Báo cáo cho biết các ngành hàng xuất khẩu chính dự kiến được hưởng lợi từ RCEP gồm công nghệ thông tin, dệt may, giày dép, nông nghiệp, ô tô và viễn thông.
Sản xuất sợi tại Công ty TNHH Dệt Hà Nam, thành phố Phủ Lý, tỉnh Hà Nam. Ảnh minh họa: Trần Việt/TTXVN
RCEP dự kiến xóa bỏ khoảng 90% thuế quan đối với thương mại giữa các bên ký kết trong vòng 20 năm. Về lâu dài, RCEP có thể tạo cơ sở cho một chuỗi cung ứng mới trong khu vực, trong đó Việt Nam đóng vai trò chủ chốt. Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu trung bình ở mức 6-7% một năm từ năm 2021-2030.
Báo cáo của Standard Chartered cho biết thêm: “Các doanh nghiệp vừa và nhỏ, chiếm 98% tổng số doanh nghiệp ở Việt Nam và đóng góp 40% GDP, sẵn sàng hưởng lợi vì hiệp định mang lại cơ hội cho họ tăng cường chuỗi giá trị”.
Tuy nhiên, ký kết RCEP cũng đồng nghĩa Việt Nam có nguy cơ phải cạnh tranh gay gắt hơn, cả về thị trường xuất khẩu và nội địa.
Đối với xuất khẩu, hiệp định làm tăng sự cạnh tranh từ các nước Đông Nam Á khác, một số nước có thế mạnh về loại hình sản phẩm tương tự như Việt Nam. Theo thời gian, điều này có thể thúc đẩy Việt Nam chuyển sang lĩnh vực sản xuất công nghệ cao.
RCEP nên tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình này, giúp dễ dàng hơn trong việc tìm kiếm nguồn nguyên liệu chất lượng cao từ các nước thành viên khác và cải thiện khả năng tiếp cận thị trường đối với hàng hóa có giá trị gia tăng cao hơn.
Nói rộng hơn, RCEP có khả năng đẩy nhanh quá trình hội nhập kinh tế của Trung Quốc với phần còn lại của khu vực châu Á-Thái Bình Dương; trong khi Mỹ không tham gia hiệp định này. Việt Nam sẽ tiếp tục hưởng lợi từ vai trò là một trung tâm sản xuất thay thế khi các công ty áp dụng chiến lược đa dạng hóa “Trung Quốc+1”.
Tuy nhiên, cũng nhờ RCEP, các sản phẩm giá rẻ của Trung Quốc sẽ tiếp cận dễ dàng hơn với thị trường nội địa của Việt Nam, đặt ra thách thức tiềm tàng cho doanh nghiệp trong nước.
Các chuyên gia kinh tế của Ngân hàng Standard Chartered kỳ vọng thặng dư tài khoản vãng lai mạnh và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ vẫn là những trụ cột chính hỗ trợ đồng tiền của Việt Nam về lâu dài. RCEP có khả năng thúc đẩy hơn nữa xuất khẩu của Việt Nam, hỗ trợ cán cân tài khoản vãng lai và giúp tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.
