Khó khăn trong phát triển ngành công nghiệp bô xít - alumin – nhôm
Ngày 10/10, Đoàn công tác của Bộ Công Thương do Thứ trưởng Trương Thanh Hoài làm Trưởng đoàn đã có buổi làm việc với tỉnh Đắk Nông để rà soát kết quả thực hiện Kết luận số 31-KL/TW của Bộ Chính trị về định hướng phát triển ngành công nghiệp bô xít - alumin - nhôm giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Tiếp và làm việc với Đoàn công tác, về phía tỉnh Đắk Nông có ông Hồ Văn Mười - Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch UBND tỉnh; ông Lê Văn Chiến - Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; ông Lê Trọng Yên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh cùng lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương có liên quan.
Phát biểu tại buổi làm việc, ông Hồ Văn Mười - Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông cảm ơn sự quan tâm tận tình, đồng hành của Bộ Công Thương trong thời gian qua đã tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, tìm hướng đi cho việc giải quyết cùng lúc hai vấn đề đối với tỉnh Đắk Nông trong việc khai thác, chế biến bô xít gắn với phát triển kinh tế - xã hội.
Đắk Nông từ khi thành lập đến nay luôn xác định khai thác bô xít, làm ra chuỗi giá trị nhôm cũng như khai thác hiệu quả tiềm năng về nguồn năng lượng tái tạo là hướng tối ưu nhất để tạo ra hướng đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh. Tuy nhiên, đến nay tỉnh vẫn còn những khó khăn, vướng mắc, bất cập vẫn chưa đủ cơ sở pháp lý để triển khai thực hiện.
Báo cáo tại buổi làm việc, ông Nguyễn Bá Út - Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Đắk Nông cho biết, qua hơn 02 năm triển khai thực hiện Kết luận của Bộ Chính trị, Chương trình hành động của Chính phủ, đến nay tỉnh đã chỉ đạo tháo gỡ, giải quyết kịp thời những khó khăn, vướng mắc liên quan đến hoạt động sản xuất của Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV để duy trì ổn định hoạt động sản xuất của Nhà máy alumin Nhân Cơ.
Tỉnh đã phối hợp cùng các Bộ, ngành Trung ương, báo cáo, đề xuất kịp thời Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo thực hiện nhất quán về cơ chế, chính sách áp dụng đối với Dự án điện phân nhôm theo Quyết định số 822/QĐ-TTg ngày 30/5/2014 của Thủ tướng Chính phủ; tham gia cùng Bộ Công Thương trong quá trình lập, thẩm định và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Quy hoạch khoáng sản quốc gia, đặc biệt là liên quan đến quy hoạch các Tổ hợp bô xít trên địa bàn tỉnh. Đồng thời, chỉ đạo rà soát, cập nhật các dự án công nghiệp khai khoáng, đặc biệt là khai thác bô xít, sản xuất alumin, điện phân nhôm và điện năng lượng tái tạo vào Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1757/QĐ-TTg ngày 31/12/2023.
Đến nay đã có các Nhà đầu tư là Công ty Cổ phần Tập đoàn đầu tư Việt Phương, Công ty Cổ phần Tập đoàn TH và Tổng Công ty Đông Bắc và Công ty Cổ phần Tập đoàn hóa chất Đức Giang hoàn thiện báo cáo nghiên cứu cơ hội đầu tư và đã đề xuất chủ trương đầu tư các tổ hợp bô xít - alumin - nhôm theo quy hoạch.
Bên cạnh đó, tỉnh đã đề xuất Trung ương có cơ chế, chính sách đặc thù cũng như ưu tiên nguồn lực để xây dựng Đắk Nông trở thành Trung tâm công nghiệp khai thác, chế biến bô xít - alumin - nhôm đồng thời kiến nghị, đề xuất Chính phủ, Bộ, ngành Trung ương xem xét chỉ đạo tháo gỡ những vướng mắc, bất cập liên quan đến khoáng sản bô xít trên địa bàn tỉnh nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Bên cạnh những kết quả đạt được, tỉnh Đắk Nông đang gặp những khó khăn, vướng mắc về tình hình thực hiện Dự án Nhà máy điện phân nhôm và những vướng mắc đối với các dự án điện liên quan đến bô xít.
Cụ thể, việc đầu tư xây dựng các công trình, dự án cũng như xin chủ trương khảo sát, đầu tư các dự án; đặc biệt là các dự án có quy mô đầu tư lớn trên địa bàn tỉnh như: khu du lịch, khu đô thị,... đều vướng mắc do liên quan đến khoáng sản bô xít. Vấn đề này đã được Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm chỉ đạo và giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp cùng các Bộ, ngành có liên quan tham mưu tháo gỡ.
