Nhận lời mời của Bí thư Tỉnh ủy Hải Nam, Trung Quốc, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã dẫn đầu đoàn công tác thăm và làm việc tại tỉnh Hải Nam từ ngày 9-11/4/2023, dự và phát biểu tại Lễ Khai mạc Hội chợ quốc tế hàng tiêu dùng Trung Quốc (Hainan Expo 2023); khai trương Khu gian hàng Việt Nam tại Hội chợ; gặp và trao đổi với Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào; gặp mặt, hội đàm với Bí thư Tỉnh ủy Hải Nam Phùng Phi và lãnh đạo tỉnh Hải Nam, Trung Quốc; chủ trì Hội nghị xúc tiến thương mại, đầu tư và kết nối doanh nghiệp Việt Nam - Trung Quốc (Hải Nam). Tham gia đoàn công tác, ngoài các đại diện một số đơn vị của Bộ Công Thương còn có Lãnh đạo UBND tỉnh Bến Tre và đại diện một số Sở, ngành của tỉnh.
Tạo cầu nối cho hoạt động kinh doanh giữa Việt Nam và Trung Quốc
Tại Lễ Khai mạc Hội chợ quốc tế hàng tiêu dùng Trung Quốc lần thứ 3 - Hainan Expo 2023, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã có bài phát biểu quan trọng, đánh giá cao ý nghĩa của Hội chợ, nhấn mạnh quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt - Trung đạt phát triển tốt đẹp, đem lại lợi ích thiết thực cho hai bên, trong đó hợp tác kinh tế, thương mại không ngừng phát triển sâu rộng.
Bộ trưởng đánh giá cao vai trò, vị trí của Hải Nam trong tổng thể quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và Trung Quốc, bởi đây là địa phương có vị trí địa lý rất gần Việt Nam và được Chính phủ Trung Quốc quy hoạch, xây dựng là "Cảng thương mại tự do lớn nhất thế giới" và dự kiến sẽ chính thức trở thành Khu ngoại quan (“Phong Quan”) trước năm 2025 với nhiều chính sách ưu đãi đặc biệt. Bộ trưởng bày tỏ hy vọng trong tương lai gần Hải Nam sẽ đóng vai trò rất quan trọng trong quan hệ kinh tế thương mại Việt Nam - Trung Quốc và Trung Quốc - ASEAN.
Cũng trong khuôn khổ Lễ Khai mạc, Bộ trưởng đã có cuộc gặp gỡ, trao đổi với Bộ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào về việc hai bên tạo điều kiện tăng cường thúc đẩy thương mại song phương theo nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước và tại cuộc điện đàm ngày 4/4/2023 giữa hai Thủ tướng Chính phủ.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết Bộ Công Thương Việt Nam hết sức coi trọng quan hệ hợp tác kinh tế thương mại với Trung Quốc, đề nghị Bộ trưởng Vương Văn Đào quan tâm ủng hộ Bộ Công Thương Việt Nam thành lập Văn phòng Xúc tiến thương mại tại Hải Nam và Thành Đô, nhằm tạo ra cầu nối cho hoạt động kinh doanh của cộng đồng doanh nghiệp hai nước, tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất nhập khẩu hàng hóa qua cửa khẩu biên giới, kính mời Bộ trưởng Vương Văn Đào tới thăm Việt Nam vào dịp phù hợp.
Đáp lại những đề nghị của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Vương Văn Đào bày tỏ sự ủng hộ cao về việc hai Bộ cần phối hợp chặt chẽ nhằm thúc đẩy thương mại song phương; khẳng định sự quan tâm và ủng hộ của Bộ Thương mại Trung Quốc đối với việc thành lập Văn phòng Xúc tiến thương mại tại Hải Nam và Thành Đô. Bộ trưởng cũng khẳng định sẽ thu xếp đến Việt Nam trong thời gian phù hợp.
Tham dự trưng bày hàng hóa tại Khu gian hàng Việt Nam và các chương trình giao thương tại Hội chợ, Đoàn doanh nghiệp Việt Nam có quy mô lớn nhất từ trước tới nay với 30 doanh nghiệp Việt Nam thuộc các lĩnh vực ngành hàng Việt Nam có thế mạnh xuất khẩu như nông sản, thực phẩm chế biến và hàng tiêu dùng. Một số các thương hiệu nổi tiếng của Việt Nam được quảng bá và giới thiệu tại Hội chợ nhận được sự quan tâm lớn của khách hàng như: sản phẩm dừa Bến Tre, gốm sứ Minh Long, cà phê Trung Nguyên, thực phẩm Sao Thái Dương…
Thúc đẩy hợp tác kinh tế toàn diện giữa Việt Nam và tỉnh Hải Nam, Trung Quốc
Tại cuộc hội đàm chiều ngày 10/4, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã đề nghị Tỉnh ủy, Chính quyền nhân dân tỉnh Hải Nam tăng cường phối hợp triển khai thực hiện nhận thức chung của Lãnh đạo cấp cao hai Đảng, hai Nhà nước nhân chuyến thăm của Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng tới Trung Quốc hồi tháng 10 năm 2022 và tại cuộc điện đàm giữa hai Thủ tướng Chính phủ ngày 04/4/2023 vừa qua.
