TÓM TẮT:
Năm 2024, Đà Lạt tiếp tục khẳng định vị thế là điểm đến du lịch hàng đầu Việt Nam với hơn 10 triệu lượt khách, trong đó có 600.000 lượt khách quốc tế, tăng 50% so với năm 2023. Thành phố đã triển khai nhiều chiến lược định vị thương hiệu, nổi bật với danh hiệu "Thành phố Sáng tạo Âm nhạc" của UNESCO và giải thưởng "Festival Hoa đẹp nhất châu Á" năm 2024. Bài viết này nhằm phân tích các yếu tố cấu thành thương hiệu du lịch Đà Lạt bao gồm cảnh quan thiên nhiên, di sản văn hóa, sự kiện lễ hội và chiến lược quảng bá, dựa trên các báo cáo và khảo sát cụ thể trong năm 2024, từ đó đề xuất định hướng phát triển bền vững thương hiệu du lịch Đà Lạt.
Từ khóa: Đà Lạt, thương hiệu du lịch, định hướng, phát triển du lịch bền vững.
1. Đặt vấn đề
Đà Lạt, với danh xưng “Thành phố ngàn hoa”, từ lâu đã trở thành một trong những điểm đến du lịch nổi bật nhất Việt Nam. Với khí hậu ôn hòa, cảnh quan thiên nhiên thơ mộng và hệ sinh thái đa dạng, thành phố Đà Lạt đã thu hút hàng triệu lượt khách mỗi năm. Theo Báo cáo “Thống kê lượng khách du lịch đến Đà Lạt năm 2024”, Đà Lạt đón hơn 10 triệu lượt khách, trong đó có 600.000 lượt khách quốc tế, tăng 50% so với năm 2023. Tuy nhiên, trước sự cạnh tranh gay gắt của ngành Du lịch trong nước và khu vực, Đà Lạt cần định vị thương hiệu một cách rõ ràng, bền vững để duy trì lợi thế cạnh tranh.
Thương hiệu du lịch không chỉ là danh tiếng mà còn là sự khác biệt giúp du khách dễ dàng nhận diện và lựa chọn Đà Lạt giữa hàng loạt điểm đến khác. Định vị thương hiệu thành công giúp tăng cường sức hút du lịch, kéo dài thời gian lưu trú và nâng cao chi tiêu của du khách. Trước những thay đổi về xu hướng du lịch như: du lịch xanh, du lịch trải nghiệm, Đà Lạt cần xây dựng một chiến lược thương hiệu vững chắc, dựa trên lợi thế tự nhiên, di sản văn hóa và danh hiệu quốc tế mà thành phố đã đạt được.
2. Thực trạng thương hiệu du lịch Đà Lạt hiện nay
2.1. Cảnh quan thiên nhiên và khí hậu
Cảnh quan thiên nhiên và khí hậu là nền tảng tạo nên thương hiệu du lịch Đà Lạt, giúp thành phố này trở thành một điểm đến nổi bật trên bản đồ du lịch Việt Nam. Nằm ở độ cao 1.500 mét so với mực nước biển, Đà Lạt sở hữu khí hậu ôn hòa quanh năm, với nhiệt độ trung bình từ 15 - 240 C. Sự khác biệt về khí hậu so với các vùng đồng bằng và ven biển đã giúp Đà Lạt trở thành một điểm đến lý tưởng cho du lịch nghỉ dưỡng, đặc biệt trong bối cảnh nhiệt độ toàn cầu ngày càng tăng.
Đà Lạt được bao bọc bởi rừng thông xanh bạt ngàn, những thung lũng mù sương và các dòng suối nhỏ tạo nên một khung cảnh thiên nhiên thơ mộng. Hồ Xuân Hương - nằm ngay trung tâm thành phố, là điểm đến không thể thiếu của du khách, trong khi hồ Tuyền Lâm là khu du lịch sinh thái nổi tiếng thu hút du khách với các hoạt động như chèo thuyền, câu cá, nghỉ dưỡng... Ngoài ra, những thác nước hùng vĩ như thác Datanla, thác Prenn và thác Pongour mang đến những trải nghiệm khám phá và du lịch mạo hiểm đầy hấp dẫn cho du khách thập phương.
Không chỉ có rừng thông và hồ nước, Đà Lạt còn nổi tiếng với các làng hoa, trang trại nông nghiệp xanh. Các làng hoa như Vạn Thành, Hà Đông không chỉ là nơi cung cấp hoa cho cả nước mà còn trở thành điểm du lịch trải nghiệm. Những trang trại dâu tây, rau sạch theo mô hình canh tác hữu cơ giúp du khách có cơ hội tự tay thu hoạch nông sản, góp phần vào định vị thương hiệu Đà Lạt là điểm đến của thiên nhiên trong lành và du lịch sinh thái bền vững.
