Cuộc họp diễn ra ngày 01/10/2019 tại Bộ Công Thương nhằm thảo luận các vấn đề về thương mại trong khuôn khổ song phương và đa phương, các vấn đề khu vực, từ đó đưa ra các giải phải tháo gỡ cũng như hợp tác để thúc đẩy thương mại song phương phát triển xứng tầm với quan hệ Đối tác chiến lược trong thời gian tới, đồng thời thông qua sự phối hợp để nâng cao vai trò, tiếng nói của hai nước trong các diễn đàn khu vực và quốc tế.
Phát biểu tại cuộc họp, bà Lê Hoàng Oanh - Vụ trưởng Vụ Thị trường Châu Á - Châu Phi (Bộ Công Thương) cho biết, trao đổi thương mại giữa Việt Nam và Úc đang phát triển khá ổn định từ năm 2015 đến nay, với kim ngạch xuất nhập khẩu song phương tăng trung bình 8,8%/năm trong giai đoạn 2010 - 2018.
Điểm lại thêm một số kết quả đáng ghi nhận trong quan hệ thương mại hai nước thời gian qua, bà Lê Hoàng Oanh đề nghị phía Úc có sự hợp tác, hỗ trợ tích cực hơn nữa trong việc mở cửa thị trường cho các sản phẩm nông, lâm, thủy sản của Việt Nam để đạt cán cân thương mại cân bằng và bền vững hơn.
Đại diện Bộ Công Thương cũng đưa ra các đề nghị và đề xuất cụ thể nhằm tạo thuận lợi hóa cho hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang Úc như mở cửa thị trường cho sản phẩm trái cây (chanh leo, dừa tươi và sầu riêng), tôm tươi nguyên con; hợp tác trong lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, hỗ trợ kỹ thuật cho các doanh nghiệp Việt Nam có thể đáp ứng tốt các yêu cầu nhập khẩu của phía Úc.
Đồng thời, đề nghị Úc hỗ trợ nâng cao năng lực cho cán bộ quản lý trong xúc tiến thương mại, phòng vệ thương mại, quản lý cạnh tranh…; hỗ trợ kỹ thuật đối với việc thực thi các Hiệp định thương mại mà hai nước cùng là thành viên, trong đó có Quy tắc xuất xứ và nội dung ưu đãi thuế quan.
Tính riêng năm 2018, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa hai nước đạt 7,7 tỷ USD, tăng 19,3% so với năm 2017, đưa Úc trở thành đối tác xuất khẩu lớn thứ 13 và là nhà nhập khẩu lớn thứ 12 của Việt Nam.
Chia sẻ quan điểm của phía Việt Nam, bà Julie Heckscher - Trợ lý thứ nhất Tổng thư ký Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc Phía Úc khẳng định Việt Nam là nước đang phát triển mạnh mẽ với sự gia tăng của tầng lớp trung lưu do đó tiềm năng hợp tác trao đổi hàng hóa và dịch vụ song phương ngày càng mở rộng.
Phía Úc đang đặc biệt quan tâm đến các hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực như giáo dục và đào tạo nhất là đào tạo về công nghệ, các dịch vụ cho khối doanh nghiệp tư nhân như tư pháp và tài chính, thanh toán quốc tế, du lịch.
Ngoài ra, khai thác khoáng sản và các dịch vụ khai khoáng cũng rất được phía Úc quan tâm tìm kiếm cơ hội hợp tác tại Việt Nam.
Đáng chú ý, Việt Nam cũng chia sẻ mong muốn đẩy mạnh hợp tác với Úc trong lĩnh vực phát triển đào tạo cấu phần Tiếng Anh nhằm nâng cao trình độ Tiếng anh cho sinh viên và công chức Việt Nam, ưu tiên đào tạo các chương trình tiến sĩ, trao đổi giảng viên của Việt Nam sang giảng dạy tại các trường đại học của Úc, các hợp tác trong nghiên cứu khoa học, phát triển các trương trình đào tạo trực tuyến kết hợp trực tiếp.