Cụ thể, Bộ trưởng đề nghị phía Hải Nam: (i) khẩn trương trao đổi với các Bộ, ngành liên quan phía Trung Quốc để thúc đẩy hoàn tất các thủ tục thành lập Văn phòng Xúc tiến thương mại Việt Nam tại Hải Khẩu trong thời gian sớm nhất; (ii) thúc đẩy mở cửa thị trường cho nông sản của Việt Nam và hợp tác trong lĩnh vực chế biến nông sản; (iii) chia sẻ thông tin về các chính sách ưu đãi đầu tư và thương mại của Hải Nam; (iv) thúc đẩy hợp tác xúc tiến thương mại; (v) sớm ký kết bản ghi nhớ về tăng cường hợp tác kinh tế thương mại giữa Bộ Công Thương và Chính quyền tỉnh Hải Nam; (vi) tích cực tổ chức các hoạt động trao đổi đoàn, tham quan học hỏi lẫn nhau về kinh nghiệm phát triển kinh tế.
Về thúc đẩy mở rộng nhập khẩu nông sản của Việt Nam, Bộ trưởng nhấn mạnh Việt Nam là nước có lợi thế về sản xuất trái cây, trong đó có trái dừa. Tuy nhiên, trái dừa tươi và nhiều loại trái cây có thế mạnh khác của Việt Nam chưa được chính thức mở cửa thị trường Trung Quốc. Trong khi đó Hải Nam có nhu cầu nhập khẩu cao đối với trái dừa tươi, vì vậy đề nghị Hải Nam tích cực thúc đẩy mở cửa thị trường cho các loại nông sản và trái cây của Việt Nam, trong đó có dừa tươi. Trong khuôn khổ hội đàm, Chủ tịch UBND tỉnh Bến Tre cũng đã giới thiệu về tiềm năng, thế mạnh của tỉnh Bến Tre trong lĩnh vực sản xuất và chế biến dừa.
Về hợp tác hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ trưởng đề nghị tỉnh Hải Nam tạo thuận lợi các doanh nghiệp tham gia các hội chợ triển lãm của nhau, ủng hộ và dành ưu đãi cho các doanh nghiệp Việt Nam thuê kho ngoại quan phục vụ bán hàng theo hình thức thương mại điện tử tại Khu thí điểm thương mại điện tử Hải Nam để có thể tận dụng những ưu đãi của Trung Quốc đối với thương mại điện tử...
Phát biểu tại hội đàm, Bí thư Hải Nam Phùng Phi đã đánh giá cao chuyến thăm lần này của Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên, là chuyến thăm đầu tiên của một đồng chí Ủy viên Trung ương, Bộ trưởng của Việt Nam tới thăm và làm việc với tỉnh Hải Nam từ sau Đại hội 13 của Đảng Cộng sản Việt Nam và sau khi dịch Covid-19 được khống chế. Đối với một số kiến nghị của Bộ Công Thương, Bí thư Phùng Phi thể hiện tinh thần tích cực ủng hộ, trong đó bao gồm việc thúc đẩy thành lập Văn phòng Xúc tiến thương mại Việt Nam tại Hải Khẩu, nhanh chóng thống nhất và ký kết Bản ghi nhớ hợp tác giữa Bộ Công Thương và Chính quyền nhân dân tỉnh Hải Nam, Trung Quốc, đẩy nhanh tiến độ đàm phán mở cửa thị trường đối với các mặt hàng nông sản, thủy sản của Việt Nam, trong đó đặc biệt nhấn mạnh quả dừa tươi, thúc đẩy giao lưu các đoàn đại biểu của hai bên.
Cũng trong chiều ngày 10/4, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã cùng đồng chí Phùng Phi chủ trì Hội nghị xúc tiến thương mại đầu tư và kết nối giao thương Việt Nam - Trung Quốc (Hải Nam). Tại Hội nghị, trên 120 doanh nghiệp Việt Nam và Trung Quốc đã tiến hành các phiên giao thương nhằm đẩy mạnh xúc tiến thương mại, trao đổi các cơ hội hợp tác kinh doanh thiết thực và hiệu quả.
Chuyến thăm đã thu được nhiều kết quả thiết thực, hai bên đã đạt được những đồng thuận quan trọng về việc mở rộng và làm sâu sắc hơn nữa hợp tác kinh tế thương mại giữa Việt Nam và tỉnh Hải Nam Trung Quốc.
Đây là đoàn công tác đầu tiên của Bộ Công Thương với sự tham gia đông đảo doanh nghiệp Việt Nam sang Trung Quốc ngay sau đại dịch nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp hai nước tìm kiếm, tận dụng tối đa những cơ hội sau khi Việt Nam và Trung Quốc đã chiến thắng đại dịch Covid-19, đồng thời tìm hiểu những chính sách ưu đãi trong phát triển kinh tế, thương mai hiện đang là lợi thế của tỉnh Hải Nam để tăng cường kết nối, giao thương, hợp tác đầu tư, kinh doanh, góp phần đưa quan hệ thương mại Việt - Trung ngày càng phát triển ổn định, cân bằng và bền vững.