2.2. Di sản văn hóa và danh hiệu quốc tế
Bên cạnh thiên nhiên tươi đẹp, di sản văn hóa và các danh hiệu quốc tế là những yếu tố quan trọng góp phần xây dựng và nâng tầm thương hiệu du lịch Đà Lạt. Thành phố không chỉ nổi bật với các công trình kiến trúc cổ kính mà còn là nơi hội tụ của nhiều nền văn hóa, đặc biệt là văn hóa của các dân tộc bản địa Tây Nguyên như K’Ho, Mạ, Chu Ru.
Một trong những nét đặc trưng của Đà Lạt là hệ thống kiến trúc Pháp cổ với hơn 1.500 biệt thự, công trình mang đậm dấu ấn châu Âu. Những địa danh nổi bật như Nhà ga Đà Lạt, Dinh Bảo Đại, Trường Cao đẳng Sư phạm Đà Lạt hay các nhà thờ cổ kính không chỉ là điểm tham quan du lịch mà còn giúp thành phố định vị thương hiệu là một “châu Âu thu nhỏ” giữa lòng Việt Nam. Đây là lợi thế quan trọng giúp Đà Lạt thu hút du khách yêu thích kiến trúc, lịch sử và không gian hoài cổ.
Bên cạnh đó, văn hóa bản địa cũng góp phần làm nên sức hút đặc biệt của Đà Lạt. Các lễ hội truyền thống như lễ hội Cồng Chiêng Tây Nguyên (được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể), lễ hội mừng lúa mới là những sự kiện mang đậm bản sắc dân tộc, thu hút du khách đến khám phá đời sống văn hóa của người dân bản địa. Các mô hình du lịch cộng đồng ở khu vực Lạc Dương, Đơn Dương ngày càng phát triển, vừa giúp bảo tồn văn hóa truyền thống, vừa tạo ra sản phẩm du lịch mới mẻ, hấp dẫn.
Ngoài ra, các danh hiệu quốc tế cũng góp phần nâng tầm thương hiệu du lịch Đà Lạt. Đặc biệt, vào năm 2023, Đà Lạt được UNESCO công nhận là “Thành phố Sáng tạo Âm nhạc”, mở ra cơ hội lớn để thành phố trở thành trung tâm của các sự kiện âm nhạc quốc tế. Festival Hoa Đà Lạt - sự kiện được tổ chức hai năm một lần - cũng góp phần quảng bá thương hiệu “Thành phố ngàn hoa”, thu hút hàng trăm nghìn du khách mỗi kỳ tổ chức.
2.3. Sản phẩm du lịch và trải nghiệm độc đáo
Hệ thống sản phẩm du lịch đa dạng và trải nghiệm độc đáo là yếu tố quan trọng giúp Đà Lạt định vị thương hiệu du lịch riêng biệt. Thành phố không chỉ hấp dẫn du khách với những điểm tham quan truyền thống mà còn liên tục đổi mới các sản phẩm du lịch để đáp ứng xu hướng và nhu cầu ngày càng cao của thị trường.
Một trong những điểm nhấn quan trọng của du lịch Đà Lạt là sự phát triển mạnh mẽ của du lịch sinh thái và du lịch trải nghiệm. Theo Báo cáo “Tình hình phát triển du lịch tỉnh Lâm Đồng năm 2024”, hơn 70% du khách đến Đà Lạt quan tâm đến các hoạt động gắn liền với thiên nhiên, như cắm trại, săn mây, trekking hay đạp xe xuyên rừng. Những địa điểm như đồi Đa Phú, đỉnh Hòn Bồ hay khu vực hồ Suối Vàng trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích khám phá. Ngoài ra, du lịch canh nông cũng ngày càng phát triển với các mô hình vườn dâu tây, trang trại hữu cơ, giúp du khách vừa tham quan, vừa trải nghiệm thu hoạch nông sản sạch.
Ngoài du lịch sinh thái, Đà Lạt còn phát triển mạnh du lịch nghỉ dưỡng với hàng loạt khu resort cao cấp, homestay theo phong cách gần gũi với thiên nhiên. Trong năm 2024, báo cáo “Thống kê lượng khách du lịch đến Đà Lạt năm 2024” số lượng homestay tại Đà Lạt đã vượt 2.500 cơ sở, đáp ứng nhu cầu đa dạng của du khách, từ những homestay mang phong cách cổ điển, thơ mộng đến các khu nghỉ dưỡng sang trọng giữa rừng thông.
