Tóm tắt:
Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh và yêu cầu phát triển bền vững, đầu tư xây dựng cơ bản tại Hà Nội có vai trò quan trọng trong hoàn thiện hạ tầng và nâng cao chất lượng sống đô thị. Bài viết phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn về vai trò của xây dựng cơ bản trong phát triển đô thị Hà Nội, chỉ ra những hạn chế nổi bật như quy hoạch thiếu đồng bộ, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công còn chậm và hiệu quả đầu tư chưa cao. Trên cơ sở đó, bài viết đề xuất một số khuyến nghị chính sách nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư, bao gồm: hoàn thiện quy hoạch tích hợp, tăng cường hiệu quả đầu tư, cải cách quản lý đầu tư công, thúc đẩy liên kết hạ tầng với động lực kinh tế - xã hội và mở rộng mô hình hợp tác công - tư (PPP).
Từ khóa: xây dựng cơ bản, đầu tư công, đô thị hóa, hạ tầng đô thị, phát triển bền vững, Hà Nội.
1. Đặt vấn đề
Trong quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, phát triển đô thị đóng vai trò trung tâm và động lực cho tăng trưởng kinh tế - xã hội bền vững. Trong đó, xây dựng cơ bản đô thị giữ vị trí then chốt trong việc hình thành hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, làm nền tảng cho phát triển kinh tế đô thị, cải thiện đời sống dân cư và nâng cao năng lực cạnh tranh của thành phố. Theo tinh thần Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 của Bộ Chính trị, đô thị hóa phải đi đôi với xây dựng hệ thống đô thị bền vững, đồng bộ về hạ tầng, thân thiện với môi trường, có khả năng chống chịu và thích ứng với biến đổi khí hậu (Ban Chấp hành Trung ương Đảng, 2022).
Là thủ đô và trung tâm hành chính, kinh tế - văn hóa lớn của cả nước, Hà Nội luôn giữ vai trò đầu tàu trong định hướng phát triển đô thị quốc gia. Những năm gần đây, thành phố đã tập trung đầu tư nhiều nguồn lực vào xây dựng cơ bản với hàng loạt dự án trọng điểm trong các lĩnh vực giao thông, cấp thoát nước, xử lý rác thải, nhà ở xã hội, công trình công cộng… Những kết quả đạt được bước đầu đã góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng sống và từng bước hiện thực hóa mục tiêu xây dựng Thủ đô xanh - hiện đại - văn minh. Tuy nhiên, thực tiễn triển khai hoạt động xây dựng cơ bản tại Hà Nội cũng đang bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế. Các vấn đề như quy hoạch thiếu đồng bộ, chồng lấn; thủ tục đầu tư công còn phức tạp; năng lực giải ngân vốn đầu tư công thấp; và sự thiếu liên kết giữa hạ tầng kỹ thuật với hạ tầng kinh tế là những “điểm nghẽn” lớn. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng vốn mà còn cản trở quá trình phát triển đô thị theo hướng hiện đại và bền vững. Từ những vấn đề trên, bài viết: (i) Phân tích vai trò của xây dựng cơ bản trong phát triển đô thị Hà Nội; (ii) Chỉ ra những vấn đề nổi bật đang đặt ra trong quá trình triển khai; (iii) Đề xuất một số định hướng, giải pháp chính sách nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản, gắn kết với phát triển hạ tầng kinh tế đô thị trong thời gian tới.
2. Bối cảnh và vai trò của xây dựng cơ bản trong phát triển đô thị Hà Nội
2.1. Bối cảnh phát triển đô thị Hà Nội hiện nay
Trong những năm gần đây, Hà Nội đang trải qua giai đoạn đô thị hóa sâu rộng, trở thành một trong những địa phương có tốc độ phát triển đô thị nhanh nhất cả nước. Tính đến cuối năm 2024, dân số toàn thành phố đạt khoảng 8,5 triệu người, với tỷ lệ đô thị hóa đạt 50,4%, cao hơn mức trung bình cả nước (khoảng 42%) và đứng trong nhóm các đô thị dẫn đầu về quy mô và tốc độ tăng trưởng dân số đô thị (Tổng cục Thống kê, 2024). Quá trình đô thị hóa nhanh đã và đang tạo ra áp lực ngày càng lớn lên hệ thống hạ tầng kỹ thuật và xã hội từ giao thông, cấp thoát nước, năng lượng đến xử lý chất thải và nhà ở, đặt ra yêu cầu cấp thiết phải nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng cơ bản một cách có chiến lược và bền vững.
