Doanh nghiệp Thương hiệu Quốc gia: Tiên phong trong đổi mới sáng tạo

Đây là nhận định của Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân tại buổi lễ Khởi động Tuần lễ Thương hiệu Quốc gia Việt Nam và Diễn đàn Thương hiệu quốc gia năm 2025 với chủ đề “Thương hiệu Quốc gia Việt Nam - Bứt phá từ đổi mới, sáng tạo”.

Chương trình Thương hiệu Quốc gia Việt Nam được Chính phủ phê duyệt từ năm 2003 và giao Bộ Công Thương chủ trì triển khai là chương trình xúc tiến thương mại đặc thù, dài hạn và duy nhất ở cấp quốc gia.

Sau 22 năm triển khai, Thương hiệu quốc gia Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc. Việt Nam không chỉ lọt vào Top 100 quốc gia có thương hiệu mạnh, mà còn là quốc gia có tốc độ tăng trưởng giá trị thương hiệu nhanh nhất thế giới trong giai đoạn 2019-2022.

Theo Brand Finance, năm 2025, giá trị Thương hiệu Quốc gia Việt Nam đạt 519,623 tỷ USD, xếp hạng 32 trong số 193 nền kinh tế được đánh giá toàn cầu. So với năm 2024, giá trị thương hiệu tăng 2,5%, đồng thời duy trì vững chắc thứ hạng 32 đã đạt được trong năm trước.

Với các giá trị cốt lõi: Chất lượng - Đổi mới sáng tạo - Năng lực tiên phong, Chương trình Thương hiệu Quốc gia Việt Nam đã góp phần hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng thương hiệu mạnh, nâng cao uy tín hàng hóa và dịch vụ Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, trong bối cảnh chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa trên khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo, vai trò của thương hiệu quốc gia càng trở nên cấp thiết. Đổi mới sáng tạo là chìa khóa nâng cao năng suất, chất lượng, đồng thời tạo ra sự khác biệt bền vững trong môi trường toàn cầu cạnh tranh gay gắt.

 

Theo Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Hoàng Minh Chiến - Phó Trưởng ban Thư ký Chương trình Thương hiệu Quốc gia Việt Nam, doanh nghiệp muốn tiên phong trên thị trường thì tất yếu phải dựa trên nền tảng đổi mới sáng tạo. Doanh nghiệp muốn duy trì chất lượng vượt trội cũng cần liên tục đổi mới công nghệ, cải tiến sản phẩm để nâng cao trải nghiệm của người tiêu dùng.

Đối với thương hiệu quốc gia, top 10 quốc gia có giá trị thương hiệu lớn nhất đều là các nước có nền khoa học công nghệ phát triển, có nhiều sáng kiến về đổi mới sáng tạo.

Còn đối với doanh nghiệp, khi nhắc đến Apple, chúng ta sẽ nghĩ ngay đến các sản phẩm đột phá về trải nghiệm và công nghệ khác biệt; Microsoft, Google hay Facebook là sự đột phá về công nghệ thông tin trong từng sản phẩm;…

Nhìn vào những thương hiệu mạnh này có thể thấy một điểm chung rằng, những thương hiệu này không chỉ mạnh về quy mô kinh tế, tài nguyên dồi dào mà còn tập trung ở những sản phẩm có tính đột phá, đổi mới sáng tạo và luôn đưa ra những sản phẩm mới, giá trị mới để tạo dấu ấn riêng trên thị trường sản phẩm.

Trên thực tế, theo báo cáo của các doanh nghiệp Thương hiệu Quốc gia Việt Nam, 2,62% là tỉ lệ chi tiêu trung bình của doanh nghiệp thương hiệu quốc gia cho nghiên cứu và phát triển sản phẩm (R&D). Còn theo đánh giá của Bộ Khoa học và công nghệ, con số này chỉ là 1,6% đối với tỷ lệ trung bình của các doanh nghiệp Việt Nam.

Điều này cho thấy các doanh nghiệp có sản phẩm đạt Thương hiệu Quốc gia Việt Nam đã có ý thức hơn trong nghiên cứu, phát triển sản phẩm, thể hiện tính tiên phong của các doanh nghiệp.

Còn theo thống kê của Bộ Khoa học và Công nghệ, Việt Nam mới chỉ đầu tư 0,4% GDP cho R&D của Việt Nam, trong khi các nước xung quanh như Thái Lan là 1,3%, Singapore là 2,2%, Malaysia là 1%, Trung Quốc 2,64%, Nhật Bản 3,7%.

Đáng chú ý, 100% doanh nghiệp thương hiệu quốc gia đều có bộ phận R&D và thường xuyên nghiên cứu, cải tiến sản phẩm; có đến 85% doanh nghiệp có sản phẩm mới ra mắt hàng năm (trong năm 2022 - 2023). Trong khi đó, theo khảo sát của Bộ Khoa học và Công nghệ năm 2023, có chưa đến 30% doanh nghiệp Việt Nam đưa ra sản phẩm mới, sáng kiến mới trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.

Một số doanh nghiệp Thương hiệu Quốc gia Việt Nam điển hình trong đổi mới sáng tạo như Vinfast - doanh nghiệp tiên phong của Việt Nam trong lĩnh vực công nghệ, chế biến chế tạo ô tô theo hướng xanh, sạch. Theo đánh giá của Brand Finance, đây là doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng giá trị thương hiệu vào top nhanh nhất thế giới, khoảng 142% tăng trưởng giá trị vào 2023.

Trong khi đó, Nhựa Duy Tân là doanh nghiệp phát triển mô hình tái chế nhựa và sản phẩm vật liệu tuần hoàn, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế xanh. MISA là doanh nghiệp phát triển nền tảng quản trị kinh doanh số cũng như hỗ trợ các phần mềm kế toán, MISA luôn ứng dụng các công nghệ mới trong các sản phẩm của mình. Gần đây nhất, MISA đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào các sản phẩm của mình để từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm, hỗ trợ tốt cho các doanh nghiệp đối tác.

Mỗi quốc gia có một cách tiếp cận về xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia khác nhau, căn cứ theo đặc điểm về lịch sử, văn hóa và các lợi thế cạnh tranh của mỗi quốc gia.

Xây dựng và phát triển thương hiệu quốc gia là một quá trình lâu dài, phải đầu tư và theo đuổi, tuy nhiên cũng cần phải gắn với những biến động về tình hình địa chính trị, tình hình kinh tế thế giới và tình hình nội tại của mỗi quốc gia để có được định hướng xây dựng thương hiệu quốc gia phù hợp với từng giai đoạn, từng thời kỳ.

Do đó, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo là động lực tăng trưởng và là yếu tố tích cực, hiệu quả để tạo nên thương hiệu quốc gia, thương hiệu sản phẩm và thương hiệu doanh nghiệp.

Cục Xúc tiến thương mại cho biết, trong thời gian tới, Chương trình Thương hiệu Quốc gia Việt Nam, sẽ  tích cực đồng hành với các cơ quan ban ngành, các tổ chức quốc tế trong và ngoài nước, cũng như cộng đồng doanh nghiệp, nhất là các doanh nghiệp có sản phẩm đạt Thương hiệu Quốc gia Việt Nam định hướng và xây dựng thương hiệu sản phẩm, thương hiệu doanh nghiệp, phấn đấu có nhiều hơn nữa các sản phẩm đạt Thương hiệu Quốc gia Việt Nam để góp phần xây dựng hình ảnh quốc gia Việt Nam trong mắt bạn bè quốc tế với những sản phẩm thương hiệu mạnh, uy tín và đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.