Bên cạnh đó, về lĩnh vực giao thông vận tải, Việt Nam mong muốn hai nước tiếp tục duy trì các chương trình đào tạo nhân lực ngành hàng không.
Đối với các vấn đề đa phương, hai bên trao đổi cởi mở về tình hình hợp tác trong các khuôn khổ khu vực và thế giới như CPTPP, RCEP, AANZFTA, APEC, WTO.
Trong đó, cả Việt Nam và Úc đang cùng các nước thành viên thực hiện nghiêm túc các cam kết trong CPTPP; cùng nhau đưa ra các biện pháp tích cực giải quyết các vấn đề chung như liên quan đến Quy tắc xuất xứ và ưu đãi thuế quan trong CPTPP và AANZFTA; quyết tâm phấn đấu sớm kết thúc đàm phán RCEP trong năm 2019; ủng hộ các sáng kiến hoàn thành Mục tiêu Bô-gô và sáng kiến của Chi-lê về Tuyên bố kỷ niệm 30 năm thành lập APEC; chia sẻ quan điểm về cải cách trong WTO và quan điểm giải quyết các căng thẳng dựa trên các quy định của WTO.
Là một nền kinh tế có độ mở và tính hội nhập cao, Việt Nam chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực hơn là tích cực từ các cuộc xung đột thương mại của các nền kinh tế lớn.
Việt Nam dành nhiều nỗ lực và tích cực hợp tác với các nước để đảm bảo không có các hành vi lẩn tránh thuế và gian lận nguồn gốc xuất xứ, qua đó bày tỏ mong muốn với mối quan hệ Đối tác kinh tế, Úc và Việt Nam sẽ hợp tác chặt chẽ xây dựng và phát triển chuỗi giá trị, chuỗi cung ứng cho các nhóm sản phẩm mà hai bên có thế mạnh như nông sản, may mặc, giày dép, sản phẩm gỗ để khai thác tối đa các ưu đãi trong các Hiệp định mà hai nước là thành viên, đặc biệt là Hiệp định CPTPP.
Cũng tại cuộc họp, các biện pháp nhằm triền khai kết quả của chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Úc vào tháng 8 vừa qua cũng đã được trao đổi cụ thể.
Bên cạnh những cam kết tiếp tục hỗ trợ từ Úc với các dự án đang triển khai, Việt Nam cũng mong muốn có sự hỗ trợ mang tính thiết thực hơn nữa từ phía Úc để đưa hàng hóa Việt Nam tới người tiêu dùng Úc như Tuần hàng Việt Nam tại Úc, chương trình đào tạo cho các doanh nghiệp nhằm đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của phía Úc tại các địa phương có nhiều hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Úc; hỗ trợ đào tạo trong xây dựng và phát triển thương hiệu, chuỗi cung ứng…
Kết thúc cuộc họp, hai bên thống nhất tiếp tục phối hợp chặt chẽ để triển khai nhiệm vụ (của Nhóm công tác) tham gia xây dựng Chiến lược hợp tác kinh tế tăng cường Việt Nam – Úc và tiếp tục báo cáo các nội dung hợp tác trong lĩnh vực thương mại mà hai Bên đã thống nhất ở cấp kỹ thuật lên Hội nghị Bộ trưởng Đối tác kinh tế Việt Nam – Úc lần thứ nhất vào tháng 11 tới tại Úc.
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 8 tháng đầu năm 2019, kim ngạch hai chiều giữa Việt Nam và Úc đạt hơn 5,3 tỷ USD, tăng 5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nếu không tính dầu thô, kim ngạch hai chiều đạt gần 5,27 tỷ USD, tăng 11% so với 8 tháng đầu năm 2018, trong đó xuất khẩu của Việt Nam sang Úc (không kể dầu thô) đạt hơn 2,2 tỷ USD, giảm 7%, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Úc đạt hơn 3 tỷ USD, tăng 29% so với cùng kỳ năm trước.