Đô thị hóa tại Hà Nội không chỉ là hiện tượng dân số và hạ tầng, mà còn là quá trình tái cấu trúc toàn diện không gian kinh tế. Cơ cấu kinh tế của thành phố đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng hiện đại, với khu vực dịch vụ và công nghiệp - xây dựng chiếm tỷ trọng ngày càng lớn, kéo theo nhu cầu mở rộng hạ tầng logistic, khu công nghiệp, giao thông đô thị thông minh và hệ thống công nghệ thông tin - truyền thông. Đồng thời, Hà Nội giữ vai trò hạt nhân của vùng Thủ đô, có mối liên kết kinh tế - kỹ thuật chặt chẽ với các tỉnh, thành phố vệ tinh như Bắc Ninh, Hưng Yên, Ninh Bình, Hải Phòng, Phú Thọ... Điều này đòi hỏi một cách tiếp cận mới trong đầu tư xây dựng cơ bản, không chỉ mang tính địa phương, mà còn bảo đảm tính liên vùng, tích hợp hệ thống và tối ưu hóa kết nối không gian phát triển.
Mặt khác, biến đổi khí hậu và các hiện tượng thời tiết cực đoan đang ngày càng ảnh hưởng rõ rệt đến môi trường đô thị Hà Nội: mưa lớn gây ngập úng, ô nhiễm không khí gia tăng, suy giảm diện tích cây xanh và mặt nước… Trong bối cảnh đó, phát triển đô thị theo hướng “xanh - thông minh - chống chịu” đã trở thành xu thế tất yếu, đòi hỏi đầu tư xây dựng cơ bản phải hướng tới các giải pháp thích ứng: hạ tầng thoát nước bền vững, công trình tiết kiệm năng lượng, giao thông phi cơ giới, đô thị nén và quy hoạch phát triển theo hướng TOD (Transit-Oriented Development - phát triển định hướng giao thông công cộng).
Theo Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/05/2022 của Bộ Chính trị, Hà Nội được xác định sẽ trở thành “Thành phố văn hiến - văn minh - hiện đại”, có sức cạnh tranh toàn cầu, là đầu tàu phát triển của vùng Thủ đô và cả nước. Để hiện thực hóa định hướng này, đầu tư xây dựng cơ bản đặc biệt trong lĩnh vực hạ tầng kỹ thuật và không gian công cộng được xác lập là một trong ba đột phá chiến lược. Trong giai đoạn 2021-2025, tổng vốn đầu tư công toàn thành phố dự kiến vượt 650.000 tỷ đồng, trong đó phần lớn dành cho giao thông, thủy lợi, cải tạo khu vực nội đô và phát triển khu đô thị mới (UBND TP. Hà Nội, 2023). Riêng trong năm 2025, Hà Nội có kế hoạch đầu tư công 87.130 tỷ đồng, tiếp tục theo xu hướng tăng năm sau cao hơn năm trước với mức tăng 13% so với năm 2024. Đây là yếu tố quan trọng để Hà Nội phát triển nhanh hướng tới mô hình đô thị bền vững và có năng lực cạnh tranh cao trong kỷ nguyên kinh tế tri thức và chuyển đổi xanh.
2.2. Vai trò của xây dựng cơ bản đối với phát triển đô thị
Thứ nhất, đầu tư xây dựng cơ bản đóng vai trò kiến tạo và nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng kỹ thuật đô thị. Hệ thống giao thông đô thị gồm đường vành đai, đường trục chính đô thị, các tuyến metro… đang được ưu tiên đầu tư nhằm giảm tải ùn tắc, kết nối các khu chức năng đô thị và vùng phụ cận. Các dự án lớn như Vành đai 4 - Vùng Thủ đô, đường sắt đô thị Nhổn - ga Hà Nội, các cầu vượt sông Hồng… là minh chứng cho vai trò của đầu tư xây dựng cơ bản trong nâng cao khả năng kết nối và mở rộng không gian phát triển.
