Mời thầu và đấu thầu của Trung Quốc

Số lượng đối tượng tham gia đấu thầu càng nhiều thì khả năng giảm giá các công trình càng lớn. ở Trung Quốc, các chủ doanh nghiệp có công trình phải đấu thầu đều đưa ra những điều kiện nhằm hạn chế đối tượng tham gia đấu thầu, để từ đó có thể kiếm lợi cho cá nhân hoặc tập thể. Ngoài ra, một số doanh nghiệp quốc doanh hoặc nhà thầu công trình còn tìm cách đưa một số công trình vào diện công trình chuyên ngành để áp dụng hình thức chỉ định thầu hoặc xác định nhà thầu theo ý chủ quan của mình với sự “thỏa thuận ngầm” trước.
Trong hoạt động mời thầu của Trung Quốc còn xuất hiện vấn đề khống chế giá bỏ thầu, cụ thể là:
- Thông qua mời thầu, hạn chế số lượng đối tượng ở khu vực tham gia để giảm sự cạnh tranh. Ví dụ, ở một số vùng làm đường, xây dựng cầu, muốn trục lợi cá nhân, chủ doanh nghiệp mượn cớ bảo hộ địa phương, ủng hộ việc tăng trưởng kinh tế cho địa phương mình để hạn chế đối tượng tham gia cạnh tranh tại đây, giảm số lượng đối tượng tham gia đấu thầu, thậm chí đã hình thành sự độc quyền.
- Một số nhà cung cấp hàng hóa kỹ thuật và dịch vụ cao cấp đã tự đơn phương quyết định giá đấu thầu trong hoạt động mời thầu .
- Một số nhà thầu có ưu thế cạnh tranh đã tìm cách khống chế bỏ thầu trong điều kiện cạnh tranh không lành mạnh.
-  Khi đã trúng thầu, nhà thầu không chấp hành nghiêm chỉnh trách nhiệm của mình.
Trước những tồn tại trên, để đưa công tác đấu thầu vào nền nếp, Nhà nước Trung Quốc đã nghiên cứu đưa ra các giải pháp sau:
1- Trình tự mời thầu nghiêm ngặt.
Mời thầu là phương thức giao dịch có trình tự tương đối ổn định. Đấu thầu phải được tiến hành theo một trình tự quy định, bao gồm từ mời thầu-đấu thầu-mở thầu-đánh giá thầu-trúng thầu-ký hợp đồng. Hình thức tổ chức mời thầu phải công khai. Trong quá trình mời thầu, do nhiều đối tượng cùng tham gia đấu thầu trong cùng một thời gian, thông qua cạnh tranh bình xét thẩm định mà trúng thầu. Việc tôn trọng nghiêm túc trình tự hoạt động mời thầu và đấu thầu, sẽ nâng cao được tính công bằng và công khai của đấu thầu.
2- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, cung cấp các thông tin về các công trình đấu thầu.  
   Để đảm bảo tính công khai và công bằng của cạnh tranh, chủ doanh nghiệp và đại lý của doanh nghiệp phải thực hiện các công việc sau:
- Tăng cường công bố thông tin mời thầu, công bố quy phạm thông tin mời thầu, chỉ khi có nhiều đối tượng tham gia cạnh tranh trong hoạt động mời thầu thì hoạt động này mới có thể thực hiện được công bằng. Trước khi triển khai hoạt động mời thầu, trong khoảng thời gian nhất định, phải thông qua các môi giới trung gian có thế mạnh khác nhau để phát thông tin mời thầu trong nhiều lần và thông tin đến được các nhà cạnh tranh.
- Kịp thời công bố những nhà thầu có liên quan. Nói chung, số người tham gia đấu thầu càng nhiều, thì cạnh tranh càng khốc liệt, khả năng hạn chế giá cạnh tranh càng nhỏ, làm cho chủ doanh nghiệp và đại lý của doanh nghiệp càng ít bớt xén. Nhà nước Trung Quốc đã thành lập những trang web để công bố thông tin đấu thầu chuyên ngành trên mạng, kịp thời công bố  các thông tin về số lượng nhà thầu v.v...
- Kịp thời công bố kết quả trúng thầu. Ví dụ, đơn vị trúng thầu, đại diện pháp nhân, tư chất và giá trúng thầu được so sánh với đơn vị không trúng thầu khác, thông qua những thông tin này, các cơ quan giám sát Nhà nước, cơ quan thông tin đại chúng và ngay cả những người tiêu dùng đều được biết. Sau khi thông tin được công bố đầy đủ, thì các chủ doanh nghiệp, đại lý của chủ doanh nghiệp và những nhà thầu nói chung không dám làm trái ngược.
3- Chọn phương thức đấu thầu chính xác.
Trong thực tiễn, kinh tế đấu thầu đã phát triển các loại phương thức giá gói thầu, giá dự thầu khác nhau. Mỗi phương thức cũng có mặt mạnh và những hạn chế của nó. Nhà nước Trung Quốc đã căn cứ vào tình hình cụ thể của đất nước để sửa đổi các quy định mời thầu không phù hợp, quy định phương thức giá cạnh tranh trong hoạt động đấu thầu, tránh hiện tượng quyền lợi của các nhà nghiệp vụ và nhà đại lý vượt quá trách nhiệm. Đặc biệt, hạn chế nghiêm ngặt hoặc kiên quyết cấm quyết định giá dự thầu công trình một cách tuỳ tiện.
4- Thông qua phương thức tách ra nhiều gói thầu sẽ giảm được nhiều nhà thầu vào một cửa.
Trong điều kiện thị trường phân chia và độc quyền về công nghệ, dễ sinh ra vấn đề cạnh tranh không lành mạnh. Cạnh tranh không lành mạnh do hình thành sự phân chia thị trường và bảo hộ địa phương, vì vậy sẽ thông qua xây dựng thị trường thống nhất để loại trừ chủ nghĩa bảo hộ địa phương. Chắc chắn rằng, sau khi hoàn thiện hệ thống kinh tế thị trường ở Trung Quốc, vấn đề này sẽ được giải quyết thông suốt, sẽ thông qua phương thức phân tách đối tượng đấu thầu, giảm bớt cửa vào thị trường, nâng cao tính cạnh tranh, quyết định giá gói thầu.
5- Xác định rõ trách nhiệm pháp luật của nhà thầu khi trúng thầu
Khi trúng thầu, nhà thầu sẽ có được một hợp đồng kinh tế với chủ doanh nghiệp và được hưởng những lợi ích tương ứng, đồng thời cũng phải đảm nhận trách nhiệm pháp luật tương ứng. Đối với những người xem nhẹ lời hứa, coi thường pháp luật phải bị nghiêm trị. Vì vậy, phải xác định rõ trách nhiệm của nhà thầu trúng thầu, đảm bảo đúng pháp luật quy định.