Theo báo cáo từ Hiệp hội Rau quả Việt Nam, trong 7 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam ước tính đạt hơn 3,8 tỷ USD, tăng 23,4% so với cùng kỳ năm trước. Đây là một thành tích đáng ghi nhận, phản ánh sự nỗ lực không ngừng của các doanh nghiệp trong việc cải thiện chất lượng sản phẩm và mở rộng thị trường.
Hoạt động xuất khẩu rau quả tiếp tục thuận lợi nhờ nhu cầu tăng tại thị trường truyền thống như Trung Quốc và các thị trường tiềm năng như Hàn Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Thái Lan,… Trong danh sách 10 thị trường nhập khẩu hàng đầu của rau quả Việt Nam, hầu hết đều ghi nhận mức tăng trưởng từ 15% - 96%.
Đặc biệt, Trung Quốc vẫn duy trì vị trí thị trường lớn nhất, chiếm 64% tổng kim ngạch xuất khẩu với 2,1 tỷ USD trong nửa đầu năm, tăng 22% so với cùng kỳ năm trước. Tiếp theo là Hàn Quốc và Mỹ, lần lượt đạt 164 triệu USD và hơn 157 triệu USD, với mức tăng trưởng ấn tượng 55% và 33%.
Đáng chú ý, Thái Lan là đối thủ cạnh tranh trực tiếp của Việt Nam trong xuất khẩu rau quả sang Trung Quốc cũng gia tăng mua hàng Việt Nam, đạt 97 triệu USD trong 6 tháng đầu năm, gần gấp đôi so với cùng kỳ năm trước. Điều này cho thấy sức hút của các sản phẩm rau quả Việt Nam đang ngày càng lớn, không chỉ tại các thị trường truyền thống mà còn ở các thị trường cạnh tranh.
Các sản phẩm chủ chốt đóng góp vào sự tăng trưởng này bao gồm sầu riêng, chuối và thanh long. Sầu riêng đặc biệt được ưa chuộng tại thị trường Trung Quốc, không chỉ ở dạng tươi mà còn ở dạng sản phẩm chế biến.
Theo Cục xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), nhu cầu tiêu dùng sầu riêng chế biến tại Trung Quốc đang gia tăng nhanh chóng do giá sầu riêng tươi cao và khó tiếp cận đối với nhiều người tiêu dùng. Việc phát triển các sản phẩm chế biến từ sầu riêng là một chiến lược quan trọng để tăng thị phần tại thị trường này.
Ngoài ra, sắp tới đây, dừa tươi Việt Nam cũng sẽ được xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc, hứa hẹn sẽ có thêm loại trái cây đạt “tỷ đô”. Do nhu cầu nhập khẩu dừa của Trung Quốc rất lớn và có xu hướng tăng trưởng ổn định, năm sau cao hơn năm trước. Trong khi đó sản lượng dừa của Trung Quốc mới chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu tiêu thụ nội địa, phần còn lại là nhập khẩu. Vì vậy, hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam sang thị trường Trung Quốc dự kiến tiếp tục tăng trưởng khả quan.
Cùng với Trung Quốc, Thái Lan cũng là một điểm sáng trong bức tranh xuất khẩu rau quả của Việt Nam. Mặc dù là quốc gia xuất khẩu nông sản hàng đầu thế giới và có nhiều sản phẩm tương đồng với Việt Nam, Thái Lan vẫn tăng cường nhập khẩu rau quả từ Việt Nam do những biến động thời tiết bất lợi ảnh hưởng đến mùa vụ của họ. Nắng nóng bất thường đã khiến sầu riêng Thái Lan mất mùa và chín không đều, dẫn đến việc nước này tăng cường thu mua sầu riêng từ Việt Nam để bù đắp cho sự thiếu hụt.
Không chỉ dừng lại ở thị trường châu Á, rau quả Việt Nam còn ghi nhận sự gia tăng nhu cầu tại các thị trường mới như Anh và EU. Đây là những thị trường có tiềm năng lớn và đang được ngành rau quả Việt Nam chú trọng khai thác. Sự mở rộng thị trường sang châu Âu không chỉ giúp đa dạng hóa đầu ra cho sản phẩm mà còn nâng cao giá trị xuất khẩu, đóng góp vào mục tiêu đạt 7 tỷ USD trong năm 2024.
Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương), hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam sẽ tiếp tục gặp nhiều thuận lợi trong thời gian tới nhờ nguồn cung nội địa dồi dào và nhu cầu ngày càng tăng từ các thị trường truyền thống cũng như mới nổi.
Bên cạnh đó, sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mặt kỹ thuật và pháp lý, như đàm phán và ký kết các nghị định thư xuất khẩu sầu riêng đông lạnh với Trung Quốc cũng sẽ tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận và mở rộng thị trường một cách bền vững.
Thời gian tới, các doanh nghiệp cần chú trọng đến việc nắm bắt thị hiếu tiêu dùng mới tại các thị trường lớn. Đối với thị trường Trung Quốc, ngoài sầu riêng chế biến, các sản phẩm như dược liệu, dừa và hoa quả đông lạnh cũng đang có triển vọng mở cửa nhập khẩu. Sự linh hoạt trong việc đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường sẽ là yếu tố quyết định để các doanh nghiệp Việt Nam tăng cường vị thế và mở rộng thị phần.
