Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến việc sản lượng lúa gạo toàn cầu giảm do năng suất gieo trồng giảm. Theo dự báo của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), diện tích canh tác lúa gạo trên toàn cầu trong niên vụ 2014/2015 đạt khoảng 161 triệu ha, tăng nhẹ so với niên vụ trước do dự kiến diện tích canh tác lúa gạo tại các nước Brazil, Trung Quốc, Campuchia, Indonesia, Philippines và Mỹ tăng lên. Tuy nhiên, năng suất canh tác trên toàn cầu trong niên vụ 2014/2015 được USDA dự báo sẽ đạt trung bình 4,4 tấn/ha – ngang bằng mức năng suất trong niên vụ 2013/2014.
Dự báo sản lượng gạo của một số quốc gia trong niên vụ 2013/2014 và 2014/2015 (nguồn: Bộ Nông nghiệp Mỹ, đồ họa: Oryza.com)
Theo dự báo mới nhất của USDA, dự kiến sản lượng gạo của Ấn Độ, Sri Lanka và Pakistan sẽ giảm xuống trong niên vụ 2014/2015 do lượng mưa giảm và tình hình thời tiết bất lợi. Tuy nhiên, việc sản lượng gạo của các quốc gia này giảm xuống sẽ có khả năng được bù lại bởi việc gia tăng sản lượng gạo tại Tanzania, Nga và Mỹ.
USDA dự báo tổng lượng gạo được tiêu thụ trên toàn cầu trong niên vụ 2014/2015 và các chế phẩm từ gạo sẽ đạt 481,7 triệu tấn, tăng 1% so với mức 476,9 triệu tấn trong niên vụ 2013/2014. Theo USDA, dự kiến mức tiêu thụ gạo sẽ vượt nguồn cung khoảng 6,2 triệu tấn; mức tiêu thụ gạo và các chế phẩm từ gạo tại Bangladesh, Myanmar, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Philippines và Mỹ sẽ tăng lên đáng kể trong niên vụ 2014/2015.
Lượng gạo dữ trữ trên toàn cầu vào cuối niên vụ 2014/2015 được USDA dự báo đạt 104,2 triệu tấn, giảm 5% so với mức 109,3 triệu tấn trong niên vụ 2013/2014; nguyên nhân chính do lượng gạo dự trữ tại Ấn Độ giảm. USDA cũng cho biết, tỷ lệ sử dụng/dự trữ gạo trên toàn cầu trong niên vụ 2014/2015 sẽ đạt 21,6% giảm so với mức 23,2% trong niên vụ 2013/2014.
Về thương mại gạo, USDA dự báo tổng lượng gạo được giao dịch trên toàn cầu trong năm 2014 sẽ đạt 41,2 triệu tấn, tăng 5% so với mức 39,35 triệu tấn trong năm 2013.
Đối với các nước xuất khẩu, USDA dự báo lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam, Campuchia, Ấn Độ và Mỹ sẽ giảm xuống; ngược lại, hoạt động xuất khẩu gạo của Thái Lan, Myanmar, Argentina, Guyana sẽ tăng lên.
Dự báo tình hình xuất khẩu gạo của một số quốc gia trên thế giới niên vụ 2013/2014(nguồn: Bộ Nông nghiệp Mỹ, đồ họa: Oryza.com)
USDA cũng dự báo lượng gạo nhập khẩu bởi Bangladesh, Colombia, Bờ Biển Ngà, Ai Cập, Indonesia, Malaysia, Nigeria, Philippines, Đài Loan, Syria, Venezuela sẽ tăng đáng kể. Trong khi đó, các quốc gia như Nicaragua, Sierra Leone, Liberia, Hàn Quốc, Ghana và Iran được dự báo sẽ giảm nhập khẩu gạo.
Tổng lượng gạo được giao dịch trên toàn cầu trong năm 2015 được USDA dự báo đạt 41,2 triệu tấn – ngang bằng mức ước tính trong năm 2014. Nguyên nhân chủ yếu do dự kiến lượng gạo được Trung Quốc, khu vực Hạ Sahara Châu Phi nhập khẩu sẽ tăng lên gần đạt mức kỷ lục trong khi đó, nguồn cung gạo từ khu vực Châu Á và khu vực Nam Mỹ cũng sẽ đạt mức cao.
Theo USDA, với việc có nguồn cung gạo dồi dào và mức giá cạnh tranh, Thái Lan sẽ vượt qua Ấn Độ để trở thành quốc gia xuất khẩu gạo lớn nhất thế giới (với lượng gạo xuất khẩu đạt 10 triệu tấn) trong năm 2015.
