Ngày 25/3/2020, Bộ Công Thương và Vật tư Nepal ban hành quyết định tạm ngừng nhập khẩu hồ tiêu (Mã HS: 09041100). Tuy có hiệu lực vào ngày 6/4/2020 nhưng quyết định của Bộ Công Thương và Vật tư Nepal chỉ cho phép thông quan các lô hàng hồ tiêu nhập khẩu vào Nepal đã được mở tờ khai L/C trước ngày 29/3/2020.
Tuy nhiên, ngay sau khi nhận được thông tin “13 doanh nghiệp Việt Nam kêu cứu Thủ tướng vì 58 container tiêu mắc kẹt tại Nepal, Ấn Độ” của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh đã lập tức ký công thư gửi Bộ trưởng Công Thương và Vật tư Nepal để yêu cầu hỗ trợ doanh nghiệp Việt Nam.
Bộ Công Thương nhấn mạnh, “phía Việt Nam liên tục có các buổi làm việc trực tuyến với phía Nepal để tìm hướng giải quyết khó khăn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Nếu không thể nhập khẩu thì tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam được tái xuất các lô hàng đang nằm tại cảng Nepal về nước”.
Nhận được thư của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh, Bộ Công Thương và Vật tư Nepal cho biết sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam theo đúng quy định pháp luật.
Theo biện pháp mà Chính phủ Nepal áp dụng, các doanh nghiệp phải có L/C mở trước 29/3, đồng thời muốn tái xuất các lô hàng khỏi Nepal thì điều kiện quan trọng là phải có đơn xin tái xuất của các nhà nhập khẩu Nepal.
Tuy nhiên, trên thực tế, các hợp đồng của 13 doanh nghiệp của Việt Nam phần lớn đều không mở L/C. Hơn nữa, trong hơn 2 tháng vừa qua, kể từ ngày Nepal tạm ngừng nhập khẩu hồ tiêu, các nhà nhập khẩu tại Nepal có biểu hiện không hợp tác, không trả chứng từ, không ký đơn để các doanh nghiệp Việt Nam làm thủ tục tái xuất. Điều này khiến cho các doanh nghiệp Việt Nam chưa thể tái xuất các lô hàng theo mong muốn.
Để hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp, Bộ Công Thương phối hợp với Thương vụ Việt Nam tại Ấn Độ (kiêm nhiệm Nepal) phải tiếp tục họp với Hiệp hội và các nhà nhập khẩu hồ tiêu của Nepal để thuyết phục họ phối hợp, đồng ý ký đơn để các doanh nghiệp của Việt Nam tái xuất các lô hàng.
"Việc thuyết phục phía Nepal cũng gặp nhiều khó khăn hơn khi Nepal không có cơ quan đại diện tại Việt Nam và ngược lại (Sứ quán Việt Nam tại Ấn Độ kiêm nhiệm địa bàn Nepal). Đến đầu tháng 7, một vài nhà nhập khẩu Nepal đồng ý ký đơn xin tái xuất và cung cấp chứng từ tái xuất", Bộ Công Thương thông tin.
Tuy vậy, để có thể đưa tất cả các công hàng về theo mong muốn của doanh nghiệp, các doanh nghiệp Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ với cơ quan quản lý nhà nước, đồng thời phải chủ động thuyết phục đối tác của mình đồng ý ký đơn xin tái xuất.
"Bộ Công Thương chia sẻ các khó khăn mà các doanh nghiệp Việt Nam đang gặp phải, đã và đang nỗ lực để hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Hiện nay, Bộ Công Thương đang làm việc với Bộ Công Thương và Vật tư Nepal để đảm bảo các lô hàng của các doanh nghiệp sẽ được tái xuất về nước sau khi có đầy đủ giấy tờ, đáp ứng các quy định của Nepal.
Từ vụ việc trên, Bộ Công Thương khuyến cáo cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động xuất khẩu, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất nhập khẩu với khu vực Nam Á như các thị trường Ấn Độ, Nepal cần có các biện pháp phòng tránh rủi ro.
Khi ký kết hợp đồng, các doanh nghiệp cần thiết phải áp dụng các điều kiện thương mại quốc tế như mở L/C không hủy ngang, đặt cọc trước, tránh sử dụng các phương thức khác có nhiều rủi ro, sẽ rất khó xử lý trong các tình huống phát sinh như vụ việc Nepal tạm ngừng nhập khẩu hồ tiêu vừa qua.
