Sáng 20/11/2020, Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN+3 (Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc) lần thứ 17 đã được diễn ra theo hình thức trực tuyến.
Đây là một trong những hoạt động nổi bật, quan trọng nằm trong chuỗi các sự kiện thuộc Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN lần thứ 38 (AMEM 38).
Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN+3 được chủ trì bởi Thứ trưởng Bộ Công Thương Việt Nam Đặng Hoàng An. Đồng chủ trì Hội nghị có Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục Năng lượng quốc gia (NEA) Trung Quốc Lin Shanqing; Ông Koyoma Masaomi, Giám đốc Cơ quan hợp tác quốc tế, Bộ Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Nhật Bản và ông Joong Jun Joo, Thứ trưởng Bộ Thương mại, Công nghiệp và Năng lượng (MOTIE) Hàn Quốc cùng sự tham dự của các Bộ trưởng Năng lượng của các nước thành viên ASEAN: Brunei Darussalam, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines, Singapore và Thái Lan.
Tại Hội nghị, các Bộ trưởng cùng nhau đi đến thống nhất, ra tuyên bố chung và khẳng định, các nước ASEAN+3 cam kết theo đuổi các biện pháp phục hồi kinh tế bền vững sau đại dịch trong lĩnh vực năng lượng bằng cách tăng cường quan hệ đối tác và đổi mới hướng tới an ninh năng lượng, năng lượng chuyển đổi, và khả năng phục hồi năng lượng.
Tuy nhiên, các Bộ trưởng cũng lưu ý, các quốc gia ASEAN đang hướng tới tăng cường khả năng phục hồi bằng cách cân bằng chi phí kinh tế và rủi ro cung cấp trong khi xem xét sự cân bằng tối ưu giữa an ninh quốc gia và phục hồi kinh tế. Đồng thời, thừa nhận tầm quan trọng của chính sách năng lượng thực tế bằng cách sử dụng tất cả các nguồn năng lượng và công nghệ để đạt được cả hai mục tiêu, phục hồi kinh tế (tăng trưởng) từ đại dịch Covid-19 và giảm phát thải khí nhà kính.
Không những vậy, tại Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN+3 các Bộ trưởng đã cùng nhau thảo luận, đưa ra nhiều tuyên bố chung ở nhiều lĩnh vực khác nhau, hướng tới đảm bảo an ninh năng lượng cho sự phát triển mạnh mẽ, bền vững của Cộng đồng ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng:
Đối với lĩnh vực an ninh năng lượng
Từ Diễn đàn An ninh Năng lượng ASEAN+3 lần thứ 17 được tổ chức tại Campuchia theo hình thức trực tuyến hồi tháng 9/2020 vừa qua, các Bộ trưởng lưu ý, ngành công nghiệp, giao thông vận tải, và các lĩnh vực xây dựng sẽ thống trị tiêu dùng cuối cùng, với than đá và dầu mỏ là nguồn cung cấp năng lượng chính trong khu vực trong thời gian tới.
Các Bộ trưởng khuyến khích tiếp tục trao đổi thông tin về xu hướng và triển vọng năng lượng ở các nước ASEAN+3, thúc đẩy các kế hoạch và hợp tác mạnh mẽ hơn trong lĩnh vực dầu mỏ, khí đốt tự nhiên, than đá, năng lượng hạt nhân dân sự, và năng lượng quản lý an toàn.
Các Bộ trưởng tái khẳng định tầm quan trọng của nguồn cung ổn định năng lượng sạch và giá cả phải chăng hỗ trợ các hoạt động kinh tế và cuộc sống hàng ngày. Các Bộ trưởng thừa nhận rằng quá trình chuyển đổi năng lượng trong ASEAN đang tập trung không chỉ vào chuyển từ nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng tái tạo, mà còn các lựa chọn năng lượng sạch, bền vững, và công nghệ hướng tới khả năng phục hồi sau đại dịch.
Các Bộ trưởng ghi nhận, các nước ASEAN+3 đang tích cực thúc đẩy triển khai công nghệ than sạch (CCT) để hỗ trợ quá trình chuyển đổi trong nền kinh tế carbon thấp. Các Bộ trưởng đề nghị tăng cường công tác xúc tiến thương mại trong vai trò mới của CCT và Sử dụng và Lưu trữ Carbon (CCUS) thông qua phổ biến các thực tiễn tốt nhất, thảo luận nhóm tập trung, hội thảo chính sách, nghiên cứu, phát triển và trình diễn.
Các Bộ trưởng ghi nhận tiếp tục hợp tác về năng lượng hạt nhân, nhận thức của công chúng, và nâng cao năng lực cho cán bộ về công nghệ hạt nhân tại các nước ASEAN+3. Các Bộ trưởng khuyến khích các nước tiếp tục tận dụng cơ chế ASEAN+3 để chia sẻ tốt nhất thực hành và kinh nghiệm trong việc phát triển năng lượng hạt nhân dân sự cho điện thế hệ bao gồm lò phản ứng mô-đun nhỏ (SMR).
