Cụ thể, hàng hóa bị điều tra chống lẩn tránh là tế bào và module quang điện làm từ silicon tinh thể (crystalline silicon photovoltaic cells and modules - CSPV), chủ yếu thuộc các mã HS: 8501.71, 8501.72, 8501.80, 8507.20, 8541.42, và 8541.43.
Quyết định khởi xướng điều tra xuất phát từ cáo buộc của nguyên đơn Hoa Kỳ, cho rằng các doanh nghiệp Việt Nam lẩn tránh thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp mà Hoa Kỳ đang áp dụng với sản phẩm pin năng lượng mặt trời nhập khẩu từ Trung Quốc. Các doanh nghiệp này bị cáo buộc nhập khẩu nguyên liệu ban đầu (tấm silicon) từ Trung Quốc, gia công, lắp ráp, “thay đổi không đáng kể” để sản xuất tế bào và module quang điện xuất khẩu sang Hoa Kỳ.
Hiện mặt hàng pin năng lượng mặt trời của Trung Quốc đang bị Hoa Kỳ áp thuế chống bán phá giá từ 15,85% đến 238,95% và thuế chống trợ cấp từ 11,97% đến 15,24%.
Trước đó, tháng 2/2022, Hoa Kỳ cũng đã gia hạn áp dụng biện pháp tự vệ toàn cầu (áp dụng cho tất cả các nước) với pin năng lượng mặt trời có mã HS 8541.40.6015 và 8541.40.6025 thêm 4 năm (2022-2026) dưới hình thức hạn ngạch thuế quan với mức thuế áp dụng là 14,75% cho năm đầu tiên và giảm dần mỗi năm 0,25%. Biện pháp tự vệ quy định lượng hạn ngạch nhập khẩu từ tất cả các quốc gia vào Hoa Kỳ là 2,5GW/năm đối với tế bào quang điện.
Ba nước có kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này lớn nhất sang Hoa Kỳ là Hàn Quốc, Thái Lan và Việt Nam. Tính riêng 10 tháng đầu năm 2021, kim ngạch xuất khẩu tấm pin năng lượng mặt trời của Việt Nam sang Hoa Kỳ đã lên đến khoảng hơn 2,2 tỷ USD.
Mặt hàng pin năng lượng mặt trời đã được Bộ Công Thương nhiều lần đưa vào danh sách cảnh báo sớm các mặt hàng có nguy cơ bị nước ngoài điều tra phòng vệ thương mại.
"Bộ cũng đã chủ động liên hệ thông báo để các doanh nghiệp có liên quan nắm bắt tình hình", đại diện Cục Phòng vệ thương mại cho biết.
Bộ Công Thương khuyến nghị các doanh nghiệp sản xuất pin năng lượng mặt trời xuất khẩu sang thị trường Hoa Kỳ theo dõi sát tình hình, chủ động phối hợp chặt chẽ với cơ quan điều tra trong suốt quá trình của vụ việc để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp.
