Hoạt động nghiên cứu phát triển chuyển giao công nghệ môi trường ở trung tâm tư vấn chuyển giao công nghệ nước sạch và môi trường

Trung tâm Tư vấn chuyển giao công nghệ nước sạch và môi trường là một tổ chức khoa học, có chức năng nghiên cứu và triển khai, tư vấn đầu tư, đào tạo và chuyển giao công nghệ, ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến trong lĩnh vực cung cấp nước sạch, xử lý nước thải, rác thải và bảo vệ môi trường. Nhiệm vụ của Trung tâm là tư vấn đầu tư, tư vấn thiết kế các dự án do Ban chỉ đạo Quốc gia về cung cấp nước sạch và vệ sinh môi trường, Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Khoa học và Công nghệ giao, cũng như các dự án của các Bộ, các địa phương trong nước yêu cầu thuộc về lĩnh vực cung cấp nước sạch, xử lý nước thải, rác thải, khí thải dân dụng và công nghiệp. Trung tâm nghiên cứu và ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, chuyển giao công nghệ, đào tạo nâng cao trình độ cho các cán bộ khoa học, công nhân kỹ thuật và nghiên cứu chế tạo các sản phẩm mới trong lĩnh vực cung cấp nước sạch, xử lý nước thải, rác thải, bảo vệ môi trường; hợp tác với các tổ chức trong và ngoài nước thuộc lĩnh vực trên.
Trung tâm có một đội ngũ cán bộ khoa học và chuyên gia có trình độ chuyên sâu cao về các lĩnh vực cung cấp nước sạch, xử lý rác thải, nước thải, khí thải... dân dụng và công nghiệp. Trưởng thành từ thực tiễn, trong mấy năm qua, Trung tâm đã trực tiếp giải quyết nhiều vấn đề thiết thực cho các cơ sở, làm trong sạch môi trường như chế tạo sản phẩm làm trong sạch nước, góp phần vào thực hiện chương trình nước sạch quốc gia; chuyển giao công nghệ và thiết bị xử lý nước thải cho trên 109 bệnh viện. Đặc biệt, Trung tâm đã sử dụng công nghệ của mình xử lý nước thải bãi rác, nước thải bệnh viện đạt hiệu quả ở Nam Sơn - Sóc Sơn - Hà Nội, Nam Định, Thái Nguyên... Trung tâm còn tư vấn nhiều dự án cung cấp nước sạch cho các khu đô thị, huyện thị, khu công nghiệp... (đã bàn giao dự án xử lý ô nhiễm môi trường cho 15 khu công nghiệp trong toàn quốc). Song song với chức năng nghiên cứu triển khai tư vấn đầu tư và thiết kế, chuyển giao các thành tựu khoa học công nghệ tiên tiến, Trung tâm đã và đang hợp tác với các tổ chức trong nước và quốc tế tổ chức nhiều khoá đào tạo nâng cao năng lực kiểm soát ô nhiễm môi trường cho cán bộ kỹ thuật và cán bộ quản lý của các ngành, các địa phương trong cả nước.
Triển khai thực hiện Nghị định 67/2002/NĐ-CP ngày 13 tháng 6 năm 2003 của Thủ tướng Chính phủ về phí bảo vệ môi trường đối với nước thải, Trung tâm đã cùng Vụ Môi trường- Bộ Tài nguyên và Môi trường xây dựng phần mềm tính toán lượng thải ở các xí nghiệp công nghiệp phục vụ cho thu phí này, bước đầu đã đạt được kết quả:
1. Bằng phương pháp thống kê đã đánh giá được đặc thù phân bố các tính chất nước thải của các nhóm ngành ở mức xí nghiệp, xưởng và phân xưởng, cho phép dự báo gần đúng giá trị của thông số này khi biết thông số kia, Trung tâm đã xây dựng được các hàm kinh nghiệm về sự phụ thuộc của 3 thông số BOD, COD, SS ở nước thải phát sinh và nước thải lắng cũng như tỷ lệ BOD/COD của nước thải cho các nhóm sản phẩm giấy, dệt may, chăn nuôi, thuộc da, chế biến thịt, hải sản, rượu bia, sữa.... ở cả hai mức phân xưởng và xưởng sản xuất. Bằng phương pháp đo nhanh các thông số SS và COD, có thể dự báo nhanh giá trị BOD của nước thải có tính đến yếu tố đã lắng hoặc chưa lắng tại cơ sở xí nghiệp phục vụ cho dự báo nhanh lượng thải.
 BOD: Nhu cầu ô xy sinh hoá.
 COD: Nhu cầu ô xy hoá học.
 SS: Chất rắn lơ lửng.
2. Hiện nay, Trung tâm đã sẵn sàng đưa vào khai thác và chuyển giao phầm mềm gồm 42 chương trình tính toán dự báo lượng thải với các định mức thải ở cấp phân xưởng và xí nghiệp của 17 ngành sản xuất, với tổng số trên 280 loại sản phẩm. Các phần mềm này cho phép so sánh ít nhất 2- 3 phương pháp tính toán trên định mức rác thải từ nguyên liệu hoặc sản phẩm trong công nghệ, cũng như so sánh với các thông tin kinh nghiệm, trong đó, phương pháp tính toán công nghệ là chủ đạo. Ngoài ra, kết hợp thông tin tự khai thác từ cơ sở và thông tin quan trắc bổ sung, chương trình tính toán dự báo lượng thải có thể tự hiệu chỉnh mô hình phân bố các định mức thải cũng như các hàm kinh nghiệm, để từng bước thích nghi với thực tế, giúp cho việc tính toán ngày càng hoàn thiện hơn và công bằng trong việc thu phí nước thải của các cơ sở sản xuất.
Xây dựng các phương pháp tính toán lượng chất thải của cơ sở sản xuất là một vấn đề khó, có tính chất đa dạng của sản xuất, loại hình công nghệ, trình độ công nghệ... cũng như các yếu tố về quản lý, tổ chức.... cũng ảnh hưởng đến. Do đó, công cụ tính toán này cần được áp dụng thử nghiệm từng bước, từ thấp đến cao, phối hợp giữa tính toán và thực tế để ngày càng hoàn thiện hơn.