Tận dụng mạng lưới Thương vụ khơi thông đầu ra cho sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo

Công nghiệp chế biến, chế tạo luôn được đánh giá là một trong những ngành kinh tế chủ chốt, đóng vai trò là động lực dẫn dắt tăng trưởng của nền kinh tế, thúc đẩy thương mại, xuất khẩu, đặc biệt là một số nhóm ngành công nghiệp chế biến, chế tạo chủ lực như: dệt may, da giày, cơ khí, điện tử, công nghiệp hỗ trợ…

Theo đó, với vai trò là cơ quan của Chính phủ, thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công nghiệp và thương mại, thời gian qua, Bộ Công Thương đã tích cực hỗ trợ triển khai đồng bộ nhiều biện pháp nhằm đa dạng hoá nguồn cung, đối tác, phát triển thị trường cho sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo; tăng cường xúc tiến thương mại, tiếp tục giữ vững, củng cố vị thế tại các thị trường đã có các Hiệp định thương mại tự do. Đồng thời, Bộ cũng tích cực phối hợp với các Bộ, ngành liên quan hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành ứng phó với các rào cản và các biện pháp phòng vệ thương mại.

Tuy nhiên, bối cảnh quốc tế và trong nước có những yếu tố thuận lợi, song phát triển sản xuất và thương mại vẫn phải đối diện với nhiều khó khăn, thách thức như căng thẳng địa chính trị, cạnh tranh nước lớn ngày càng gia tăng, chuỗi cung ứng toàn cầu, giá cước vận tải tăng cao,… tác động trực tiếp đến hoạt động xuất nhập khẩu và nền kinh tế có độ mở lớn như Việt Nam.

Hơn nữa, hoạt động xuất nhập khẩu vẫn tiếp tục phụ thuộc vào một số thị trường, mặt hàng và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Một số mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang các thị trường lớn như EU, Hoa Kỳ,.. tiếp tục phải đối mặt với các áp lực về điều tra phòng vệ thương mại, các rào cản kỹ thuật liên quan đến môi trường, phát triển bền vững, chuyển đổi xanh… Doanh nghiệp công nghiệp, nhất là doanh nghiệp xuất khẩu tiếp tục gặp khó trong việc mở rộng và đa dạng hoá thị trường do chi phí nguyên vật liệu đầu vào, chi phí tuân thủ cao (đặc biệt với các quy định, tiêu chuẩn mới).

Do đó, đại diện các Hiệp hội ngành hàng, doanh nghiệp hơn lúc nào hết rất cần được hỗ trợ xúc tiến thương mại có trọng tâm, hiệu quả để tháo gỡ khó khăn trong khâu tiêu thụ sản phẩm, phát triển một số thị trường cụ thể cho sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo.

Ông Trương Văn Cẩm - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, thời gian qua, hệ thống Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài đã cung cấp rất nhiều những thông tin cụ thể, hữu ích và sát với thị trường sở tại, là cơ sở để Hiệp hội định hướng, hỗ trợ các doanh nghiệp trong ngành tăng khả năng cạnh tranh với các quốc gia khác có cùng mặt hàng xuất khẩu.

Bên cạnh đó, ngành dệt may Việt Nam đang thực hiện mục tiêu đa dạng hoá thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, tăng tính cạnh tranh và tận dụng các FTA để thúc đẩy xuất khẩu. Vì vậy, để mở rộng thị trường, gia tăng xuất khẩu sản phẩm dệt may thời gian tới, ông Cẩm đề nghị các Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài hỗ trợ nhiều hơn về cung cấp thông tin thị trường, chính sách của nước sở tại... nhằm định hướng sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp.

Đồng tình với đề nghị đó, bà Phan Thị Thanh Xuân - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da giày Việt Nam đề xuất thêm Thương vụ Việt Nam ở nước ngoài cập nhật thông tin cảnh báo về các nguy cơ bị điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với mặt hàng da giày, túi xách tại thị trường sở tại, cập nhật hướng dẫn thực thi đạo luật chống phá rừng và đạo luật thẩm định chuỗi cung ứng mới ban hàng của EU để doanh nghiệp có kế hoạch chuẩn bị đáp ứng…

Thông tin về thị trường Hoa Kỳ, ông Đỗ Ngọc Hưng - Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ dự báo, tình hình xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang thị trường này có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, với mặt hàng máy móc, thiết bị, dụng cụ, phụ tùng, thời gian tới, Thương vụ Việt Nam sẽ tiếp tục phối hợp kết nối, giới thiệu đối tác, tổ chức tham dự Hội chợ chuyên đề, phối hợp với Tập đoàn THACO để nghiên cứu hướng mở Văn phòng đại diện tại Hoa Kỳ cũng như đa dạng hoá đối tác thu mua sản phẩm sau khi đã xuất khẩu sản phẩm chủ lực Sơ-mi Rơ-moóc sang Hoa Kỳ.