Bên cạnh đó, du lịch văn hóa và du lịch lễ hội cũng ngày càng thu hút du khách. Báo cáo “Festival Hoa Đà Lạt 2024 và tác động đến kinh tế du lịch” của Hiệp hội Du lịch Lâm Đồng cho biết Festival Hoa Đà Lạt năm 2024 đã ghi nhận hơn 500.000 lượt khách tham gia, tạo ra doanh thu hơn 1.000 tỷ đồng cho ngành du lịch địa phương. Các sự kiện âm nhạc, triển lãm nghệ thuật cũng được tổ chức thường xuyên nhờ danh hiệu “Thành phố Sáng tạo Âm nhạc” do UNESCO công nhận. Điều này giúp Đà Lạt không chỉ là điểm đến thiên nhiên mà còn là trung tâm văn hóa, nghệ thuật đặc sắc.
Nhìn chung, với sự đa dạng trong sản phẩm du lịch và những trải nghiệm độc đáo, Đà Lạt đang ngày càng khẳng định vị thế là một trong những điểm đến hàng đầu Việt Nam. Tuy nhiên, thành phố cần tiếp tục phát triển các loại hình du lịch bền vững, tăng cường quản lý chất lượng dịch vụ để đảm bảo trải nghiệm tốt nhất cho du khách.
3. Định hướng phát triển thương hiệu du lịch Đà Lạt bền vững
Để phát triển thương hiệu du lịch một cách bền vững, theo tác giả, Đà Lạt cần có chiến lược dài hạn, tập trung vào bảo tồn cảnh quan, nâng cao chất lượng dịch vụ và đẩy mạnh quảng bá hình ảnh. Trước thực trạng quá tải du lịch và áp lực môi trường ngày càng gia tăng, thành phố cần có giải pháp cụ thể để vừa thu hút khách du lịch, vừa bảo vệ tài nguyên thiên nhiên và bản sắc văn hóa. Theo Báo cáo “Định hướng phát triển du lịch bền vững tại Đà Lạt giai đoạn 2024 - 2030” của UBND tỉnh Lâm Đồng, mục tiêu đặt ra là đưa Đà Lạt trở thành “điểm đến du lịch xanh, văn hóa và sáng tạo” với tốc độ tăng trưởng du lịch đạt trung bình 8 - 10%/năm. Cụ thể như sau:
Thứ nhất, một trong những định hướng quan trọng là phát triển du lịch xanh và bền vững. Tình trạng ô nhiễm môi trường và áp lực quá tải lên hệ sinh thái rừng thông, hồ nước vẫn đang là thách thức lớn. Chính quyền Đà Lạt đã triển khai các biện pháp nhằm kiểm soát lượng du khách vào mùa cao điểm, đồng thời đẩy mạnh các mô hình du lịch sinh thái. Các dự án mở rộng không gian xanh tại trung tâm thành phố, hạn chế phương tiện cá nhân, khuyến khích sử dụng xe điện đã được áp dụng để giảm thiểu tác động môi trường. Ngoài ra, các khu du lịch sinh thái như hồ Tuyền Lâm, Lang Biang cũng được quy hoạch lại để đảm bảo sự hài hòa giữa phát triển du lịch và bảo tồn thiên nhiên.
Bên cạnh đó, Đà Lạt đang phát triển mô hình “Du lịch không rác thải” với nhiều chiến dịch bảo vệ môi trường. Các homestay, khách sạn và khu nghỉ dưỡng được khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, giảm thiểu rác thải nhựa. Theo Báo cáo “Thực trạng và giải pháp phát triển du lịch xanh tại Đà Lạt năm 2024” của Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch Lâm Đồng, hơn 60% cơ sở lưu trú đã áp dụng các biện pháp thân thiện với môi trường.
Thứ hai, nâng cao chất lượng dịch vụ và trải nghiệm du khách cũng là yếu tố quan trọng trong chiến lược phát triển thương hiệu. Theo Báo cáo “Thống kê lượng khách du lịch đến Đà Lạt năm 2024”, tỷ lệ hài lòng của du khách đạt 85%, tuy nhiên vẫn còn nhiều vấn đề về chất lượng phục vụ, tình trạng chặt chém giá cả trong mùa cao điểm. Để giải quyết vấn đề này, năm 2024, Đà Lạt đã áp dụng tiêu chuẩn đánh giá chất lượng dịch vụ cho toàn bộ các cơ sở lưu trú, nhà hàng, điểm tham quan. Các ứng dụng công nghệ cũng được tích hợp vào hệ thống du lịch thông minh, giúp du khách dễ dàng tra cứu thông tin, đặt phòng và lên kế hoạch hành trình.
