Theo Vụ Thị trường châu Âu - châu Mỹ, ngày 08 tháng 05 năm 2019, tại Khách sạn Grand Sài Gòn, TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra Diễn đàn thương mại Việt Nam - Đông Âu: “Thúc đẩy xuất khẩu nông sản, dệt may và da giày Việt Nam vào các nước Đông Âu trong tình hình mới” do Bộ Công Thương tổ chức.
Tham dự Diễn đàn có Lãnh đạo Bộ Công Thương, Lãnh đạo Ủy ban Nhân dân của các tỉnh Bạc Liêu, Cần Thơ, Đồng Tháp, Bến Tre, Kiên Giang, Vĩnh Long, Bình Phước, Cà Mau, Hậu Giang và Sóc Trăng; đại diện các Sở, Trung tâm xúc tiến thương mại và đầu tư, khuyến nông, khuyến công các tỉnh, thành phố phía Nam; các Hiệp hội ngành hàng; doanh nghiệp trong lĩnh vực sản xuất, xuất nhập khẩu, phân phối, logistics và đầu tư của Đông Âu và Việt Nam, cùng đại diện Đại sứ quán các nước Đông Âu tại Việt Nam.
Khu vực Đông Âu từ lâu vốn là thị trường xuất khẩu truyền thống của hàng hóa Việt Nam. Đặc biệt, các mặt hàng như dệt may và da giày, nông sản luôn được coi là các mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh của Việt Nam sang thị trường Đông Âu. Trong bối cảnh kinh tế thế giới hiện nay, khi các quốc gia trên thế giới đang trong quá trình hội nhập kinh tế sâu rộng, nhiều thể chế kinh tế đã được hình thành, các khuôn khổ pháp lý mới được tạo ra để mang đến các cơ hội hợp tác toàn diện giữa các quốc gia.
Đặc biệt, trong khu vực này, Việt Nam đã có Hiệp định Thương mại tự do với Liên minh Kinh tế Á – Âu (gồm 5 nước: Nga, Belarus, Kazakhstan, Armenia và Kyrgyzstan). Trong bối cảnh Việt Nam và Liên minh Châu Âu đã kết thúc đàm phán Hiệp định thương mại tự do EVFTA và đang trong quá trình hoàn tất các thủ tục để tiến tới ký kết và phê chuẩn, 8 nước trong khu vực Đông Âu đã gia nhập Liên minh Châu Âu (Ba Lan, Séc, Rumani, Bungary, Hungary, Slovakia, Slovenia và Croatia) đang và sẽ tiếp tục đóng góp phần quan trọng trong tổng kim ngạch thương mại của Việt Nam với khối EU.
Có thể nói, các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với Liên minh Châu Âu và Liên minh kinh tế Á-Âu được kỳ vọng sẽ góp phần quan trọng trong việc gỡ bỏ các hàng rào thương mại giữa Việt Nam với các nước trong các quốc gia Châu Âu nói chung, khu vực Đông Âu nói riêng và tăng cường hơn nữa cơ hội xuất khẩu hàng hóa, mở rộng thị trường tiêu thụ giữa Việt Nam và các nước khu vực Đông Âu, đặc biệt là những mặt hàng xuất khẩu chủ lực như thủy sản, rau hoa quả, nông sản chế biến, hàng điện tử và linh kiện điện tử, dệt may và da giày…
Phát biểu tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng cho biết, mặc dù giữa Việt Nam và các nước khu vực Đông Âu đã hình thành cơ sở vững chắc để phát triển hợp tác song phương: 14 Ủy ban liên Chính phủ, 1 cơ chế Tham vấn hợp tác kinh tế song phương giữa Việt Nam và Ba Lan và 01 Hiệp định thương mại tự do (với Liên minh Kinh tế Á – Âu, có hiệu lực từ tháng 10 năm 2016), tuy nhiên, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam với khối Đông Âu vẫn còn rất khiêm tốn, đạt khoảng 6,5 tỷ USD trong năm 2018, tức là mới chiếm khoảng gần 3% xuất khẩu của Việt Nam ra thế giới.
Do vậy, Bộ Công Thương luôn mong muốn tổ chức thường xuyên các hoạt động nhằm tăng cường sự kết nối giữa Việt Nam và Đông Âu, coi đây là cầu nối quan trọng để đẩy mạnh các hoạt động xuất khẩu hàng hóa, đặc biệt là mặt hàng xuất khẩu có thế mạnh là hàng dệt may, da giày, nông sản, sang khu vực này. Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng mong rằng, sự kiện thường niên Diễn đàn thương mại Việt Nam – Đông Âu sẽ là dịp để gặp gỡ, trao đổi và cung cấp các thông tin hữu ích về thị trường Đông Âu, cập nhật chính sách trong hoạt động thương mại như việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam, cảnh báo và phân tích tác động của thị trường tới hoạt động xuất khẩu, từ đó giúp cho các doanh nghiệp xây dựng chiến lược dài hạn trong việc tiếp cận khu vực này.
Cũng trong khuôn khổ Diễn đàn, phiên thảo luận đã diễn ra sôi nổi với sự có mặt của đại diện các đại sứ quán nước ngoài tại Việt Nam, đại diện các doanh nghiệp xuất khẩu, hiệp hội ngành hàng Việt Nam, với mục đích chia sẻ kinh nghiệm phát triển thị trường và kinh doanh với các nước trong khu vực, cũng như các giải pháp để giúp các doanh nghiệp vượt qua khó khăn, thách thức.
Thông qua những trao đổi của các chuyên gia liên quan đến chính sách, quy định nhập khẩu của các nước Đông Âu, kinh nghiệm của các doanh nghiệp xuất khẩu, thu mua… cùng với sự thảo luận sôi nổi của các đại biểu, Diễn đàn đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần tạo động lực cho cộng đồng doanh nghiệp hai bên trong việc xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường, mở rộng thị trường xuất nhập khẩu của doanh nghiệp; từ đó góp phần thúc đẩy hoạt động trao đổi thương mại, đầu tư hai chiều giữa Việt Nam và các nước Đông Âu theo hướng bền vững.
Theo số liệu của Hải quan Việt Nam năm 2018, tổng kim ngạch thương mại hai giữa Việt Nam với các nước khu vực Đông Âu đạt 10,1 tỷ USD (tăng 30,53% so với năm 2017), trong đó xuất khẩu đạt 6,5 tỷ USD (tăng 28,67%) và nhập khẩu đạt 3,6 tỷ USD (tăng gần 33,97%).
