Sáng ngày 17/11/2025, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương - đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi và Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan - đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp tham dự và phát biểu tại Tổ 12 (gồm Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Quảng Ngãi và Đồng Tháp), thảo luận về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) và 2 dự thảo Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện Nghị quyết số 71 và Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.
Làm rõ khái niệm về dữ trữ chiến lược, dự trữ quốc gia
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương, dự thảo Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi) cần làm rõ 3 khái niệm, đó là dự trữ chiến lược, dự trữ quốc gia và vấn đề mật, công khai có liên quan đến dự trữ quốc gia, dự trữ chiến lược.
Phân tích cụ thể, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, dự trữ chiến lược là một khái niệm vĩ mô, mang tính định hướng lâu dài, thể hiện tầm nhìn chiến lược của nhà nước về các loại hàng hóa cần dự trữ ở mức lớn để ứng phó với những tình huống dài hạn, rủi ro an ninh và quốc phòng. Dự trữ chiến lược không phải là một thuật ngữ pháp lý chuyên biệt. Các nhóm tài nguyên chiến lược là dự trữ chiến lược, không phải lúc nào cũng đưa ra trong kế hoạch dự trữ quốc gia 5 năm.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, dự trữ chiến lược phục vụ cho các tình huống dài hạn như: khủng hoảng năng lượng, chiến tranh, xung đột, biến động toàn cầu về lương thực, năng lượng... Khái niệm này chỉ được nêu về nguyên tắc định hướng trong luật để dự trữ đáp ứng các tình huống lâu dài về an ninh kinh tế, xã hội và an ninh quốc phòng. Trong từng thời kỳ, có thể có một số mặt hàng dự trữ chiến lược được đưa vào dự trữ quốc gia.
Trong khi đó, dự trữ quốc gia là một khái niệm pháp lý chính thức, được quy định bằng luật, được quản lý và triển khai trên thực tiễn, chẳng hạn như 5 năm phải làm kế hoạch dự trữ quốc gia hoặc trong chiến lược 10 năm phải định hướng dự trữ quốc gia như thế nào.
Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cũng chia sẻ, thông tin chi tiết về số lượng, cơ cấu hàng hóa; quy mô từng loại, danh mục hàng; kế hoạch xuất, nhập, luân chuyển và vị trí kho phải được giữ bí mật. Còn thông tin công khai bao gồm: danh mục dự trữ quốc gia (để đưa vào luật, từ đó cứ 5 năm Chính phủ sẽ xây dựng kế hoạch dự trữ); dự toán chi ngân sách ở mức khái quát nhất (Quốc hội có thẩm quyền quyết định); các đợt đột xuất cấp rất lớn (Chính phủ báo cáo với UBTVQH và Quốc hội).
Thảo luận về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Hoàng Mai - Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp đánh giá cao dự thảo luật đã có điểm mới đột phá, đó là dự trữ dự trữ chiến lược. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra đối với dự trữ chiến lược không phải chỉ là việc dự trữ quốc gia theo các hàng hóa dự trữ quốc gia hiện hành mà là vấn đề tư duy quản lý dự trữ chiến lược.
Đại biểu Nguyễn Hoàng Mai cũng cho rằng, Điều 12 dự thảo Luật về “Ngân sách nhà nước chi dự trữ quốc gia” đã bỏ quy định về thẩm quyền của Quốc hội. “Đây là tài nguyên thiên nhiên của đất nước. Chúng ta dự trữ thế nào, chúng ta dùng bao nhiêu thì phải báo cáo Quốc hội. Do đó, tôi đề nghị phải giữ lại quy định về thẩm quyền của Quốc hội trong vấn đề này, đây là quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước”, đại biểu Nguyễn Hoàng Mai đề nghị.
Nghiên cứu các chính sách vượt trội, đột phá về giáo dục, y tế để đưa vào các Nghị quyết của Quốc hội
Cho ý kiến về 2 dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về giáo dục và y tế, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương cho rằng, nhiệm vụ đặt ra là thể chế hóa được các chủ trương, chính sách trong các Nghị quyết số 71 và 72 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo và một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân trong kỷ nguyên mới. Vì vậy cơ quan soạn thảo cần rà soát lại các Nghị quyết để xem có bao nhiêu định hướng chính sách và những chính sách nào đã đưa vào các dự thảo Luật để sửa đổi, bổ sung như: Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học… để trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 10 này.
Phó Chủ tịch Quốc hội cũng cho rằng, theo đúng tư duy đổi mới xây dựng pháp luật, những gì đã chín rõ, đã rõ, được sự đồng thuận, đúng thẩm quyền của Quốc hội thì đưa vào luật, còn những gì đang vận động phát triển, chưa đủ chín, đủ rõ thì nghiên cứu quy định tại 2 Nghị quyết. Phó Chủ tịch Quốc hội cũng nhấn mạnh, đây phải là 2 Nghị quyết quy định các chính sách đặc thù, vượt trội để tháo gỡ điểm nghẽn mà thực tế đặt ra đối với giáo dục và y tế.
Cụ thể đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đồng tình với báo cáo thẩm tra của Ủy ban Văn hóa và Xã hội cho rằng, có những chính sách chưa được nghiên cứu đưa vào sửa đổi các Luật về Y tế, do đó cần nghiên cứu đưa vào dự thảo Nghị quyết của Quốc hội để tạo cơ chế chính sách vượt trội, chẳng hạn như: Y học phổ truyền, liên kết y học chuyên môn sâu, bệnh viện tư nhân quy mô lớn, phối hợp công tư, tiếp cận dịch vụ sớm, chăm sóc lão khoa, nhân viên y tế thôn, bản, tổ dân phố…
Còn đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội để thực hiện Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương mong muốn có chính sách đặc thù giao Chính phủ thí điểm tổ chức xây dựng một số Trung tâm đào tạo đại học quốc tế tại Việt Nam với những chính sách ưu đãi về đất đai, thuế...
Phát biểu tại Tổ, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan cho rằng, đối với dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về các chính sách vượt trội về giáo dục, việc xây dựng các chính sách đột phá không chỉ tập trung vào tăng lương hay xây trường mà phải giải quyết được các áp lực, gánh nặng hành chính đối với giáo viên, đó là tình trạng thi đua hình thức. Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, cần thực hiện đúng tinh thần Nghị quyết 29 của Trung ương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, lấy người học làm trung tâm và hướng tới thực học, thực nghiệm. Bên cạnh đó, Phó Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị cần nghiên cứu vấn đề giao thoa giữa giáo dục và y tế, để có chính sách đột phá về sức khỏe tâm thần học đường và dinh dưỡng học đường; đồng thời nhấn mạnh, cần xem đây như là một vấn đề cần thiết kế chính sách quốc gia để hướng tới phát triển toàn diện.
Còn đối với các chính sách vượt trội về y tế, trong đó có vấn đề lão khoa, Phó Chủ tịch Quốc hội cho rằng, việc thiết kế chính sách cho người cao tuổi không phải chỉ là chính sách an sinh xã hội và chăm sóc, mà quan trọng hơn, cần có chính sách để người cao tuổi tự chăm sóc được cho mình, thúc đẩy phát triển “kinh tế bạc” như tại các nước phát triển.
