Tác động rõ nét từ chính sách khuyến công
Thời gian qua, hệ thống chính sách khuyến công của Nhà nước không ngừng được hoàn thiện, tạo khuôn khổ pháp lý vững chắc cho các địa phương, trong đó có Sơn La, triển khai đồng bộ và hiệu quả. Trên nền tảng các văn bản quan trọng như Nghị định 45/2012/NĐ-CP, Thông tư 46/2012/TT-BCT, Thông tư 20/2017/TT-BCT và đặc biệt là Quyết định 1881/QĐ-TTg phê duyệt Chương trình Khuyến công quốc gia giai đoạn 2021–2025, tỉnh Sơn La đã chủ động ban hành các quyết định, nghị quyết, chương trình khuyến công phù hợp với điều kiện thực tế.
Các văn bản như Quyết định 130/QĐ-UBND năm 2021 phê duyệt Chương trình Khuyến công tỉnh giai đoạn 2021–2025 hay Nghị quyết 109/2025/NQ-HĐND đã tạo hành lang pháp lý thuận lợi, giúp hoạt động khuyến công ở Sơn La đi vào chiều sâu, bám sát mục tiêu phát triển công nghiệp nông thôn, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế và nâng cao thu nhập người dân.
Thực tiễn cho thấy, chính sách khuyến công đã tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực trong cộng đồng doanh nghiệp nhỏ, hợp tác xã và hộ sản xuất trên địa bàn. Hàng trăm cơ sở công nghiệp nông thôn (CNNT) đã được hỗ trợ mua sắm thiết bị, đổi mới dây chuyền sản xuất, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. Nhiều mô hình ứng dụng công nghệ tiên tiến, tự động hóa một phần quy trình sản xuất giúp tiết kiệm chi phí, giảm tổn thất nguyên liệu và cải thiện điều kiện làm việc.
Song song với hỗ trợ kỹ thuật, khuyến công còn giúp các cơ sở nâng cao năng lực quản lý, tư vấn xây dựng thương hiệu, bao bì, nhãn mác, mở rộng thị trường. Sản phẩm CNNT Sơn La ngày càng đa dạng, có giá trị gia tăng cao, từng bước khẳng định chỗ đứng trên thị trường trong nước và xuất khẩu.
Đặc biệt, chương trình khuyến công đã góp phần hình thành nhiều ngành nghề mới, phát huy lợi thế địa phương trong chế biến chè, cà phê, gỗ, trái cây, dược liệu... Từ đó, tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho hàng nghìn lao động, nhất là ở khu vực nông thôn và đồng bào dân tộc thiểu số. Đây là minh chứng rõ nét cho vai trò của khuyến công trong việc thúc đẩy sản xuất, ổn định xã hội và thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững.
Định hướng triển khai sau Nghị định 235/2025/NĐ-CP
Nghị định 235/2025/NĐ-CP của Chính phủ ra đời đã mở rộng đáng kể phạm vi và đối tượng thụ hưởng chính sách khuyến công, đưa khái niệm “khuyến công hiện đại” đến gần hơn với thực tế phát triển. Theo đó, ngoài doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã, hộ sản xuất, còn có nghệ nhân, cơ sở sản xuất áp dụng sản xuất sạch hơn, tiêu dùng bền vững, hay ứng dụng chuyển đổi số.
Trên cơ sở đó, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Sơn La đã đề xuất nhiều định hướng triển khai mới phù hợp với tinh thần Nghị định 235. Trước hết, địa phương sẽ rà soát, xây dựng chương trình khuyến công giai đoạn 2026–2030, xác định ngành nghề ưu tiên, sản phẩm chủ lực và cơ chế đối ứng ngân sách rõ ràng. Cùng với đó, Sơn La tập trung đào tạo, chuyển giao công nghệ, truyền nghề và nâng cao kỹ năng quản trị, marketing, quản lý chất lượng cho cán bộ và cơ sở sản xuất.