Tuy nhiên, đến nay những vướng mắc, bất cập này chưa được giải quyết đến kết quả cuối cùng. Tỉnh chưa có đủ cơ sở pháp lý để hướng dẫn nhà đầu tư thực hiện các thủ tục hồ sơ pháp lý có liên quan về đầu tư các Tổ hợp dự án theo quy hoạch. Tỉnh Đắk Nông có 6 dự án điện gió tổng công suất 430MW được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, nhưng cả 6 dự án này đều nằm trong vùng quy hoạch bô xít.
Bộ Công Thương sẵn sàng đồng hành
Trước những khó khăn và vướng mắc đối với việc khai thác, chế biến bô xít - alumin - nhôm, tại buổi làm việc, UBND tỉnh Đắk Nông kiến nghị, đề xuất Bộ Công Thương xem xét, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận diện, xác định tính pháp lý để giải quyết đúng pháp luật các vấn đề khó khăn, vướng mắc. Bố trí nguồn ngân sách để hỗ trợ địa phương thực hiện các đề tài, đề án liên quan đến việc phát triển ngành công nghiệp bô xít - alumin – nhôm.
Đối với các dự án điện, tỉnh Đắk Nông đề nghị Thứ trưởng Bộ Công Thương xem xét đề xuất Thủ tướng Chính phủ có cơ chế ưu tiên quy hoạch các dự án nguồn điện năng lượng tái tạo phục vụ tiêu thụ tại chỗ để đảm bảo cung cấp điện phục vụ các tổ hợp dự án khai thác bô xít - sản xuất alumin - luyện nhôm theo tinh thần Kết luận 31-KL/TW ngày 07/3/2022 của Bộ Chính trị.
Phối hợp với các bộ ngành liên quan cho ý kiến xử lý về các vấn đề liên quan đến các dự án điện gió, thủy điện theo Kết luận số 1027/KL-TTCP ngày 28/4/2023 của Thanh tra Chính phủ và cập nhật các dự án nguồn điện UBND tỉnh Đắk Nông đã đề xuất đưa vào Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII. Xem xét, đề xuất điều chỉnh quy mô công suất điện mặt trời mái nhà phân bổ cho tỉnh để đảm bảo thực hiện mục tiêu tại Quyết đinh số 500/QĐ-TTg ngày 15/5/2023...
Kết luận buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công Thương Trương Thanh Hoài đánh giá cao những nỗ lực của tỉnh Đắk Nông trong quá trình triển khai thực hiện Kết luận số 31-KL/TW của Bộ Chính trị. Thứ trưởng nhấn mạnh, bô xít của Đắk Nông có tiềm năng rất lớn và có vai trò quan trọng trong sự phát triển của tỉnh. Bộ Công Thương sẵn sàng đồng hành cùng địa phương trong việc hướng dẫn, giải đáp, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
Thứ trưởng Trương Thanh Hoài ghi nhận và đề nghị cần xem xét và làm rõ quá trình xây dựng các dự án tại Đắk Nông hiện đang gặp khó khăn, vướng mắc ở đâu, khâu nào thì gỡ vướng ngay ở đó.
Nếu thuộc thẩm quyền cấp tỉnh, Thứ trưởng đề nghị lãnh đạo tỉnh Đắk Nông quan tâm, quyết liệt và tạo mọi điều kiện để doanh nghiệp tiếp tục đầu tư, triển khai dự án. Còn nếu những vướng mắc thuộc thẩm quyền của Bộ Công Thương, của Thủ tướng Chính phủ thì lãnh đạo Bộ sẽ sớm quan tâm, xem xét để tham mưu Chính phủ tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, sớm đưa dự án, nhà máy đi vào hoạt động kịp tiến độ đề ra.
Thứ trưởng Trương Thanh Hoài mong muốn Đắk Nông sớm triển khai các dự án đầu tư, lựa chọn nhà đầu tư để phát triển kinh tế, xã hội, đồng thời lưu ý tỉnh cần tuân thủ Luật Đầu tư trong quá trình thực hiện các dự án.
Cùng ngày, thực hiện chương trình công tác tại tỉnh Đắk Nông, Thứ trưởng Trương Thanh Hoài cùng đoàn công tác của Bộ Công Thương đã đến thăm và làm việc tại Công ty Nhôm Đắk Nông - TKV và Công ty TNHH Luyện kim Trần Hồng Quân. Cùng đi với Thứ trưởng có lãnh đạo Cục Công nghiệp, Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường công nghiệp, Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo và Cục Điều tiết điện lực.
