Tập đoàn Hoà Phát ghi nhận những tín hiệu phục hồi đầu tiên
Kết thúc quý 3 vừa qua, Công ty Cổ phần Tập đoàn Hoà Phát (mã cổ phiếu HPG - sàn HoSE) ghi nhận doanh thu thuần 28.500 tỷ đồng, giảm 16,5% so với quý 3/2022 (mức cao nhất của cả năm 2022), nhưng lãi ròng đã đạt 2.000 tỷ đồng, tăng 38% so với quý 2/2023 và so với khoản lỗ 1.800 tỷ đồng của quý 3/2022. Qua đó cho thấy những tín hiệu phục hồi sớm của doanh nghiệp sản xuất thép hàng đầu Việt Nam.
Sự phục hồi lợi nhuận ròng của Tập đoàn Hoà Phát được thúc đẩy nhờ sản lượng tiêu thụ cải thiện, chi phí nguyên vật liệu đầu vào giảm, và việc quản lý hàng tồn kho tốt hơn.
Nhu cầu tiêu thụ thép tại thị trường Việt Nam đã có những dấu hiệu phục hồi đầu tiên. Theo dữ liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), sản lượng thép xây dựng trong 9 tháng đầu năm nay đạt 7,74 triệu tấn, giảm 19,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, sản lượng nội địa và xuất khẩu lần lượt giảm 16,9% và 32% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tuy nhiên, nếu xét theo quý, mức tiêu thụ trong quý 3/2023 đã tăng trở lại trong 4 quý vừa qua, đạt 2,66 triệu tấn, tăng 4,9% so với quý 2/2023 (mặc dù vẫn giảm 13,8% so với quý 3/2022). Đặc biệt, mức tiêu thụ trong tháng 9/2023 cho thấy sự phục hồi rõ rệt hơn với sản lượng cao nhất từ đầu năm đến nay và cũng là tháng đầu tiên trong năm ghi nhận mức tăng trưởng dương so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong bối cảnh chung của thị trường, sản lượng tiêu thụ của Tập đoàn Hoà Phát trong quý 3/2023 tuy giảm 14,4% so với quý 3/2022 nhưng đã tăng 17,4% so với quý 2/2023, đạt 921.000 tấn, nhờ giải ngân đầu tư cơ sở hạ tầng và kênh xuất khẩu tăng tốc. Trong đó, tiêu thụ thép qua kênh xuất khẩu tuy giảm 29,5% so với quý 3/2022 nhưng tăng 47,5% so với quý 2/2023, đạt 216.000 tấn.
Đáng chú ý, sản lượng tiêu thụ thép cuộn cán nóng (HRC) của Tập đoàn Hoà Phát trong quý 3/2023 đã chạm mức cao kỷ lục, đạt 766.000 tấn, tăng 25,5% so với quý 3/2022 và tăng 4,5% so với quý 2/2023, nhờ kênh xuất khẩu cải thiện đáng kể. Trong đó, tiêu thụ HRC qua kênh xuất khẩu đạt 433.000 tấn, tăng 100% so với quý 3/2022.
SSI Research nhận định Tập đoàn Hoà Phát đã phát triển các thị trường xuất khẩu mới khá tốt, từ đó giúp duy trì được khối lượng xuất khẩu tích cực mặc dù nhu cầu tại một số nước phát triển có tín hiệu suy giảm.
Biên lợi nhuận gộp của Tập đoàn Hoà Phát trong quý 3/2023 đã được cải thiện lên mức 12,6%, so với mức 2,9% của quý 3/2022 và 10,8% trong quý 2/2023, nhờ: sản lượng tiêu thụ cải thiện và giá than cốc giảm hơn 20% so với quý trước.
Theo SSI Research, việc tỷ giá USD/VND tăng cao không gây ảnh hưởng quá đáng kể đến kết quả kinh doanh của Tập đoàn Hoà Phát. Mặc dù tập đoàn này ghi nhận khoản lỗ ròng ngoại hối 176 tỷ đồng trong quý 3/2023 do tỷ giá USD/VND tăng 3% nhưng mức lỗ này thấp hơn nhiều so với khoản lỗ ròng 1.010 tỷ đồng hồi quý 3/2022. Nguyên nhân chủ yếu là do Tập đoàn Hoà Phát đã chủ động giảm dư nợ ngoại tệ xuống khoảng 13.200 tỷ đồng vào cuối tháng 6/2023 từ mức 30.600 tỷ đồng trong tháng 6/2022.
Ngoài ra, tỷ trọng từ kênh xuất khẩu tăng mạnh và các biện pháp phòng vệ tỷ giá cũng giúp Tập đoàn Hoà Phát hạn chế được tác động của sự tăng giá của đồng USD.
Giá thép khó có thể giảm sâu hơn nữa, nhu cầu kỳ vọng phục hồi nhẹ
Nhận định về triển vọng kinh doanh của Tập đoàn Hoà Phát trong thời gian tới, SSI Research hiện cho rằng nhu cầu về thép trong nước dự kiến sẽ phục hồi trong quý 4/2023 từ mức nền thấp của quý 3/2023. Tuy nhiên, mức phục hồi sẽ không đáng kể do thị trường bất động sản chưa khởi sắc. Thị trường được kỳ vọng sẽ phục hồi rõ rệt hơn trong năm 2024.
