The Information dẫn báo cáo mới đây của Trung tâm khiếu nại tội phạm Internet (IC3) thuộc Cục điều tra liên bang Mỹ (FBI) năm 2023 cho biết, thiệt hại do tội phạm mạng gây ra tăng 22% so với năm 2022, đạt kỷ lục 12,5 tỷ USD.
Báo cáo cũng cho biết, số lượng khiếu nại liên quan gửi đến FBI năm 2023 đạt 880.000, tăng 10% so với năm trước đó. Độ tuổi nộp đơn nhiều nhất là trên 60, cho thấy những người cao tuổi dễ bị tổn thương thế nào trước tội phạm mạng.
Điều này cho thấy xu hướng đáng lo ngại từ năm 2019, khi cả số lượng khiếu nại và thiệt hại tăng hàng năm. Trong năm ngoái, các loại tội phạm mạng gia tăng bao gồm lừa đảo hỗ trợ công nghệ, trong khi lừa đảo (phishing), xâm phạm dữ liệu cá nhân... giảm nhẹ.
Báo cáo của IC3 cũng nêu 4 loại hình tội phạm mạng có xu hướng gia tăng trong thời gian gần đây gồm xâm phạm email doanh nghiệp (BEC), gian lận đầu tư, mã độc tống tiền (ransomware) và lừa đảo chăm sóc khách hàng bằng cách mạo danh cơ quan quản lý, tổ chức tại Mỹ.
Trong đó, gian lận đầu tư là loại tội phạm mạng gây tổn thất nặng nề nhất. Trong năm 2023, gian lận đầu tư tăng 38%, gây thiệt hại 4,57 tỷ USD, chủ yếu do lừa đảo tiền mã hóa tăng nhanh. Ngoài ra, năm 2023, có đến 21.489 đơn khiếu nại liên quan đến BEC với tổng số tiền bị mất hơn 2,9 tỷ USD.
FBI ghi nhận 2.825 đơn khiếu nại liên quan đến ransomware, ảnh hưởng đến các lĩnh vực hạ tầng quan trọng như y tế, sản xuất, chính phủ, công nghệ thông tin. Tổng số tiền thiệt hại ước tính vượt 59,6 triệu USD. Cuối cùng, lừa đảo chăm sóc khách hàng, mạo danh chính phủ gây thất thoát hơn 1,3 tỷ USD.
Điều đáng lưu ý là những con số nêu trên đều dựa trên các trường hợp đã được nạn nhân báo cáo hoặc do cơ quan hành pháp phát hiện. Do đó, số vụ phạm tội và tổn thất thực tế có thể còn cao hơn.
Chia sẻ với Reuters trong một cuộc phỏng vấn hồi tháng 7/2023, ông Sami Khoury, Giám đốc Trung tâm an ninh mạng Canada cho biết, cơ quan của ông phát hiện trí tuệ nhân tạo đang bị lợi dụng để tạo mã độc, soạn email lừa đảo, phát tán tin sai sự thật trên mạng.
Báo cáo hồi tháng 3/2023 của Cục Cảnh sát châu Âu Europol nêu rõ, những hệ thống tiên tiến như ChatGPT của OpenAI phát triển có thể khiến cho việc mạo danh một tổ chức, cá nhân trở nên dễ dàng đối với những người có kiến thức tiếng Anh cơ bản.
Tội phạm mạng có thể lợi dụng những mô hình trí tuệ nhân tạo như vậy để soạn thảo các email lừa đảo giống như thật mà không mắc lỗi chính tả, nhằm khuyến khích người dùng chia sẻ mật khẩu hoặc dữ liệu cá nhân như thông tin tài khoản ngân hàng.