Đối với thị trường Australia, ông Nguyễn Phú Hoà - Tham tán thương mại Việt Nam tại Australia thông tin, thị trường Australia có quy định, rào cản kỹ thuật rất khắt khe, thậm chí một số tiêu chuẩn còn cao hơn cả Hoa Kỳ và EU. Hơn nữa, hàng hoá Việt Nam phải cạnh tranh khốc liệt với các đối thủ mạnh về chế biến, chế tạo như Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Nhật Bản…

Việt Nam cũng không phải là đối tác FTA duy nhất của Australia, khi Australia có tới 11 FTA có hiệu lực với 20 đối tác, 9 FTA khác đang đàm phán hoặc chưa có hiệu lực với 14 đối tác mới; trong đó, có EU. Các FTA đều mang lại nhiều ưu đãi cho các đối tác của Australia.

Ông Hoà cũng chỉ ra, việc tiêu dùng của người dân Australia chú trọng chất lượng sản phẩm hơn là tiêu chí về giá, chính vì vậy, nếu muốn phát triển tại thị trường Australia, doanh nghiệp xuất khẩu Việ tNam cần đặt ưu tiên hàng đầu với chất lượng sản phẩm.

Ngoài ra, doanh nghiệp cần tích cực đầu tư nguồn lực tổ chức hoạt động xúc tiến thương mại, đặc biệt bố trí tham gia các sự kiện hội chợ uy tín của Australia liên quan tới các sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo như Hội chợ đồ nội thất, hội chợ đồ điện tử, công nghệ… Bởi, tham gia hội chợ doanh nghiệp sẽ có cơ hội tiếp cận với hàng nghìn đối tác, nhà nhập khẩu, đồng thời nắm bắt được xu hướng sản phẩm, nhu cầu thị hiếu thị trường.

Mặt khác, tận dụng tốt ưu đãi từ các FTA; trong đó, tập trung vào 3 FTA mà Việt Nam và Austalia đều là thành viên với những ưu đãi về thuế quan; nghiên cứu, tận dụng tốt các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và các bộ, ngành góp phần tăng cường năng lực, giảm thiểu chi phí.

Đặc biệt, theo ông Hoà, cần tăng cường hoạt động kết nối thông qua các Hiệp hội, tham gia hình thành mạng lưới Hiệp hội mạnh để tận dụng sức mạnh tổng hợp các nguồn lực đủ sức cạnh tranh với các đối thủ lớn từ các nước. Thường xuyên, chủ động nắm bắt thông tin về thị trường, các chính sách mới của cơ quan chức năng liên quan tới sản phẩm xuất khẩu.

Tại thị trường Canada, bà Trần Thị Thu Quỳnh - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Canada cho hay, Việt Nam có nhiều lợi thế để được các doanh nghiệp Canada tìm dến như nguồn cung thay thế. Các ngành hàng cơ khí hàng hải, ô tô, cơ khí chính xác và túi xách vẫn là những lĩnh vực duy trì được tăng trưởng và có lợi thế cạnh tranh.

“Đáng lưu ý, đây hầu như là những ngành hàng Trung Quốc chiếm thị phần khá lớn, vì vậy Việt Nam có nhiều lợi thế để được các doanh nghiệp Canada tìm đến như nguồn cung thay thế. Đối với các lĩnh vực ngành hàng này (trừ túi xách), Việt Nam đều có thị phần chưa lớn và hoàn toàn có tiềm năng mở rộng thị phần trong thời gian tới.” - bà Quỳnh nhấn mạnh.

Tại thị trường Thuỵ Điển, bà Nguyễn Thị Hoàng Thúy - Tham tán thương mại Việt Nam tại Thụy Điển cũng chia sẻ, các nước Bắc Âu luôn đi tiên phong trong xu hướng tiêu dùng và công nghệ ứng dụng mới.

Do vậy, để các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận mới công nghệ sản xuất mới này, cần thúc đẩy nhiều hơn nữa các hoạt động hợp tác, tổ chức đoàn nghiên cứu, trao đổi kinh nghiệm. Bên cạnh đó, cần có các chính sách thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài từ khu vực Bắc Âu, giúp đẩy nhanh quá trình chuyển giao công nghệ, phát triển công nghiệp phụ trợ, tăng xuất khẩu tại chỗ và đào tạo nhân lực trong nước.