Song song đó, thành phố cũng đẩy mạnh phát triển du lịch cộng đồng. Các mô hình homestay bản địa, trải nghiệm văn hóa của người K’Ho, Mạ đang ngày càng thu hút du khách, giúp tạo thêm nhiều giá trị cho du lịch bền vững.
Thứ ba, quảng bá thương hiệu du lịch Đà Lạt ra quốc tế là một chiến lược dài hạn. Theo Báo cáo “Thống kê lượng khách du lịch đến Đà Lạt năm 2024”, khách quốc tế đến Đà Lạt chiếm khoảng 30% tổng số lượt khách, trong đó phần lớn đến từ Hàn Quốc, Trung Quốc và các nước châu Âu. Tuy nhiên, so với các điểm đến nổi tiếng khác của Việt Nam như Đà Nẵng hay Phú Quốc, lượng khách quốc tế đến Đà Lạt vẫn còn khiêm tốn. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc đẩy mạnh các chiến dịch quảng bá hiệu quả hơn, tận dụng thế mạnh về khí hậu, thiên nhiên và văn hóa độc đáo của Đà Lạt.
Một trong những giải pháp quan trọng là tham gia các hội chợ du lịch quốc tế để quảng bá hình ảnh Đà Lạt tới các thị trường tiềm năng. Trong năm 2024, Đà Lạt đã xuất hiện tại các sự kiện lớn như: Hội chợ Du lịch Quốc tế ITB Berlin (Đức), Hội chợ Du lịch WTM London (Anh) và Hội chợ Du lịch Quốc tế Seoul (Hàn Quốc) nhằm giới thiệu các sản phẩm du lịch đặc trưng. Ngoài ra, chính quyền địa phương còn đẩy mạnh hợp tác với các nền tảng du lịch trực tuyến như Booking, Agoda, Tripadvisor để cung cấp thông tin về điểm đến một cách chuyên nghiệp, dễ tiếp cận hơn với khách quốc tế.
Để phát triển thương hiệu du lịch, Đà Lạt tận dụng sức mạnh của mạng xã hội và marketing số để tiếp cận du khách nước ngoài. Các chiến dịch quảng bá thông qua influencer, travel blogger và KOLs quốc tế được triển khai, kết hợp với các chương trình famtrip nhằm tạo nội dung hấp dẫn về Đà Lạt trên nền tảng YouTube, Instagram và TikTok. Sự kết hợp giữa quảng bá truyền thống và công nghệ số giúp Đà Lạt từng bước xây dựng hình ảnh một điểm đến xanh, sáng tạo và đầy cảm hứng trên thị trường du lịch quốc tế.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
- Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng (2024), Báo cáo “Tình hình phát triển du lịch tỉnh Lâm Đồng năm 2024”.
- Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch Lâm Đồng (2024), Báo cáo “Thống kê lượng khách du lịch đến Đà Lạt năm 2024”.
- UBND tỉnh Lâm Đồng (2024), Báo cáo “Định hướng phát triển du lịch bền vững tại Đà Lạt giai đoạn 2024 – 2030”.
- Hiệp hội Du lịch Lâm Đồng (2024), Báo cáo “Festival Hoa Đà Lạt 2024 và tác động đến kinh tế du lịch”.
- Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Việt Nam (2024), Báo cáo “Tác động của danh hiệu ‘Thành phố Sáng tạo Âm nhạc’ đối với du lịch Đà Lạt năm 2024”.
- Viện Nghiên cứu Phát triển Du lịch Việt Nam (2024), Báo cáo “Xu hướng du lịch Đà Lạt năm 2024: Hành vi và kỳ vọng của du khách”.
Directions for the sustainable development of Da Lat’s tourism identity
Pham Thi Thuy Linh
Faculty of Tourism and Hospitality, University of Economics - Technology for Industries
Abstract:
In 2024, Da Lat continues to solidify its status as Vietnam’s leading tourist destination, attracting over 10 million visitors, including 600,000 international travelers—a 50% increase from 2023. The city has strengthened its brand positioning through key achievements, notably its designation as a "Creative City of Music" by UNESCO and its recognition as hosting the "Most Beautiful Flower Festival in Asia" in 2024. This study examines the core elements shaping Da Lat’s tourism brand, including its natural landscapes, cultural heritage, festival events, and promotional strategies. Based on reports and surveys conducted in 2024, the study also proposes directions for the sustainable development of Da Lat’s tourism identity.
Keywords: Da Lat, tourism brand, orientation, sustainable tourism development.
[Tạp chí Công Thương - Các kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ, Số 6 tháng 2 năm 2025]
