Đây là động thái mới nhất của Chính phủ Trung Quốc nhằm hỗ trợ cho các doanh nghiệp than vốn đang kinh doanh thua lỗ của nước này. Theo đó, kể từ ngày 15/10/2014, Trung Quốc sẽ áp mức thuế suất 6% đối với than nhập khẩu, bao gồm mức 3% đối với than anthracite và than cốc. Việc thay đổi thuế suất nhập khẩu than được Chính phủ Trung Quốc thực hiện sau khi ban hành lệnh cấm nhập khẩu than chất lượng thấp và đưa ra tuyên bố yêu cầu các nhà máy sử dụng năng lượng giảm sử dụng than nhập khẩu vào hồi tháng 9/2014.
Ông Phillip Chippindale, chuyên gia phân tích thuộc Công ty Wilson HTM Investment Group Ltd. (Australia), nhận định: “Điều này sẽ khiến giá than Australia trở nên kém cạnh tranh hơn so với giá than nội địa Trung Quốc và điều này diễn ra trong bối cảnh ngành than đang đối mặt với những khó khăn nghiêm trọng do giá than thấp làm giảm mức lợi nhuận biên”. Theo số liệu của hãng tin Bloomberg, than Australia chiếm 39% thị phần than nhập khẩu của Trung Quốc trong 8 tháng đầu năm 2014.
Tình trạng dư thừa than trên toàn cầu tăng cao và tăng trưởng nhu cầu sử dụng than của Trung Quốc ở mức thấp đã đẩy giá than trên thế giới xuống mức thấp nhất trong vòng 6 năm trở lại đây; và buộc các nhà khai khoáng như BHP Billiton Ltd. hay Glencore Plc cắt giảm chi phí sản xuất để bù đắp sự giảm giá.
Bên cạnh đó, trong một cuộc họp diễn ra vào ngày 10/10/2014, Thủ tướng Australia đã nhấn mạnh việc cần thiết hoàn tất Hiệp định tự do thương mại giữa Australia và Trung Quốc trong vài tháng tới để giảm thiểu tác động của chính sách thuế Trung Quốc với ngành công nghiệp than Australia.
Các thay đổi chính sách than của Trung Quốc trong thời gian gần đây nhằm hỗ trợ ngành công nghiệp than vốn đang gặp nhiều khó khăn
Trong khi đó, tập đoàn tài chính Morgan Stanley nhận định, chính sách thuế mới của Trung Quốc sẽ không ảnh hưởng đến Indonesia nhờ vào Hiệp định tự do thương mại giữa Indonesia với Trung Quốc. Morgan Stanley cũng nhận định, chính sách thuế của Trung Quốc có thể khiến tình trạng dư cung trong khu vực trở nên trầm trọng hơn.
Ông Daniel Morgan, chuyên gia phân tích của tập đoàn UBS AG, nhận định: “Những thay đổi chính sách của Chính phủ Trung Quốc trong thời gian gần đây đang khiến việc nhập khẩu ngày càng trở nên bất lợi hơn. Các chính sách về than của Trung Quốc đang hướng đến việc gia tăng lợi nhuận cho ngành than nội địa và giải quyết các vấn đề ô nhiễm.” Theo báo cáo của Hiệp hội công nghiệp than Trung Quốc đưa ra trong tháng 7/2014, có đến hơn 70% doanh nghiệp khai thác than Trung Quốc hoạt động không có lãi và một nửa số doanh nghiệp đang phải trì hoãn hoặc cắt giảm lương nhân viên sau khi giá than nội địa sụt giảm do tình trạng cung vượt cầu và nhu cầu suy giảm.
