Phát biểu tại Hội nghị giới thiệu chuỗi triển lãm quốc tế chuyên ngành sơn phủ, giấy, cao su, nhựa và hóa chất tại Việt Nam 2026 diễn ra sáng 10/12/2025, ông Phùng Mạnh Ngọc - Cục trưởng Cục Hóa chất (Bộ Công Thương) cho biết, Quyết định số 726/QĐ-TTg ngày 16/6/2022 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất đến năm 2030, tầm nhìn đến 2040 và Luật Hóa chất số 69/2025/QH15 được Quốc hội phê chuẩn ngày 14/6/2025 là các văn bản trụ cột pháp lý và chiến lược quan trọng làm nền tảng cho hoạt động quản lý nhà nước và định hướng phát triển ngành. Những văn bản này không chỉ xác lập khung pháp lý rõ ràng mà còn chỉ ra những ưu tiên mang tính chiến lược cho phát triển bền vững, chuyển dịch cơ cấu, nâng cao năng suất, chất lượng và tham gia sâu vào chuỗi giá trị công nghiệp hóa chất toàn cầu.
Trong đó, Chiến lược phát triển ngành công nghiệp hóa chất đã nêu và nhấn mạnh quan điểm phát triển ngành hóa chất là ngành công nghiệp nền tảng, cần kết hợp phát triển chiều rộng và chiều sâu, khuyến khích gia tăng giá trị gia tăng của sản phẩm, ứng dụng công nghệ hiện đại, thân thiện môi trường, thúc đẩy tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn, đồng thời ứng dụng chuyển đổi số để nâng cao hiệu quả sản xuất…
Về mặt tuân thủ pháp luật, bảo đảm an toàn trong hoạt động sản xuất, kinh doanh hóa chất công nghiệp trong phạm vi quản lý nhà nước của Bộ Công Thương, Luật Hóa chất số 69/2025/QH15 đã làm rõ trách nhiệm pháp lý của tổ chức, cá nhân trong toàn bộ chuỗi hoạt động hóa chất. Những quy định mới này nhằm nâng cao chuẩn mực quản lý, bảo vệ người lao động, cộng đồng và môi trường, đồng thời hướng tới minh bạch thông tin giúp doanh nghiệp có cơ sở để nâng giá trị sản phẩm, xây dựng niềm tin trên thị trường trong nước và xuất khẩu và giúp cho nhà quản lý trong kiểm soát, thúc đẩy phát triển ngành.
Quán triệt quan điểm của Lãnh đạo Bộ Công Thương về việc chủ động, linh hoạt để kiến tạo phát triển và phục vụ nhân dân, doanh nghiệp đồng thời hỗ trợ, tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp chuyển từ “tuân thủ” đơn thuần thành “tuân thủ” để tạo ra “lợi thế cạnh tranh” thực tế, Cục trưởng Phùng Mạnh Ngọc đã định hướng một số nhiệm vụ và hành động để cơ quan quản lý và cộng đồng doanh nghiệp cùng phối hợp triển khai.
Thứ nhất, cần khẩn trương quán triệt và cụ thể hóa bằng các nhiệm vụ thiết thực, gắn liền với thực tiễn trong triển khai các chủ trương, quyết sách lớn của Đảng, Quốc hội và Chính phủ Việt Nam. Tiếp tục nghiên cứu, phối hợp đề xuất, xây dựng, hoàn thiện các quy định pháp luật của ngành về an toàn trong sản xuất kinh doanh. Đồng thời, đề xuất các chính sách về đầu tư phát triển, khuyến khích đổi mới công nghệ, thúc đẩy chuyển giao công nghệ thân thiện với môi trường và nâng cao hiệu suất sử dụng nguyên vật liệu, nhằm giảm chi phí sản xuất dài hạn và tạo ra sản phẩm công nghiệp hóa chất có giá trị gia tăng lớn hơn.
