Hậu quả của đại dịch Covid-19 là chưa từng có trong lịch sử loài người. đã và đang tác động to lớn đến mọi mặt đời sống xã hội ở khắp nơi trên toàn thế giới. Nhiều tác động được dự báo sẽ kéo dài và nhiều thay đổi trong đời sống xã hội ngay cả khi hết dịch.
Trong cả 4 lần dịch bùng phát tại Việt Nam từ năm 2020 đến nay, Ngành dệt may luôn xác định mục tiêu bảo vệ khối tài sản lớn nhất đó là lực lượng lao động và vị thế của Ngành. Việc xác định mục tiêu đó trở thành kim chỉ nam cho mọi hành động của các DN. Mọi việc làm lúc này đều tập trung cho việc bảo vệ sức khỏe và chăm lo cho đời sống người lao động được đặt lên hàng đầu.
Chính quyền, Công đoàn Dệt May và Vitas luôn thể hiện tình cảm, trách nhiệm trân quý, sát cánh, kịp thời tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp (DN) trong cuộc chiến vừa phòng dịch vừa bảo vệ sản xuất.
Phát biểu tại buổi gặp mặt, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao kết quả của Ngành dệt may đạt trong cơn đại dịch. Trong 7 tháng qua, toàn ngành xuất khẩu đạt gần 23 tỷ USD so với mục tiêu khoảng 39 tỷ USD của năm nay. đặc biệt trong bối cảnh dịch bệnh ảnh hương nhưng sản phẩm may mặc "made in Vietnam" vẫn chiếm hơn 6,5% thị phần thế giới. Việt Nam vượt Bangladesh thành nhà xuất khẩu hàng may mặc lớn thứ hai thế giới. Đây là những nỗ lực đáng biểu dương, ghi nhận, có ý nghĩa lớn. Đất nước rất cần những điển hình tiên tiến như Ngành dệt may, Chủ tịch nước nhấn mạnh.
Lan tỏa nhân tố điển hình đến cộng đồng DN
Cũng tại đây, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã chính thức phát động phong trào vừa bảo vệ tốt sức khỏe cho công nhân, vừa bảo vệ sản xuất và bảo vệ chuỗi cung ứng, đồng thời đề nghị cộng đồng DN trong cả nước cần nghiên cứu và vận dụng cách làm sáng tạo của Ngành dệt may Việt Nam trong thời gian qua.
Hiện cả nước có khoảng 13.000 DN Dệt May, trong đó có có khoảng 3 triệu lao động, chiếm 1/4 tổng số lao động trong lĩnh vực công nghiệp của cả nước. Trong năm 2020, tuy có giảm do Covid-19, nhưng Việt Nam vẫn giữ vị thế đạt 29 tỷ USD tổng KNXK vượt cả Bangladesh, vươn lên trở thành vị trí thứ 2 trên Thế giới chỉ sau Trung Quốc về xuất khẩu Dệt May.
Chủ tịch nước nhấn mạnh: Việc Ngành dệt may áp dụng tốt quá trình tổ chức sản xuất, đặc biệt là đã làm tốt hình thức sản xuất 3 tại chỗ, một cung đường hai điểm đến, đảm bảo sự an toàn của người lao động vẫn là ưu tiên hàng đầu đã trở thành bài học kinh nghiệm cho cộng đồng DN học hỏi, nhân rộng
của ngành Dệt May Việt Nam
Ông Lê Tiến Trường, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Dệt May Việt Nam (Vinatex) cho biêt: Trong đợt bùng phát dịch Covid-19 lần thứ 4 này, cách làm sáng tạo trong việc kiểm soát dich bệnh của các DN DM đó là mỗi DN đều nắm rõ được địa bàn cư trú của công nhân, các khu nhà trọ để cùng địa phương kiểm soát dịch bệnh, tránh khi dịch bệnh dẫn đến công nhân nghỉ việc hàng loạt.
Cùng với đó là bố trí nhà ăn ngăn vách, thời gian ăn cố định theo mã số nhân viên. Có phương án chuẩn bị điều kiện 3 tại chỗ cho khoảng 10% công nhân để hoàn thiện đơn hàng khi xảy ra cách ly. Với các biện pháp đó, ngay cả khi xuất hiện ca F0 thì cũng chỉ cách ly 15 đến 20 người.
Toàn ngành áp dụng mô hình hiệu quả nên đến nay chỉ có 209 người là F0. Trong đó, ngành đã áp dụng phương châm “3 tại chỗ” cùng làm cùng ăn, cùng ở và cùng làm việc, nên đảm bảo được 80% yêu cầu công việc so với lúc bình thường. Công đoàn đi chợ hộ công nhân nên nếu xảy ra F0 thì cũng chỉ khoảng 15- 20 người phải đi cách ly.