Thứ hai, đầu tư xây dựng cơ bản là công cụ quan trọng để hiện thực hóa các mục tiêu phát triển bền vững. Những công trình xử lý nước thải, cải tạo hồ điều hòa, công viên cây xanh, khu tái định cư và nhà ở xã hội không chỉ đáp ứng nhu cầu dân sinh mà còn tạo lập nền tảng cho một đô thị xanh - thông minh - thân thiện với môi trường. Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và gia tăng dân số đô thị, các dự án xây dựng cơ bản hướng đến khả năng chống chịu thiên tai, thích ứng khí hậu và phát triển bền vững là hết sức cần thiết.
Thứ ba, đầu tư xây dựng cơ bản còn tạo động lực trực tiếp cho tăng trưởng kinh tế, thông qua thúc đẩy ngành xây dựng, vật liệu, thiết bị kỹ thuật, lao động và dịch vụ liên quan. Theo thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2023), khu vực đầu tư công chủ yếu là xây dựng cơ bản đóng góp khoảng 14-15% GDP của Hà Nội mỗi năm trong giai đoạn 2020-2023. Trong đó, tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2022 đạt 86,8% kế hoạch, cao hơn bình quân cả nước (78,8%), cho thấy vai trò chủ đạo của Hà Nội trong việc triển khai các công trình trọng điểm quốc gia (Bộ KH&ĐT, 2023).
Thứ tư, đầu tư xây dựng cơ bản là công cụ thực thi chiến lược phát triển đô thị quốc gia và định hướng phát triển Thủ đô. Nghị quyết số 06-NQ/TW (2022) của Ban Chấp hành Trung ương xác định phát triển đô thị là động lực tăng trưởng của đất nước; trong đó Hà Nội giữ vai trò đầu tàu. Chiến lược Phát triển đô thị quốc gia 2021-2030 cũng chỉ rõ cần ưu tiên nguồn lực xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị đồng bộ, hiện đại, thích ứng biến đổi khí hậu và phục vụ chiến lược phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn. Vì vậy Đầu tư xây dựng cơ bản trở thành một công cụ chiến lược để hiện thực hóa những định hướng dài hạn này.
Thứ năm, thông qua đầu tư xây dựng cơ bản, thành phố có thể thúc đẩy phân bố không gian đô thị hợp lý, giảm áp lực nội đô, phát triển các đô thị vệ tinh và vùng ngoại thành theo mô hình "đa trung tâm". Đây là định hướng đã được cụ thể hóa trong Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 và Định hướng phát triển không gian đô thị Hà Nội (Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội, 2022).
3. Những vấn đề đặt ra trong xây dựng cơ bản đô thị Hà Nội hiện nay
Mặc dù Hà Nội đã đạt được nhiều thành tựu trong đầu tư xây dựng cơ bản phục vụ phát triển đô thị, quá trình này vẫn đang đối mặt với những thách thức đa chiều.
Thứ nhất, quy hoạch chưa đồng bộ, thiếu tầm nhìn tích hợp phát triển bền vững. Hệ thống quy hoạch phát triển đô thị Hà Nội hiện nay vẫn còn thiếu tính đồng bộ và kết nối giữa các cấp độ (tổng thể - phân khu - chi tiết), cũng như giữa các lĩnh vực (giao thông, cấp thoát nước, năng lượng, môi trường…). Tình trạng “quy hoạch đi sau, dự án đi trước” hoặc quy hoạch treo vẫn diễn ra tại nhiều địa bàn. Theo báo cáo của Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội (2023), đến cuối năm 2023, vẫn còn 220/775 đồ án quy hoạch chi tiết, phân khu chưa được phê duyệt, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ các dự án đầu tư công và thu hút đầu tư tư nhân. Tại nhiều khu vực, các dự án được triển khai trong khi hệ thống hạ tầng kỹ thuật thiết yếu như xử lý nước thải, giao thông kết nối, phòng cháy chữa cháy chưa được hoàn thiện, gây ra bất cập trong quản lý và vận hành đô thị. Ngoài ra, tư duy quy hoạch còn thiếu tính tích hợp dài hạn gắn với phát triển bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, chuyển đổi số và đô thị thông minh. Việc lồng ghép các chỉ tiêu “xanh - thông minh - công bằng” trong thiết kế và thẩm định đầu tư vẫn còn hình thức.
