Từ 1/1/2026 thống nhất một bộ sách giáo khoa toàn quốc, tiến đến miễn học phí cho tất cả học sinh

Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Giáo dục đại học (sửa đổi). Trong số các nội dung được sửa đổi, bổ sung, các quy định về sách giáo khoa giáo dục phổ thông và tài liệu giáo dục địa phương được xem là một trong những điểm nhấn trọng tâm, thu hút sự quan tâm đặc biệt của xã hội.

Sáng ngày 10/12/2025, trong chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật Giáo dục đại học (sửa đổi). Với 411/440 đại biểu tán thành, chiếm 86,89%, dự Luật chính thức được thông qua sau quá trình tiếp thu, chỉnh lí công phu từ Chính phủ và các cơ quan của Quốc hội. Trong số các nội dung được sửa đổi, bổ sung có các quy định về sách giáo khoa giáo dục phổ thông và tài liệu giáo dục địa phương.

Theo đó, sách giáo khoa có vai trò triển khai chương trình giáo dục phổ thông, cụ thể hóa yêu cầu về mục tiêu, nội dung giáo dục, cùng với yêu cầu về phẩm chất và năng lực của học sinh.

Bên cạnh đó, sách giáo khoa phải định hướng về phương pháp giảng dạy và cách thức kiểm tra, đánh giá chất lượng giáo dục. Đồng thời, nội dung và hình thức sách giáo khoa cần đảm bảo không mang định kiến về dân tộc, tôn giáo, nghề nghiệp, giới, lứa tuổi và địa vị xã hội. Sách giáo khoa có thể được thể hiện dưới dạng sách in, sách chữ nổi Braille hoặc sách điện tử.

Về cơ chế quản lý và sử dụng, Luật quy định Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc.

Liên quan đến quy trình thẩm định, Luật quy định Hội đồng quốc gia thẩm định sách giáo khoa do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định và thành lập theo từng môn học, hoạt động giáo dục. Hội đồng và các thành viên phải chịu trách nhiệm về nội dung và chất lượng thẩm định. Sau khi được Hội đồng quốc gia thẩm định và đánh giá xếp loại đạt, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ phê duyệt sách giáo khoa để sử dụng trong cơ sở giáo dục phổ thông, đồng thời quy định tiêu chuẩn, quy trình biên soạn, chỉnh sửa sách giáo khoa giáo dục phổ thông.

Từ 1/1/2026 thống nhất một bộ sách giáo khoa toàn quốc, tiến đến miễn phí cho tất cả học sinh
Luật quy định Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo sẽ quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông sử dụng thống nhất toàn quốc

Trước đó, trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình trước Quốc hội về dự thảo Luật Giáo dục đại học (sửa đổi), Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết việc quy định sử dụng một sách giáo khoa giáo dục phổ thông thống nhất toàn quốc nhằm đảm bảo Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể lựa chọn phương án biên soạn một bộ sách mới hoặc lựa chọn, chỉnh lý từ các bộ sách hiện hành, tùy thuộc vào tình hình thực tiễn và quyết định của cấp có thẩm quyền.

Song song với đó, vấn đề miễn phí sách giáo khoa cũng được nhấn mạnh. Luật tiếp tục giao Chính phủ quy định việc miễn phí sách giáo khoa cho học sinh, đồng thời bãi bỏ quy định "giao Chính phủ quy định chi tiết về xã hội hóa sách giáo khoa". Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn giải thích, trong bối cảnh hiện nay, chưa đủ điều kiện để luật hóa ngay phương án bộ sách thống nhất do Nhà nước trực tiếp biên soạn hay thực hiện theo cơ chế xã hội hóa. Việc giữ quy định theo hướng mở như dự thảo giúp đảm bảo tính ổn định của luật, tránh tạo ràng buộc cứng khi chủ trương còn trong quá trình nghiên cứu, đánh giá tác động. Riêng việc xã hội hóa, bao gồm việc tổ chức, cá nhân cho, tặng sách giáo khoa giáo dục phổ thông, vẫn sẽ tiếp tục thực hiện theo Điều 16 Luật Giáo dục hiện hành và các quy định pháp luật có liên quan.

Từ 1/1/2026 thống nhất một bộ sách giáo khoa toàn quốc, tiến đến miễn phí cho tất cả học sinh
Đến năm 2030, Nhà nước sẽ hoàn thành cung cấp miễn phí sách giáo khoa, ưu tiên người học ở vùng khó khăn

Ngoài ra, nội dung về sách giáo khoa cũng được cụ thể hóa trong dự án Nghị quyết của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Theo Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn, Nghị quyết đã quy định cụ thể hơn về thời gian thực hiện một bộ sách giáo khoa sử dụng thống nhất trong cả nước (từ năm học 2026 - 2027) và việc Nhà nước cung cấp miễn phí bộ sách giáo khoa dùng chung (hoàn thành vào năm 2030) để đảm bảo rõ ràng, minh bạch, thực hiện đúng theo chỉ đạo tại Nghị quyết 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Chính phủ cam kết tiếp thu ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, nghiên cứu để cụ thể hóa tại các văn bản quy định, hướng dẫn luật, nghị quyết và các văn bản thuộc thẩm quyền. Mục đích là làm rõ tiêu chí lựa chọn sách giáo khoa, khoanh rõ phạm vi của sách giáo khoa miễn phí và việc quản lý các loại sách đi kèm, đảm bảo sử dụng ngân sách hiệu quả.

Ngọc Châm