường cho khách hàng trên toàn hệ thống nhằm góp phần thay đổi nhận thức và hành vi của khách hàng. Central Retail truyền thông về lợi ích của việc sử dụng túi thân thiện với môi trường, vận động khách hàng sử dụng thùng để đựng và đóng hàng; đào tạo nhân viên thu ngân tư vấn cho khách hàng trong quá trình thanh toán; đặt chỉ tiêu thưởng cho thu ngân có số lượng bán túi Lohas/GO nhiều nhất trong tháng; bố trí thêm các thùng bìa carton ở các đầu quầy thu ngân. AEON Việt Nam cũng nỗ lực mở rộng phạm vi áp dụng của chương trình Ngày không túi ni-lông ra toàn bộ các trung tâm bách hóa tổng hợp và siêu thị trên toàn quốc vào mỗi thứ hai đầu tiên của tháng tại các quầy thanh toán nhanh - không tiền mặt…
Kết luận tọa đàm nhiều ý kiến đều đồng tình với việc các siêu thị, hệ thống bản lẻ lớn cần cùng nhau cố gắng có thêm các giải pháp trong nhằm giảm sử dụng túi ni – lông dùng 1 lần, nhất là việc cân nhắc tính phí đối với các loại túi ni - lông cung cấp cho khách hàng khi đi mua sắm thay vì phát miễn phí, vì theo quy định của pháp luật hiện không cấm đối với các loại túi ni – lông dễ phân hủy, túi sinh học và thực tế nhiều siêu thi, hệ thống lớn đã chuyển từ túi ni lông dùng một lần khó phân hủy sang các loại túi dễ phân hủy…
TS. Nguyễn Trung Thắng đồng thời bày tỏ tin tưởng rằng, với những cam kết mạnh mẽ của các đơn vị bán lẻ, sự đồng hành của các đối tác giảm chất thải nhựa, các doanh nghiệp, nhà bán lẻ, các đơn vị, tổ chức liên quan sẽ cùng nhau đóng góp vào các nỗ lực quốc gia, khu vực và toàn cầu trong quá trình tiến tới một Hiệp ước toàn cầu chấm dứt ô nhiễm nhựa.