Để góp phần bảo vệ sức khỏe phòng chống dịch tốt cho công nhân trong việc thưc hiện mục tiêu kép, Công đoàn Dệt May Việt Nam đã phát động phong trào chung tay hướng về doanh nghiệp. Các công đoàn cơ sở (CĐCS) và NLĐ miền Nam đang thực hiện 3 tại chỗ, Cơ quan VP tại Hà Nội cùng các CĐCS miền Bắc và khu vực tỉnh Thừa Thiên Huế đã tổ chức chế biến, nấu nướng và đóng gói đồ ăn, hỗ trợ tiền mặt mua rau xanh, đồ khô gửi vào các đơn vị miền Nam để hỗ trợ CĐCS, chăm lo bữa ăn cho NLĐ.
Các hoạt động của Vitas đã thể hiện vai trò trợ thủ đắc lực cho sự phát triển của Ngành. Là một tổ chức đại diện cho tiếng nói của Ngành, đề xuất những khó khăn vướng mắc của các DN và của Ngành để kiến nghị với Chính phủ và các Bộ, Ngành liên quan giải quyết kịp thời đưa ra chính sách chế độ thuận lợi cho hoạt động và phát triển của DN. Đại diện cho người sử dụng lao động trong Ngành để xây dựng sự hợp tác hai bên cùng có lợi với đại diện người lao động.
Trong đợt dịch bùng phát thứ 2 trong năm 2020, ngành Dệt May bứt phá trong việc tìm kiếm thị trường xuất khẩu khẩu trang và các đồ bảo hộ y tế phòng dịch, Vitas cũng đã kịp thời kiến nghị Chính phủ cấp phép nhanh mặt hàng xuất khẩu này mà không bị lỡ thời cơ. Và trong đợt bùng phát thứ 4 này, Vitas đã nhanh chóng cập nhật thông tin những khó khăn trong việc vận chuyển lưu thông các đơn đơn hàng tại các DN,cập nhật những khó khăn bất cập trong việc thực hiện 3 tại chỗ, đề xuất với Chính phủ va các Bộ ngành, địa phương liên quan giải quyết những khó khăn trong ngày để việc lưu thông hàng hóa,xuất khẩu được thông suốt.
Giải pháp tiêm vaccine bảo vệ chuỗi cung ứng lao động
Phát biểu tại buổi tiếp kiến Chủ tịch nước, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Vitas cho biết, trong 3 tháng cao điểm gần đây khi dịch COVID-19 bùng phát trở lại và nghiêm trọng tại các nhà máy khu công nghiệp, đặc biệt tại khu vực phía Nam, các doanh nghiệp được yêu cầu thực hiện 3 tại chỗ (sản xuất, ăn, ngủ tại chỗ). Tuy nhiên, do các doanh nghiệp thuộc nhóm ngành này có quy mô lớn, dùng hàng nghìn đến vài chục nghìn lao động nên chi phí cực lớn, không đủ khả năng triển khai về mặt dài hạn
Đến thời điểm này, 90% các doanh nghiệp đều phải chấp nhận dừng sản xuất, đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu cho các nhãn hàng đã tin tưởng đặt hàng sản xuất tại Việt Nam. Về dài hạn việc này sẽ ảnh hưởng đến niềm tin của các nhãn hàng các nhà nhập khẩu về thị trường Việt Nam. Ông Giang cũng đề nghị Chủ tịch nước và Chính phủ nên ưu tiên đẩy nhanh tiến độ tiêm vaccine hoặc hỗ trợ doanh nghiệp mua vaccine khẩn trương và hợp pháp để tiêm cho người lao động ngành hàng xuất khẩu, đặc biệt là ngành Dệt May, để giảm thiểu việc đứt gãy chuỗi cung ứng, gây thiệt hại lâu dài cho các DN.
Đồng quan điểm này, Bộ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cũng có ý kiến: Nếu chuỗi cung ứng hàng hóa được đảm bảo thì ngành Dệt May có thể khắc phục trong 9 tháng sau dịch bệnh, nhưng nếu để đứt chuỗi cung ứng lao động thì có thể gấp 3 lần thời gian đó tương đương với 27 tháng (hơn 2 năm) mới có thể khôi phục được sản xuất.
Đại diện lãnh đạo Tổng Công ty Đức Giang, Chủ tịch HĐQT Hoàng Vệ Dũng cho biết, hiện các đối tác nước ngoài luôn lo lắng cập nhật thông tin về tiến độ tiêm vacine cho NLĐ để yên tâm tình hình an toàn cho các đơn hàng hợp tác. Vì rất có thể các đối tác sẽ dịch chuyển các đơn hàng sang các nước thứ 3 an toàn trong vùng dịch.