Thứ hai, hiệu quả đầu tư thấp, chất lượng công trình chưa tương xứng với chi phí. Một trong những vấn đề nhức nhối là hiệu quả sử dụng vốn đầu tư công chưa tương xứng với kỳ vọng. Nhiều dự án có hiện tượng đội vốn, chậm tiến độ, xuống cấp nhanh, gây lãng phí nguồn lực xã hội. Dự án Đường sắt đô thị Nhổn - Ga Hà Nội là một ví dụ điển hình: khởi công từ năm 2010 với mức đầu tư ban đầu 18.000 tỷ đồng, sau nhiều lần điều chỉnh đã tăng lên hơn 34.000 tỷ đồng, đến năm 2024 vẫn chưa hoàn thiện toàn tuyến (Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư - cũ, 2024). Tình trạng đầu tư dàn trải, manh mún, thiếu ưu tiên cũng làm giảm hiệu quả phát triển đô thị. Nhiều tuyến đường, cầu, khu tái định cư được xây dựng nhưng không kết nối với các khu công nghiệp, dịch vụ, thương mại, dẫn đến tỷ lệ sử dụng thấp, thậm chí bị bỏ hoang nhiều năm sau khi hoàn thành. Mặt khác, việc chưa có hệ thống đánh giá hiệu quả đầu tư toàn diện, đặc biệt là các tiêu chí phi tài chính như hiệu quả xã hội, môi trường, chất lượng sống, khiến hoạt động đầu tư chưa thực sự gắn với mục tiêu phát triển bền vững.
Thứ ba, năng lực quản lý đầu tư công và giải ngân còn yếu. Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công tại Hà Nội mặc dù cải thiện so với mặt bằng chung cả nước, song vẫn chưa đạt yêu cầu trong bối cảnh nhu cầu phát triển hạ tầng đô thị cấp bách. Năm 2023, theo Tổng cục Thống kê (2024), Hà Nội chỉ giải ngân đạt 76% kế hoạch vốn, thấp hơn mục tiêu đề ra. Tại Hội nghị Trực tuyến giao ban công tác xây dựng cơ bản quý I/2025 do UBND Hà Nội chủ trì thông tin tính đến ngày 31/01/2025, tổng vốn đầu tư công năm 2024 của Hà Nội mới đạt 66.931,3 tỷ đồng, tương đương 86,7% kế hoạch 77.183,4 tỷ đồng (UBND TP Hà Nội, 2025). Những nguyên nhân chủ yếu của vấn đề này thường do: thủ tục phê duyệt kéo dài, thiếu minh bạch giữa các khâu; năng lực chuẩn bị dự án yếu, dẫn đến thay đổi thiết kế nhiều lần sau khi phê duyệt; giải phóng mặt bằng chậm, do giá đền bù thấp hơn thị trường, thiếu đồng thuận từ người dân; hay vấn đề năng lực nhà thầu không đồng đều, dẫn đến công trình kéo dài hoặc thi công không đảm bảo kỹ thuật… Bên cạnh đó, sự phối hợp liên ngành chưa hiệu quả, vai trò của chính quyền cấp cơ sở chưa được phát huy trong điều phối và giám sát các công trình trên địa bàn. Đồng thời, nhiều dự án lớn bị chia cắt giữa các sở, ngành, gây ra sự đùn đẩy trách nhiệm, thiếu một cơ chế điều phối tập trung, minh bạch.
Thứ tư, thiếu kết nối giữa hạ tầng kỹ thuật với động lực phát triển kinh tế - xã hội. Một tồn tại mang tính chiến lược là sự thiếu gắn kết giữa đầu tư xây dựng cơ bản và không gian phát triển kinh tế - xã hội. Hạ tầng kỹ thuật hiện nay chủ yếu phát triển theo hướng thụ động, phục vụ giao thông hoặc sinh hoạt, nhưng chưa được tích hợp với các trục phát triển kinh tế, cụm công nghiệp, trung tâm logistics và các hành lang đổi mới sáng tạo. Ví dụ, tuyến đường 70 (Nam Từ Liêm - Hà Đông) dù đã mở rộng nhưng chưa được quy hoạch đồng bộ với các khu logistics, thương mại hoặc khu công nghệ cao, dẫn đến lưu lượng xe thấp, hiệu quả khai thác không tương xứng. Tình trạng tương tự xảy ra với nhiều công trình giao thông và cấp thoát nước tại các khu vực ven đô như Hoài Đức, Đông Anh, Mê Linh. Hơn nữa, do chưa tích hợp được với quy hoạch vận tải công cộng nên nhiều tuyến đường mới xây dựng vẫn không giải quyết được ùn tắc nội đô, đặc biệt ở các cửa ngõ phía Tây, phía Nam, nơi có mật độ phương tiện tăng nhanh nhưng thiếu phương án điều tiết từ quy hoạch vĩ mô.
