Triển vọng phục hồi xuất khẩu dệt may chưa rõ ràng
Theo đánh giá mới đây của SSI Research, triển vọng phục hồi của xuất khẩu dệt may Việt Nam trong năm 2024 vẫn chưa rõ ràng trong bối cảnh dự kiến tăng trưởng kinh tế toàn cầu giảm tốc.
Cụ thể, triển vọng kinh tế toàn cầu kém lạc quan sẽ dẫn đến việc người tiêu dùng giảm chi tiêu và việc bổ sung lại các khoản tiết kiệm trở nên khó khăn hơn. Qua đó, ảnh hưởng trực tiếp đến nhu cầu mua sắm các sản phẩm dệt may.
Dữ liệu cho thấy tỷ lệ tiết kiệm cá nhân ở Mỹ và châu Âu đều đang có xu hướng giảm xuống. Trong tháng 11/2023, tỷ lệ tiết kiệm cá nhân của Mỹ ở mức 4,1%, thấp hơn mức trung bình dài hạn là 8,8%. Thị trường Mỹ hiện chiếm hơn 40% tổng kim ngạch xuất khẩu dệt may của Việt Nam.
“Việc lạm phát ở mức cao (theo giá trị tuyệt đối) cũng khiến cho giá trị các khoản tiết kiệm này bị giảm xuống. Đi cùng với môi trường kinh tế khó khăn, khiến mức chi tiêu không thiết yếu sẽ có phần hạn chế trong năm 2024”, các chuyên gia phân tích của SSI Research nhận định.
Hiện nhiều thương hiệu thời trang và nhà cung cấp trên thế giới cũng đưa ra nhận định “không chắc chắn” về triển vọng thị trường trong năm 2024.
Các nhà bán lẻ thời trang đang phải đối mặt với nhiều thách thức khác nhau, bao gồm mức tồn kho cao, nhu cầu tiêu dùng thấp và cạnh tranh gia tăng. Do đó, các thương hiệu thời trang có thể sẽ đẩy mạnh việc phòng thủ trong kinh doanh, và các nhà cung cấp sẽ phải chịu ảnh hưởng lớn hơn từ nhu cầu đơn hàng giảm xuống khi vấn đề nay lan truyền đến khắp chuỗi cung ứng.
SSI Research cũng cho biết: “Vấn đề quản lý hàng tồn kho và kiểm soát chi phí sẽ tiếp tục là trọng tâm chính với các nhà bán lẻ. Điều này sẽ dẫn tới rút ngắn thời gian đặt hàng và suy giảm giá bán cho các doanh nghiệp gia công hàng dệt may.”
Lượng đơn hàng và giá bán sản phẩm dệt may xuất khẩu trung bình trong quý 1/2024 được SSI Research dự báo tiếp tục duy trì ở mức thấp và kỳ vọng thị trường sẽ bắt đầu phục hồi rõ rệt hơn từ nửa cuối năm 2024 trở đi.
Đồng quan điểm như trên, Quỹ đầu tư VinaCapital nhận định, hoạt động xuất khẩu dệt may của Việt Nam trong năm 2024 vẫn còn đối mặt với nhiều thách thức; trong đó, nhu cầu từ thị trường Mỹ còn yếu sẽ kìm hãm quá trình phục hồi của ngành dệt may.
Quỹ đầu tư VinaCapital dẫn các nguồn tin thị trường cho biết, các đối tác quốc tế đã thông báo cho các doanh nghiệp dệt may Việt Nam về việc chuẩn bị đón lượng đơn hàng lớn hơn trong năm nay, nhưng các đơn hàng này lại được chia nhỏ hoặc ở dưới dạng đơn giao gấp nhiều hơn thay vì kế hoạch nhập hàng trước từ 6 - 12 tháng như trước đây.
Hiện Tập đoàn Dệt may Việt Nam, đơn vị đầu ngành dệt may, đặt kế hoạch kinh doanh năm 2024 ở mức thận trọng hơn so với năm 2023, với mục tiêu tăng trưởng doanh thu thuần và lợi nhuận trước thuế lần lượt là 1,6% và 3,5%.
Căng thẳng tại Biển Đỏ sẽ tác động tiêu cực đến các doanh nghiệp xuất khẩu
Hiện SSI Research nhận định, tình trạng căng thẳng tại khu vực Biển Đỏ có thể “gây hiệu ứng gợn sóng” đến hoạt động kinh doanh quý 1/2024 của các doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam, bao gồm xuất khẩu dệt may, trong bối cảnh chi phí vận chuyển từ Việt Nam sang Mỹ và châu Âu tăng hơn gấp đôi trong tháng 1/2024 so với tháng 12/2023.
Hơn nữa, khi căng thẳng leo thang, thời gian giao hàng và chi phí bảo hiểm tăng lên. Mặc dù hầu hết các doanh nghiệp xuất khẩu sử dụng điều kiện FOB, theo đó, người mua phải chịu chi phí vận chuyển. Tuy nhiên, do nhu cầu thấp và mức tồn kho cao nên người mua có thể đàm phán lại với nhà cung cấp để chia sẻ gánh nặng.
Vì vậy, SSI Research cho rằng các doanh nghiệp xuất khẩu dệt may trong quý 1/2024 có thể phải chịu chi phí bán hàng cao hơn hoặc giá bán thấp hơn cho đến khi tình hình Biển Đỏ hạ nhiệt.
Điểm sáng đối với triển vọng ngành dệt may Việt Nam là khảo sát các doanh nghiệp bán lẻ lớn trên toàn cầu cho thấy, Việt Nam vượt trội hơn so với Bangladesh về chất lượng và năng lực sản xuất, nhưng Bangladesh có lợi thế về giá thành, đặc biệt trong giai đoạn nhu cầu suy yếu. Mức lương tối thiểu ở Bangladesh hiện là 75 USD/tháng, trong khi mức lương tối thiểu ở Việt Nam và Trung Quốc lần lượt là 199 USD/tháng và 300 USD/tháng.
Bên cạnh đó, Bangladesh là quốc gia kém phát triển nhất (LDC) nên sản phẩm dệt may của nước này được miễn thuế xuất khẩu vào châu Âu theo chương trình EU GSP. Trong khi đó, Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế suất từ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA).
Tuy nhiên, để tận dụng tốt nhất cơ hội do hiệp định EVFTA đem lại, các doanh nghiệp dệt may Việt Nam cần đáp ứng được những quy định đặt ra từ nguồn gốc xuất xứ vải trở đi (sản phẩm may mặc xuất khẩu phải được sản xuất từ vải sản xuất tại Việt Nam) của hiệp định này trong bối cảnh 70% vải đầu vào của ngành dệt may Việt Nam đang có nguồn gốc từ Trung Quốc.
Hãng nghiên cứu thị trường GlobalData hiện nhận định, bất chấp những lợi thế mà các doanh nghiệp sản xuất Bangladesh đang có, Việt Nam vẫn tiếp tục xếp hạng cao hơn về chất lượng sản phẩm, năng suất lao động và thời gian giao hàng, đây là những yếu tố quan trọng hơn đối với các nhà bán lẻ khi cân nhắc lựa chọn nhà sản xuất trong giai đoạn nền kinh tế phục hồi.