Thứ hai, duy trì và đẩy mạnh các hoạt động truyền thông sâu rộng thông qua nhiều hình thức như triển lãm, hội nghị và lồng ghép vào hoạt động giáo dục, đào tạo trên cơ sở kết nối hiệu quả mô hình Ba Nhà (Nhà quản lý - Doanh nghiệp - Khoa học). Thực hiện có hiệu quả cuộc vận động của Bộ Chính trị về tăng cường nội địa hóa, sản xuất và sử dụng hàng Việt Nam. Đặc biệt, cần xây dựng, phát triển và khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu chuyên ngành hóa chất, kết nối liên thông giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và hiệp hội. Việc này nhằm giảm chi phí tuân thủ, gia tăng minh bạch, tạo thuận lợi cho thương mại, kiểm soát rủi ro và phản ứng sự cố.
Song song đó, cần phối hợp với các đơn vị chức năng để thúc đẩy, hỗ trợ phát triển năng lực quản trị, hoàn thiện hệ thống quản lý An toàn - Sức khỏe - Môi trường (HSE) và áp dụng tiêu chuẩn ESG trong doanh nghiệp thông qua các chương trình đào tạo, chứng nhận năng lực, cũng như cơ chế khuyến khích tài chính, bảo hiểm rủi ro và ưu đãi xuất khẩu. Cần tạo điều kiện cho Hiệp hội và doanh nghiệp chủ động xây dựng tiêu chuẩn cơ sở, tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật quốc gia phù hợp với tiêu chí GHS và tiêu chuẩn quốc tế. Từ đó, nâng cao ý thức tuân thủ quy chuẩn, gắn liền với việc hình thành và chứng nhận chất lượng, thương hiệu, từ đó nâng cao sức cạnh tranh trên thị trường tiêu thụ và xuất khẩu.
Thứ ba, khuyến khích và thúc đẩy đầu tư, sản xuất, kinh doanh theo mô hình hóa học xanh, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và chuỗi giá trị khép kín trong ngành (như tái chế, sử dụng hiệu quả tài nguyên, xử lý chất thải). Coi đây là nguồn tạo lợi thế cạnh tranh bền vững trong trung và dài hạn.
Trong bối cảnh thị trường toàn cầu đang dịch chuyển mạnh mẽ sang các tiêu chuẩn sản xuất xanh và chuỗi cung ứng bền vững, doanh nghiệp Việt Nam, đặc biệt trong các ngành vật liệu và hóa chất, đang đối diện với áp lực ngày càng lớn phải chứng minh năng lực tuân thủ về môi trường và quản trị. Các yêu cầu về minh bạch nguồn gốc nguyên liệu, kiểm soát phát thải và tiêu chí bền vững đã trở thành điều kiện bắt buộc từ nhiều thị trường và tập đoàn quốc tế. Trước thực tế đó, việc áp dụng ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị) không chỉ là một xu hướng mà đã trở thành yêu cầu thiết yếu đối với doanh nghiệp sản xuất nhằm duy trì khách hàng, nâng cao năng lực thích ứng và hội nhập sâu rộng.
Tại Hội nghị, đại diện các Hiệp hội và doanh nghiệp đã chia sẻ những đánh giá tổng quan về các ngành sơn, cao su, nhựa và phân bón. Trong Tọa đàm chuyên đề “ESG trong ngành công nghiệp Việt Nam: Từ tuân thủ đến lợi thế cạnh tranh”, các diễn giả đã chia sẻ nhiều giải pháp thực tiễn giúp doanh nghiệp thích ứng hiệu quả với thách thức toàn cầu, đồng thời định hình chiến lược phát triển bền vững dài hạn. Những câu chuyện thành công từ các doanh nghiệp tiên phong đã khẳng định ESG không chỉ là yêu cầu bắt buộc mà còn là động lực mạnh mẽ giúp nâng cao hiệu quả hoạt động, xây dựng uy tín thương hiệu và tạo dựng lợi thế vượt trội trong tiến trình hội nhập.
Chuỗi Triển lãm ngành sơn phủ, giấy, cao su, nhựa và hóa chất Việt Nam 2026, được tổ chức từ ngày 10 - 12/6/2026 tại Trung tâm Hội chợ và Triển lãm Sài Gòn (SECC), TP. Hồ Chí Minh với sự quy tụ hơn 400 doanh nghiệp và thương hiệu từ 22 quốc gia và vùng lãnh thổ.