Năm 2020, do tình hình kiểm soát Covid-19 tương đối tốt ở Việt Nam nên đã thúc đẩy cho lợi thế của ngành này đạt cả về năng suất lao động, năng suất vốn và đa dạng hóa sản phẩm.
Minh chứng cho điều này thể hiện qua con số về xuất khẩu hàng may mặc của Việt Nam và Bangladesh đều giảm trong năm 2020 do Covid-19, nhưng xuất khẩu của Bangladesh giảm với tốc độ nhanh hơn, về mức 28 tỷ USD. Thị phần của Bangladesh trên thị trường may mặc toàn cầu giảm còn 6,3% trong năm 2020. Điều này đưa Bangladesh tụt hạng, đẩy Việt Nam lên hàng vị trí thứ 2 nước đứng đầu Xuất khẩu Dệt May trên Thế giới chỉ sau Trung Quốc.
Số liệu từ Tổng cục Thống kê cho thấy, kim ngạch xuất khẩu hàng dệt, may Việt Nam trong 7 tháng qua, toàn ngành xuất khẩu đạt gần 23 tỷ USD so với mục tiêu khoảng 39 tỷ USD của năm nay, tăng hơn 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Bộ Công Thương đánh giá, một số thị trường xuất khẩu chính như Mỹ và châu Âu tăng nhu cầu mua sắm quần áo, giày dép khi kinh tế bắt đầu hồi phục, các lệnh giãn cách xã hội được gỡ bỏ. Điều này sẽ tạo cơ hội cho dệt may cán đích mục tiêu 39 - 40 tỷ USD năm nay nếu như tình hình dịch được kiểm soát tốt.
Hiện khẩu hiệu hành động của toàn ngành Dệt May Việt Nam vẫn đề ra phương châm bảo vệ người lao động bẳng mọi giá bởi nếu cho lao động ngành dệt may nghỉ việc trong thời gian dịch bệnh. Khi dịch kết thúc, các doanh nghiệp dệt may sẽ khó “gượng” dậy do thiếu tới 50% - 65% lực lượng lao động.
Ngành dệt may đã tạo sự thống nhất trong lãnh đạo, tạo khí thế thi đua sôi nổi, có nhiều phương án chi tiết phòng chống dịch, sáng tạo cụ thể trong phòng dịch, lựa chọn mục tiêu ưu tiên, sản phẩm ưu tiên, công ty ưu tiên tập trung lực lượng các khối lượng thương phẩm lớn. Đặc biệt là hỗ trợ lẫn nhau, hỗ trợ doanh nghiệp tài chính khó khăn. Các đồng chí thể hiện được tổ chức công đoàn, vận dụng chế biến thức ăn thuận lợi, giá cả phù hợp, đảm bảo dinh dưỡng. Những bài học ứng dụng công nghệ những sản phẩm mới như vải đốt không cháy đã được sản xuất trong thời kỳ này. Đặc biệt đã phát triển mạnh mẽ công nghiệp phụ trợ, phát huy hiệu quả đóng góp 60% lợi nhuận của ngành dệt may”.
Trước thực tế đó, Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc cũng đề nghị cá địa phương và công đoàn các cấp tích cực vận động các công nhân trong đó có 40.000 công nhân ngành Dệt May di dân về quê lánh dịch sẽ sớm quay trở lại làm việc sau khi dịch bệnh được kiểm soát.
Chủ tịch nước nhấn mạnh, trong bối cảnh dịch bệnh, nếu mọi ngành đều dừng hoạt động, thì đất nước sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Do đó, những điển hình tiên tiến của ngành dệt may là minh chứng cho thấy, trong khó khăn vẫn có nhiều tấm gương sáng vươn lên, vượt khó khăn, có mô hình hiệu quả để vừa bảo vệ sức khỏe của công nhân, vừa duy trì sản xuất, lo cho đời sống của công nhân lao động.
Trên cơ sở kết quả đó, Chủ tịch nước yêu cầu Vitas và Vinatex tiếp tục phát huy kết quả đạt được, bám sát thực tiễn, có chính sách kịp thời, sáng tạo, linh hoạt, tự lực tự cường, hoàn thành mục tiêu kép. Có các giải pháp ưu tiên đến từng doanh nghiệp, từng giai đoạn và từng loại sản phẩm.
Chủ tịch nước đề nghị Tổng liên đoàn lao động Việt Nam cần phát động phong trào thi đua, thực hiện khen thưởng động viên những tấm gương tiêu biểu, những cách làm hay, sáng tạo ngay trong dịch bệnh, đoàn kết, bảo vệ sản xuất, bảo vệ sức khỏe, tránh không bị kích động, xúi giục bởi thế lực thù địch
