Tín hiệu mới trong chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước
Trong cuộc họp của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) vào ngày 19 - 20/9/2023, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã phát đi tín hiệu mới về mặt bằng lãi suất cao hơn trong năm 2024 (cao hơn 50 điểm phần trăm cơ bản lên 5,1%) và trong năm 2025 (cao hơn 50 điểm phần trăm cơ bản lên 3,9%), trong khi mức đỉnh lãi suất năm nay không thay đổi (vùng 5,25%-5,5%).
Đồng thời, giới chức Fed hàm ý rằng có khả năng cơ quan này sẽ còn một lần tăng lãi suất nữa trong năm nay. Mặc dù khả năng tăng một lần lãi suất vẫn còn bỏ ngỏ khi chỉ số PCE lõi trong tháng 8/2023 của Mỹ cũng đã hạ nhiệt về mức 3,9%.
Theo đánh giá mới đây của nhóm phân tích thuộc Công ty Cổ phần Chứng khoán Rồng Việt (VDSC), nhìn chung, việc Fed cho thấy khả năng lãi suất sẽ duy trì ở mức cao trong hai năm tới là một thông tin bất lợi đối với việc điều hành tỷ giá, nhất là khi giữa Ngân hàng Nhà nước và Fed đang có sự ngược pha trong chính sách tiền tệ.
Sau cuộc họp của Fed, Ngân hàng Nhà nước đã bắt đầu phát hành tín phiếu trở lại kể từ ngày 21/9/2023. Tính đến hiện tại, SBV đã có 10 phiên hút ròng thông qua phát hành tín phiếu với tổng giá trị đạt gần 111.000 tỷ đồng. Lãi suất liên ngân hàng qua đêm và lãi suất tín phiếu đã bắt đầu lần lượt tăng lên mức 0,55% và 1,18% theo số liệu tính đến ngày 3/10/2023.
Sau động thái phát hành tín phiếu của Ngân hàng Nhà nước, tỷ giá USD/VND vẫn neo cao nhưng đà tăng đã chững lại.
Theo VDSC, diễn biến trên cùng với kỳ vọng tăng trưởng tín dụng tăng tốc cuối năm có thể sẽ giúp cho chênh lệch lãi suất giữa Việt Nam Đồng và đồng USD thu hẹp hơn. Cùng với việc tỷ giá đã tăng 3,5% kể từ đầu năm 2023 đến nay, các hoạt động giao dịch chênh lệch lãi suất tiền tệ (currency carry trade) có thể sẽ không tạo thêm áp lực lên tỷ giá.
Dư địa nới lỏng thêm chính sách tiền tệ không nhiều
Tuy nhiên, VDSC lưu ý, trong kịch bản tiêu cực nhất, khi chỉ số US Dollar Index (DXY) tăng vượt mốc 110 điểm, Ngân hàng Nhà nước có thể sẽ phải can thiệp bằng bán ngoại hối kết hợp hút ròng trên kênh tín phiếu. Điều này có thể làm trầm trọng thêm tâm lý đầu tư do lo ngại về sự thay đổi sâu sắc hơn trong điều hành chính sách tiền tệ.
Hiện cả VDSC và nhiều tổ chức tài chính lớn khác cùng cho rằng việc Ngân hàng Nhà nước phát hành tín phiếu trở lại trong bối cảnh hiện tại không phải là tín hiệu cho thấy chính sách tiền tệ sắp đảo chiều theo hướng thắt chặt, nhất là khi tăng trưởng kinh tế đang thấp hơn thông thường và lạm phát vẫn còn trong tầm kiểm soát.
Nhưng VDSC cho rằng các điều kiện hiện tại cho thấy không gian để Ngân hàng Nhà nước nới lỏng thêm chính sách tiền tệ tương đối hạn chế, và SBV khả năng cao sẽ tiếp tục phát hành tín phiếu trong tháng 10/2023, với khối lượng phụ thuộc diễn biến tỷ giá, chỉ số US Dollar Index, và tăng trưởng tín dụng của nền kinh tế Việt Nam.
Các số liệu kinh tế của Mỹ về lạm phát, tiêu dùng, việc làm trong tháng 10/2023 cũng sẽ là những biến số quan trọng tác động đến các động thái của Ngân hàng Nhà nước trên thị trường tiền tệ.
Về tác động của những động thái trên đối với thị trường, VDSC cho rằng những động thái trên không phải là thông tin tích cực đối với thị trường chứng khoán trong giai đoạn cuối năm. Trên thực tế, tâm lý thị trường đã nhanh chóng thay đổi thể hiện qua sự sụt giảm mạnh của thanh khoản toàn thị trường.
Đặc biệt, dòng tiền tại các nhóm ngành dẫn dắt tâm lý đợt vừa qua như bất động sản, chứng khoán, và đầu tư công đã có dấu hiệu suy yếu rõ rệt. Điều này củng cố thêm quan điểm rằng xu hướng tăng điểm diện rộng của thị trường trên hiệu ứng chính sách từ tháng 5/2023 sẽ dần nhường chỗ cho trạng thái dao động (swing) với xu hướng đi ngang, theo VDSC.