Một trong những hướng đi được đánh giá đột phá là phát triển mô hình trình diễn kỹ thuật, nơi ứng dụng và thử nghiệm công nghệ mới trong các ngành có lợi thế địa phương. Các mô hình này không chỉ giúp doanh nghiệp giảm rủi ro đầu tư ban đầu mà còn tạo điểm nhấn để nhân rộng hiệu quả.
Ngoài ra, Sơn La chú trọng hỗ trợ chuyển đổi số và sản xuất, tiêu dùng bền vững; đẩy mạnh thương mại điện tử, quảng bá sản phẩm CNNT trên sàn trực tuyến; khuyến khích liên kết chuỗi giá trị giữa cơ sở sản xuất với doanh nghiệp phân phối. Đặc biệt, tỉnh ưu tiên hỗ trợ các chủ thể yếu thế như phụ nữ, người dân tộc thiểu số, nghệ nhân làng nghề, giúp họ dễ dàng tiếp cận nguồn lực, đào tạo và tư vấn riêng biệt.
Một yếu tố quan trọng được địa phương đặt ra là bảo đảm công khai, minh bạch trong sử dụng kinh phí khuyến công. Việc ban hành quy chế nội bộ cấp tỉnh về quản lý, chi tiêu, đấu thầu, công khai báo cáo kết quả sẽ góp phần nâng cao hiệu quả, đồng thời củng cố niềm tin của doanh nghiệp, người dân đối với chính sách.
Nỗ lực hoàn thành kế hoạch năm 2025
Để hoàn thành kế hoạch khuyến công năm 2025, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Sơn La đang khẩn trương triển khai 8 nhiệm vụ khuyến công địa phương, ưu tiên giải ngân gần 1,9 tỷ đồng đã được phân bổ. Trong bối cảnh thời gian không còn nhiều, việc điều chỉnh linh hoạt nguồn vốn, chuyển kinh phí từ những đề án khó thực hiện sang các nhiệm vụ khả thi được xem là giải pháp kịp thời và hiệu quả.
Cùng với đó, Sơn La đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn, hướng dẫn lập hồ sơ cho doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh để họ tiếp cận chính sách thuận lợi hơn; đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ khuyến công, nhất là kiến thức về công nghệ mới, chuyển đổi số, môi trường. Sự phối hợp liên ngành giữa các sở, ngành liên quan như Công Thương, Tài chính, KH&CN, NN&PTNT... cũng được tăng cường nhằm bảo đảm tiến độ và chất lượng triển khai các đề án.
Một điểm nhấn khác là khuyến khích liên kết sản xuất – tiêu thụ giữa cơ sở CNNT với doanh nghiệp phân phối và hệ thống xúc tiến thương mại, du lịch. Đây là hướng đi thiết thực để mở rộng thị trường, gắn sản xuất với tiêu dùng, đồng thời lan tỏa giá trị sản phẩm CNNT đến du khách và người tiêu dùng cả nước.
Với tinh thần chủ động, sáng tạo và bám sát thực tiễn, Sơn La đang từng bước hoàn thiện cơ chế, chính sách, nhân lực và hạ tầng để khuyến công thực sự trở thành “đòn bẩy” cho phát triển công nghiệp nông thôn bền vững. Sự đồng hành của chính quyền, doanh nghiệp và người dân sẽ là yếu tố quyết định giúp Sơn La hoàn thành các mục tiêu năm 2025, đồng thời tạo nền tảng vững chắc cho giai đoạn phát triển mới.
Từ một chính sách mang tính hỗ trợ, khuyến công ở Sơn La đã vươn lên trở thành động lực phát triển kinh tế nông thôn toàn diện, nơi sản xuất gắn liền với đổi mới sáng tạo, tăng trưởng kinh tế song hành cùng bảo vệ môi trường và an sinh xã hội.
