Trong chất vấn gửi đến Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân, đoàn đại biểu TP. Hồ Chí Minh có hỏi:
Năm 2017, Ban Chấp hành Trung ương Đảng có Nghị quyết số 21 về phát triển dân số trong tình hình mới, đặt ra mục tiêu chiến lược: Mỗi phụ nữ Việt Nam trong đời người bình quân sinh đủ 2,1 con, đảm bảo vững chắc tỷ suất sinh thay thế. Như vậy, gia đình có 2 vợ chồng đi làm phải nuôi được 4 người: 2 người đi làm và 2 người con. Tức là một người đi làm phải nuôi được 2 người (bản thân họ và 1 người phụ thuộc).
Năm 2024, khi Việt Nam đã là một nước thu nhập trung bình cao, tiền lương tối thiểu trong Đề án cải cách tiền lương có nuôi được 2 người không? Nếu không nuôi được thì Nghị quyết số 21 về phát triển dân số trong tình hình mới có thực hiện được hay không?
Tiền lương của người đi làm phải đủ sống và nuôi thêm được 1 người
Trả lời chất vấn của Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thiện Nhân, Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết:
Theo quy định của Bộ luật Lao động, chính sách tiền lương trong khu vực doanh nghiệp do người lao động và người sử dụng lao động quyết định, dựa trên cơ sở thương lượng, thỏa hiệp giữa hai bên. Nhà nước chỉ quy định mức lương tối thiểu là mức sàn thấp nhất để bảo vệ những người lao động có trình độ chuyên môn thấp, làm công việc giản đơn không bị trả lương quá thấp.
Mức lương tối thiểu do Chính phủ quyết định và công bố trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia và được điều chỉnh dựa trên mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ; tương đương giữa mức lương tối thiểu và mức lương trên thị trường; chỉ số giá tiêu dùng; tốc độ tăng trưởng kinh tế; năng suất lao động; khả năng chi trả của doanh nghiệp.
Căn cứ quy định của Bộ luật Lao động, Hội đồng Tiền lương quốc gia đã xác định mức sống tối thiểu của người lao động để đảm bảo cho họ có thể chi trả được các khoản phí cơ bản nhất về: Chi phí lương thực, thực phẩm đảm bảo cung cấp đủ lượng Kcal cần thiết (2.300 Kcal/ngày/người) để người lao động có thể tái sản xuất sức lao động;
Chi phí đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng tối thiểu cho giáo dục, y tế, giao thông đi lại, các khoản đóng góp, chi khác;
Chi phí nuôi con, được xác định trên cơ sở quy mô hộ gia đình Việt Nam là 4 người, trong đó mỗi người nuôi được 1 người con.
Hội đồng Tiền lương quốc gia đã xác định mức sống tối thiểu của người lao động và rà soát, cập nhật định kỳ 2 năm/lần theo kết quả điều tra mức sống dân cư do Tổng cục Thống kê công bố.
Năm 2022, mức sống tối thiểu của người lao động và gia đình họ được Hội đồng xác định ở vùng có mức sống tối thiểu cao nhất (vùng I) là 4,523 triệu đồng/người/tháng và vùng có mức sống tối thiểu thấp nhất (vùng IV) là 3,05 triệu đồng/người/tháng.
Nếu tính trên quy mô hộ gia đình 4 người thì tổng mức sống tối thiểu ở vùng I là 9,02 triệu đồng/tháng/hộ và vùng IV là 6,034 triệu đồng/tháng/hộ.
Năm 2022, trên cơ sở khuyến nghị của Hội đồng Tiền lương quốc gia, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 38 điều chỉnh mức lương tối thiểu tăng bình quân 6%, thực hiện từ ngày 1/7/2023, đảm bảo mức sống tối thiểu và có cải thiện hơn cho người lao động.
Đến ngày 20/12/2023, Hội đồng Tiền lương quốc gia đã họp và thống nhất khuyến nghị với Chính phủ phương án lương tối thiểu áp dụng từ ngày 1/7/2024, điều chỉnh tăng bình quân 6% (tương ứng tăng từ 200.000 đồng đến 280.000 đồng).
Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội sẽ xây dựng trình Chính phủ ban hành Nghị định quy định mức lương tối thiểu với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động.
Phương án điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng từ ngày 1/7/2024 của Hội đồng Tiền lương quốc gia:
- Vùng I: từ 4.680.000 đồng/tháng lên 4.960.000 đồng/tháng, tăng 280.000 đồng/tháng
- Vùng II: từ 4.160.000 đồng/tháng lên 4.410.000 đồng/tháng, tăng 250.000 đồng/tháng
- Vùng III: từ 3.640.000 đồng/tháng lên 3.860.000 đồng/tháng, tăng 220.000đồng/tháng
- Vùng IV: từ 3.250.000 đồng/tháng lên 3.450.000 đồng/tháng, tăng 200.000đồng/tháng