Đối với lĩnh vực dầu khí
Các Bộ trưởng nhấn mạnh vai trò thiết yếu của dầu khí trong việc cải thiện cung cấp an ninh và hỗ trợ quá trình chuyển đổi dần theo hướng tương lai carbon thấp. Các Bộ trưởng khuyến khích các nước ASEAN+3 tìm hiểu, quan tâm về sự phát triển tiềm năng bằng cách thúc đẩy đổi mới công nghệ để khử cacbon và số hóa trong chuỗi giá trị dầu khí, bao gồm LNG quy mô nhỏ, LNG, bunkering, hydro, và CCUS.
Các Bộ trưởng ghi nhận rằng nhu cầu khí đốt đang gia tăng đáng kể trong khu vực và khuyến khích các quốc gia trong khu vực tiếp tục nghiên cứu những lợi ích môi trường và kinh tế dự kiến từ việc sử dụng khí đốt tự nhiên.
Các Bộ trưởng cũng nhắc lại tầm quan trọng của một cam kết mạnh mẽ và rõ ràng để tăng cường sử dụng khí đốt tự nhiên (LNG) và phát triển cơ sở hạ tầng hỗ trợ tăng trưởng thị trường khí đốt tự nhiên và LNG trong khu vực.
Đối với lĩnh vực năng lượng tái tạo
Thông qua Diễn đàn ASEAN+3 lần thứ 14 về Năng lượng mới, năng lượng tái tạo (NRE) và Hiệu quả năng lượng và Bảo tồn (EE&C) được tổ chức tại Philippines vừa qua, các Bộ trưởng thừa nhận sự tiến bộ và sáng kiến của sự hợp tác, đồng thời khuyến khích các nước ASEAN+3 để khởi xướng các dự án hữu hình, chẳng hạn như nhưng không giới hạn ở kinh tế hydro, xe điện, số hóa, kết nối internet (IoT) trong năng lượng hiệu quả của ngành giao thông vận tải, giá trị doanh nghiệp để thúc đẩy các hành động khí hậu và Quản trị Môi trường và Xã hội (ESG), lãng phí năng lượng, hệ thống lưới điện thông minh, năng lượng tái tạo đại dương, và gió ngoài khơi.
Từ Diễn đàn Chính phủ-Tư nhân lần thứ nhất về ưu tiên tương lai trong năng lượng sạch ASEAN (CEFIA) tại Philippines, các Bộ trưởng ghi nhận tuyên bố nhiệm vụ của CEFIA và khuyến khích các nước ASEAN+3 thực hiện các dự án hàng đầu như Zero Energy Building (ZEB), kiểm soát RENKEI, Công nghệ đa lưới hybrid năng lượng tái tạo. Các Bộ trưởng nhắc lại sự cần thiết phải tiếp tục tăng cường hợp tác trong việc thực hiện các dự án hàng đầu của CEFIA và hướng đến việc tổ chức Diễn đàn CEFIA lần thứ 2.
Đối thoại bàn tròn về năng lượng sạch
Cuối tháng 10/2020, Đối thoại bàn tròn về năng lượng sạch ASEAN+3 lần thứ 3 được tổ chức tại Việt Nam và Trung theo hình thức trực tuyến, thông qua Đối thoại, các Bộ trưởng ghi nhận Đối thoại là một nền tảng thúc đẩy và nâng cao hợp tác về năng lượng sạch. Các Bộ trưởng lưu ý rằng Đối thoại bàn tròn năng lượng sạch ASEAN+3 lần thứ 4 sẽ được tổ chức tại Trung Quốc năm 2021 trở lại với Diễn đàn năng lượng sạch Đông Á lần thứ 5.
Các Bộ trưởng ghi nhận và hoan nghênh những sáng kiến của Trung Quốc “Thúc đẩy tiềm năng phát triển năng lượng gió ASEAN với công nghệ mới” và “Tăng cường sự phát triển của thị trường điện mặt trời nổi ở ASEAN” và đề xuất chung về “Sử dụng năng lượng mặt trời PV để hỗ trợ phục hồi kinh tế xanh trong ASEAN hậu Covid-19” được ACE và CREEI thực hiện vào năm 2021, và hướng đến các hoạt động liên quan.
Trong ngày 20/11, ngay sau Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN+3 lần thứ 17, nhiều hoạt động quan trọng khác cũng đã được diễn ra dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ Công Thương Đặng Hoàng An cùng đại diện các nước thành viên. Chiều cùng ngày, Đối thoại AMEM-IRENA; Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng EAS (EAS AMEM); Đối thoại Bộ trưởng EAS với các tổ chức quốc tế; Đối thoại Bộ trưởng ASEAN và các CEO cũng sẽ được diễn ra.
Đặc biệt, cuối ngày, Họp báo chung về Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN lần thứ 38 cũng sẽ được diễn ra dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Đặng Hoàng An.
Toàn văn tuyên bố chung Hội nghị Bộ trưởng Năng lượng ASEAN+3 lần thứ 17 xin xem tại đây.
