Doanh nghiệp châu Âu khuyến nghị giải pháp tăng hiệu quả tận dụng Hiệp định EVFTA

Điểm sáng đầu tư với khả năng phục hồi và phát triển kinh tế bền vững

Kết quả kỳ khảo sát Mùa xuân 2023 được thực hiện bởi mạng lưới các Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức (AHK WBO Mùa xuân 2023) trên toàn thế giới do Phòng Công nghiệp và Thương mại Đức tại Việt Nam (AHK Việt Nam) công bố ngày 6/7/2023 cho thấy, các doanh nghiệp Đức bày tỏ sự lạc quan vào khả năng phát triển kinh doanh của mình tại Việt Nam và kỳ vọng tích cực về tăng trưởng kinh tế hơn so với kỳ khảo sát trước đó.

Theo đó, 91% các nhà đầu tư Đức có mong muốn tiếp tục đầu tư hoặc mở rộng hoạt động kinh doanh tại Việt Nam và khoảng 40% trong số họ có kế hoạch bổ sung lực lượng lao động trong 12 tháng tới.

Khảo sát nhận định, nhờ việc triển khai nhanh chóng các kế hoạch hành động của Chính phủ và điều kiện kinh tế vĩ mô ổn định, Việt Nam đã duy trì được tốc độ tăng trưởng kinh tế tích cực. Bởi vậy, các doanh nghiệp Đức đang hoạt động tại Việt Nam trở nên lạc quan hơn so với kỳ khảo sát Mùa thu năm 2022, mặc dù trong ngắn hạn,  họ vẫn còn thận trọng do những thách thức địa chính trị như lo ngại lạm phát, xu hướng tách rời sự phụ thuộc của các nền kinh tế lớn và sự ảnh hưởng chính trị ngày ngày càng gia tăng lên đến chuỗi cung ứng. 88% số người tham gia khảo sát tự tin với tình hình kinh doanh của họ tại Việt Nam và gần một nửa số doanh nghiệp kỳ vọng tăng trưởng kinh tế sẽ tiếp tục ổn định, trong khi 21% trong số họ tin tưởng tình hình sẽ cải thiện.

Bên cạnh sự lạc quan với triển vọng thị trường Việt Nam, các nhà đầu tư Đức vẫn thận trọng trong những dự định ngắn hạn do rủi ro đến từ những biến động kinh tế toàn cầu gây ra như: nhu cầu toàn cầu thấp (51%), quan ngại về chính sách phát triển kinh tế (46%), thiếu hụt lao động có tay nghề (34%) và nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng (28%). Thêm vào đó là những thách thức địa chính trị dài hạn mà các doanh nghiệp đang phải đối mặt, đặc biệt trong lo ngại lạm phát/chính sách tiền tệ (41%), sự phân mảnh của nền kinh tế toàn cầu (41%) và sự gia tăng ảnh hưởng chính trị đối với chuỗi cung ứng (40%).

Tương tự, kết quả Chỉ số Niềm tin Kinh doanh (BCI) quý II/2023 do Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố ngày 10/7/2023 cho thấy, mặc dù chỉ số niềm tin của doanh nghiệp Châu Âu đối với thị trường Việt Nam giảm nhẹ xuống mức 43,5 điểm nhưng tỷ lệ doanh nghiệp dự đoán sự ổn định hoặc cải thiện kinh tế tăng 2%, nâng tổng số doanh nghiệp dự đoán điều này lên gần một phần ba tổng số doanh nghiệp tham gia khảo sát. Số lượng các nhà lãnh đạo doanh nghiệp đánh giá tích cực về triển vọng kinh doanh trong Quý III/2023 đã tăng 9% so với đánh giá của họ cho Quý II/2023.

Động lực từ đa dạng chuỗi cung ứng sản xuất và tận dụng Hiệp định EVFTA

Mặc dù phải đối mặt với nhiều thách thức, nền kinh tế Việt Nam được kỳ vọng sẽ phục hồi tăng trưởng trong trung hạn. Sự tăng trưởng này sẽ được thúc đẩy bởi nhiều yếu tố bao gồm các Hiệp định thương mại tự do (FTA), đặc biệt là Hiệp định thương mại tự do giữa Liên minh Châu Âu và Việt Nam (EVFTA), việc triển khai chiến lược “Trung Quốc +1”, xu hướng toàn cầu về dịch chuyển và đa dạng hóa chuỗi cung ứng sản xuất đến các trung tâm sản xuất có tính cạnh tranh cao tại  Đông Nam Á và dòng vốn đầu tư xanh. Đặc biệt, 57% nhà đầu tư Đức tại Việt Nam ưu tiên đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ, trong đó Việt Nam là lựa chọn hàng đầu, tiếp theo là Malaysia và Thái Lan.

Khảo sát BCI quý II/2023 của EuroCham cũng cho thấy, hơn một nửa số doanh nghiệp được khảo sát hưởng lợi từ Hiệp định EVFTA. Trong số đó, 35% lãnh đạo doanh nghiệp cho biết thu được lợi ích từ việc cắt giảm thuế quan. Mặc dù vậy, các doanh nghiệp vẫn tiếp tục đối mặt với những thách thức trong việc tận dụng tối đa các thỏa thuận của Hiệp định, với các thủ tục hành chính và việc hiểu biết không đầy đủ về Hiệp định này vẫn là những rào cản chính đối với việc phát huy tối đa các lợi ích từ Hiệp định.

Để tăng cường hơn nữa sức hấp dẫn của môi trường đầu tư tiềm năng tại Việt Nam, AHK Việt Nam đề xuất những lĩnh vực trọng tâm bao gồm: Cùng hợp tác và nỗ lực giải quyết tình trạng thiếu hụt lực lượng lao động lành nghề bằng cách trang bị cho người lao động  các kỹ năng theo tiêu chuẩn của Đức, tận dụng Công nghiệp 4.0 và chuyển đổi kỹ thuật số. Ưu tiên nâng cao năng lực cạnh tranh của các nhà cung cấp địa phương để duy trì vai trò của họ trong chuỗi cung ứng toàn cầu và của Đức, đồng thời tuân thủ các quy định về phát triển bền vững như ESG (Môi trường, xã hội và Quản trị doanh nghiệp) và Đạo luật thẩm định chuỗi cung ứng của Đức. Khuyến nghị cụ thể hóa và khẩn trương xây dựng kế hoạch thực hiện Quy hoạch phát triển điện VIII để khuyến khích sản xuất điện tái tạo. Đơn giản hóa, số hóa và hợp lý hóa các thủ tục hành chính để tận dụng Hiệp định EVFTA và cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh của Việt Nam.