Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) và Trung tâm thông tin Công nghiệp và Thương mại dẫn số liệu thống kê từ Tổng cục Hải quan cho biết, tháng 10/2023, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam ghi nhận mức cao kỷ lục mới 64,32 nghìn tấn, trị giá 358,18 triệu USD, tăng 13,3% về lượng và tăng 15,5% về trị giá so với tháng 9/2023, tăng 47,7% về lượng và tăng 37,1% về trị giá so với tháng 10/2022.
Tính chung 10 tháng năm 2023, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam đạt xấp xỉ 516,87 nghìn tấn, trị giá 2,95 tỷ USD, tăng 21,8% về lượng và tăng 15,9% về trị giá so với cùng kỳ năm ngoái.
Trung Quốc vượt Hoa Kỳ trở thành thị trường nhập khẩu hạt điều Việt Nam lớn nhất
Về diễn biến giá, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam trong tháng 10/2023 đạt mức 5.569 USD/tấn, tăng 2,0% so với tháng 9/2023, nhưng giảm 7,2% so với tháng 10/2022. Tính chung 10 tháng năm 2023, giá xuất khẩu bình quân hạt điều của Việt Nam đạt mức 5.703 USD/tấn, giảm 4,8% so với cùng kỳ năm 2022.
Về thị trường, tháng 10/2023, xuất khẩu hạt điều sang hầu hết các thị trường truyền thống và tiềm năng tăng mạnh so với cùng kỳ năm 2022. Xuất khẩu hạt điều sang thị trường Hà Lan, Đức, Anh, Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất tăng rất mạnh.
Đáng chú ý, hai tháng qua thị trường Trung Quốc tăng mạnh nhập khẩu hạt điều Việt Nam so với năm 2022. Điều này khiến cho thị trường Trung Quốc vượt qua Hoa Kỳ, trở thành thị trường nhập khẩu hạt điều Việt Nam lớn nhất trong 10 tháng năm 2023, với mức tăng trưởng 43,1% về lượng và tăng 47,2% về trị giá so với cùng kỳ năm 2022.
Tính chung 10 tháng năm 2023, xuất khẩu hạt điều sang các tất cả các thị trường chủ lực tăng về lượng, còn xét về trị giá xuất khẩu chỉ giảm duy nhất tới thị trường Úc.
Cần giải quyết "bài toán" nguồn nguyên liệu
Dự báo, trong 2 tháng cuối năm 2023, xuất khẩu hạt điều của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng nhờ yếu tố chu kỳ và nhu cầu nhập khẩu từ Hoa Kỳ, EU tăng phục vụ tiêu dùng các dịp lễ cuối năm. Với kết quả xuất khẩu tăng trưởng cao, xuất khẩu điều cả năm nhiều khả năng sẽ vượt mục tiêu 3,1 tỷ USD (tăng 20 triệu USD so với năm 2022) đề ra từ đầu năm, dự báo có thể đạt 3,3 tỷ USD.
Bên cạnh các yếu tố thuận lợi, hiện ngành điều Việt Nam vẫn đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, thách thức lớn nhất vẫn là nguồn nguyên liệu. Hiện nay nhiều doanh nghiệp chế biến điều chưa chủ động được nguồn nguyên liệu; ước tính nguồn cung hạt điều thô trên cả nước mới chỉ đáp ứng được khoảng 30% công suất chế biến, trong khi khoảng 70% nguyên liệu hạt điều thô phụ thuộc vào nguồn cung nhập khẩu từ các quốc gia khác. Điều này cũng gây khó khăn trong việc kiểm soát chất lượng hạt điều nguyên liệu phục vụ chế biến.
Mô hình liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân trong chuỗi sản xuất - chế biến - kinh doanh đảm bảo các điều kiện khắt khe về chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế chưa phát triển; nhiều cơ sở chế biến điều quy mô siêu nhỏ, tiềm lực tài chính hạn chế…
Để thúc đẩy ngành điều phát triển bền vững, các chuyên gia cho rằng, các doanh nghiệp cần đầu tư phát triển vùng nguyên liệu; hỗ trợ, ký kết hợp đồng thu mua với người trồng điều, để có nguồn nguyên liệu ổn định, giảm sự lệ thuộc vào nguồn hạt điều nguyên liệu nhập khẩu, nâng cao sức cạnh tranh cho hạt điều xuất khẩu của Việt Nam. Tăng cường liên kết, kết nối nguồn lực để đầu tư chuyển mạnh sang chế biến sâu với những sản phẩm đa dạng, đáp ứng các nhu cầu, thị hiếu khác nhau của người tiêu dùng tại các thị trường...