Tỷ lệ hấp thụ trên thị trường bất động sản Việt Nam vẫn ở mức thấp từ 20%-25% trong quý 3/2023. Tuy nhiên, nguồn cung đã có một số tín hiệu phục hồi đầu tiên. Theo hãng tư vấn thị trường CBRE, nguồn cung căn hộ mới và tỷ lệ hấp thụ trong quý 3/2023 có sự cải thiện nhẹ. Về dài hạn, nguồn cung và tỷ lệ hấp thụ dự kiến sẽ phục hồi trong giai đoạn 2024-2025 do các điều kiện vĩ mô phục hồi dần và lãi suất cho vay mua nhà thấp hơn, theo SSI Research.
Mặt khác, hoạt động xuất khẩu thép của Tập đoàn Hoà Phát có thể sẽ tiếp tục duy trì ổn định trong năm tới. Theo báo cáo gần đây của Hiệp hội Thép Thế giới, nhu cầu thép tại các thị trường xuất khẩu trọng điểm của Tập đoàn Hoà Phát (như Mỹ, Châu Âu và ASEAN) trong năm 2024 dự kiến sẽ tăng lần lượt 1,6%, 5,8% và 5,2% so với năm 2023.
Đáng chú ý, SSI Research cho rằng việc giá than cốc tăng lên có thể thu hẹp biên lợi nhuận cốt lõi trong quý 4/2023 của Tập đoàn Hoà Phát. Cụ thể, giá than cốc đã tăng hơn 25% kể từ cuối tháng 9/2023 và 40% kể từ đầu tháng 9/2023 lên khoảng 350 USD/tấn do nhu cầu từ Ấn Độ tăng vọt.
Ngoài ra, nguồn cung than hạn chế từ Australia và chính sách kiểm soát an toàn tại các mỏ than trong nước của Trung Quốc (dự kiến duy trì đến cuối năm 2023) cũng khiến giá than đầu vào của Tập đoàn Hoà Phát tăng lên trong thời gian gần đây.
Tuy nhiên, SSI Research nhận định giá than khó có thể tăng thêm cao hơn nữa do giá than cốc đã tiệm cận giá cốc. Trong năm 2024, giá than cốc được dự báo sẽ ổn định từ mức cao hiện tại do nguồn cung than cải thiện và nhu cầu hạ nhiệt sau mùa cao điểm nhập khẩu than luyện kim ở Ấn Độ (thường rơi vào quý 4 và quý 1).
Đối với giá thép, giá thép thế giới lẫn trong nước tiếp tục giảm xuống trong quý 3 vừa qua do nhu cầu yếu. Tuy nhiên, SSI Research cho rằng giá thép xây dựng có thể đã chạm đáy do nguồn cung từ Trung Quốc giảm.
Theo Hiệp hội Sắt thép Trung Quốc (CISA), mức tiêu thụ thép tại Trung Quốc trong 9 tháng đầu năm 2023 đã giảm 1,5% so với cùng kỳ năm ngoái, trái ngược với việc sản lượng sản xuất lại tăng khoảng 1,7% trong cùng kỳ. Trong khi đó, giá thép khu vực đã điều chỉnh trong 2,5 năm qua kể từ mức đỉnh đầu năm 2021.
Những yếu tố trên đã bào mòn biên lợi nhuận của loạt doanh nghiệp sản xuất thép Trung Quốc. Dẫn đến sản lượng thép tại nước này giảm đáng kể từ mức 95,7 triệu tấn trong tháng 3/2023 xuống còn 82,1 triệu tấn trong tháng 9/2023.
Ở thị trường trong nước, biên lợi nhuận trước lãi vay, thuế và khấu hao (EBITDA) của các nhà sản xuất thép trong nước cũng đã giảm xuống mức tối thiểu, theo SSI Research. Do đó, giá thép nhiều khả năng sẽ không giảm thêm nữa và có nhiều khả năng sẽ phục hồi hoặc ổn định trong thời gian ngắn.
Theo dõi giá thép hàng ngày trên Tạp chí Công Thương tại đây.
Tuy nhiên, giá thép sẽ khó có thể phục hồi mạnh trở lại do nhu cầu thép của Trung Quốc dự kiến sẽ đi ngang trong năm 2024 và phụ thuộc tính hiệu quả của các biện pháp kích thích kinh tế của Chính phủ Trung Quốc.
Theo chia sẻ của Tập đoàn Hoà Phát, giá HRC và thép cây trung bình tại Trung Quốc thấp hơn khoảng 6%-10% so với giá trung bình của Việt Nam do có khả năng nhập khẩu than từ Nga với giá tốt hơn. Tuy nhiên, sự cạnh tranh từ Trung Quốc chưa phải là mối lo ngại lớn đối với tập đoàn vì chi phí vận chuyển và thuế tự vệ đối với thép xây dựng tiếp tục bù đắp cho giá thép Trung Quốc thấp hơn. Ngoài ra, HRC từ Việt Nam cũng thường được ưa chuộng hơn thép từ Trung Quốc để sản xuất các sản phẩm xuất khẩu sang các thị trường phát triển như Mỹ do mức thuế cao đối với thép có xuất xứ Trung Quốc.
Với các điều kiện như trên, SSI Research hiện dự báo lãi ròng trong cả năm 2023 của Tập đoàn Hoà Phát sẽ đạt 5.950 tỷ đồng, giảm 30% so với năm 2022. Trong năm 2024, lãi ròng có thể phục hồi mạnh tới 81%, đạt 10.780 tỷ đồng.
