Đây là lần đầu tiên trong chu kỳ nâng lãi suất được Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) dự báo suy thoái. Cụ thể, biên bản họp chính sách tháng 3/2023 của FED mới được công bố cho thấy các quan chức FED đã dành nhiều thời gian thảo luận về những hệ luỵ kinh tế có thể xảy ra sau khi ngân hàng Silicon Valley Bank - định chế tài chính lớn thứ 17 - của nước này sụp đổ. Mặc dù Phó Chủ tịch Ủy ban giám sát Michael Barr FED cho biết hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ hiện “an toàn và có sức chống chịu tốt”, các quan chức khác của FED vẫn tỏ ra quan ngại.
“Dựa trên những đánh giá chi tiết liên quan tới tác động kinh tế từ diễn biến bất lợi thời gian qua trong hệ thống ngân hàng, các thành viên dự báo kinh tế Hoa Kỳ có thể rơi vào một cuộc suy thoái nhẹ vào cuối năm nay và mất tới hai năm để phục hồi”, nội dung báo cáo cho biết.
Cụ thể, giới chức FED dự báo nền kinh tế Hoa Kỳ chỉ tăng trưởng 0,4% trong năm nay. Dữ liệu của FED chi nhánh Atlanta cho thấy tăng trưởng GDP của Hoa Kỳ trong quý I/2023 đạt 2,2%. Điều này đồng nghĩa với việc tốc độ tăng trưởng của nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ giảm dần trong các quý tới đây.
Cuộc khủng hoảng trong hệ thống ngân hàng Hoa Kỳ dưới tác động của việc FED nâng lãi suất đã khiến thị trường kỳ vọng cơ quan này sẽ có thái độ mềm mỏng hơn trong thời gian tới. Theo biên bản họp, một số quan chức của FED đã đề xuất tạm ngừng tăng lãi suất sau sự sụp đổ của ngân hàng Silicon Valley Bank, Silvergate và Signature Bank để chờ đợi thêm những tín hiệu mới từ nền kinh tế nhằm giảm thiểu rủi ro xảy ra khủng hoảng. Trước khi xảy ra cuộc sụp đổ của 3 ngân hàng Hoa Kỳ, một số thành viên FED còn đề xuất nâng lãi suất thêm 0,5 điểm phần trăm vì lý do lạm phát vẫn còn cách xa mục tiêu.
Tuy nhiên, biên bản họp cho thấy giới chức FED cuối cùng đã đồng thuận rằng cần tiếp tục duy trì việc thắt chặt chính sách tiền tệ “vì những dữ liệu kinh tế mạnh thời gian qua và cam kết sớm đưa lạm phát về ngưỡng mục tiêu 2%”.
Do đó, FED quyết định tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm hồi cuối tháng 3 vừa qua, xác lập lần tăng lãi suất thứ 9 liên tiếp trong vòng 12 tháng gần đây. Qua đó, đưa lãi suất cơ bản tại Hoa Kỳ lên ngưỡng 4,75-5%, cao nhất kể từ khi khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 xảy ra.
Điểm tích cực duy nhất trong nội dung họp của FED là diễn biến lạm phát tại Hoa Kỳ đang đi đúng hướng mà cơ quan này kỳ vọng. FED dự báo giá cả sẽ tiếp tục giảm xuống trong thời gian tới. Gần đây nhất, lạm phát tháng 3/2023 tại Hoa Kỳ tiếp tục suy yếu xuống ngưỡng thấp nhất trong gần hai năm trở lại đây.
Giới phân tích đánh giá, mặc dù lạm phát tháng 3/2023 có dấu hiệu hạ nhiệt nhưng có thể không đủ để ngăn FED nâng lãi suất trong cuộc họp chính sách định kỳ tháng 5 tới đây. FED đang nỗ lực cân bằng giữa việc kiềm chế lạm phát, ổn định hệ thống tài chính, xoa dịu các cú sốc kinh tế khác, bao gồm cả việc liên minh OPEC+ bất ngờ cắt giảm mạnh sản lượng khai thác dầu tới đây.
Theo dữ liệu của CME Group, đến nay, thị trường vẫn nhận định khả năng FED tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm trong cuộc họp tháng 5/2023 là 70,4%; khả năng cơ quan này giữ nguyên lãi suất chỉ 29,6%. Các diễn biến gần đây cũng cho thấy giới chức FED chưa có lập trường nhất quán về việc nên tiếp tục tăng hay ngừng tăng lãi suất.