4. Một số khuyến nghị chính sách nâng cao hiệu quả xây dựng cơ bản đô thị Hà Nội
Để khắc phục những bất cập hiện tại và phát huy vai trò chiến lược của xây dựng cơ bản đối với phát triển kinh tế - xã hội đô thị, thành phố Hà Nội cần triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp chính sách với tầm nhìn dài hạn. Các định hướng trọng tâm bao gồm:
Thứ nhất, hoàn thiện công tác quy hoạch đô thị, bảo đảm tính đồng bộ và định hướng dài hạn. Một trong những yêu cầu cấp thiết là rà soát, cập nhật và hoàn thiện hệ thống quy hoạch đô thị theo hướng tích hợp liên ngành và phù hợp với động lực phát triển mới. Quy hoạch không chỉ cần đảm bảo sự thống nhất giữa các cấp độ (tổng thể, phân khu, chi tiết), mà còn phải phản ánh được mối quan hệ hữu cơ giữa không gian đô thị và các trục phát triển kinh tế, dân cư, môi trường. Đặc biệt, cần tập trung hoàn thiện quy hoạch tại các khu vực ven đô và các vùng đô thị hóa nhanh nơi đang chịu áp lực lớn về dân số, giao thông và dịch vụ công. Việc công bố công khai, cập nhật quy hoạch trên các nền tảng số, cùng với tăng cường vai trò giám sát của người dân và doanh nghiệp, sẽ góp phần nâng cao tính minh bạch và hiệu lực thực thi quy hoạch.
Thứ hai, nâng cao hiệu quả đầu tư và chất lượng công trình xây dựng. Để tránh đầu tư dàn trải, cần xác lập rõ hệ thống tiêu chí lựa chọn dự án đầu tư công theo nguyên tắc: ưu tiên lĩnh vực trọng yếu, có khả năng lan tỏa kinh tế - xã hội cao, phù hợp với chiến lược phát triển vùng thủ đô. Các lĩnh vực cần được ưu tiên bao gồm: hạ tầng giao thông chiến lược, hệ thống thoát nước và xử lý rác thải, hạ tầng số và chuyển đổi số trong quản lý đô thị. Việc ứng dụng công nghệ số trong giám sát thi công, kiểm toán chi phí và quản lý tiến độ sẽ góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, hạn chế thất thoát và lãng phí. Cùng với đó, cần thiết lập cơ chế trách nhiệm rõ ràng giữa các chủ thể tham gia dự án (chủ đầu tư, đơn vị tư vấn, nhà thầu), đồng thời áp dụng các chế tài xử lý nghiêm minh đối với các trường hợp vi phạm tiến độ hoặc chất lượng công trình.
Thứ ba, đẩy mạnh cải cách thể chế đầu tư công và nâng cao năng lực giải ngân. Việc cải cách quy trình thẩm định, phê duyệt và phân bổ vốn đầu tư công cần được thực hiện quyết liệt nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế hiện nay. Trên cơ sở phân cấp, phân quyền hợp lý, thành phố cần trao quyền chủ động cho các quận, huyện có đủ năng lực tổ chức thực hiện, đồng thời tăng cường vai trò giám sát và đánh giá độc lập đối với việc thực hiện đầu tư tại cơ sở. Bên cạnh đó, việc thành lập các tổ công tác liên ngành để tháo gỡ các khó khăn về giải phóng mặt bằng, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án hạ tầng trọng điểm như đường vành đai 4, tuyến metro nội đô, là giải pháp cần thiết để tạo chuyển biến thực chất trong việc giải ngân vốn đầu tư công.
Thứ tư, thúc đẩy liên kết giữa đầu tư hạ tầng kỹ thuật và phát triển kinh tế - xã hội. Chiến lược xây dựng cơ bản cần gắn liền với các mục tiêu phát triển kinh tế địa phương, nhằm tạo ra sự cộng hưởng giữa hạ tầng kỹ thuật và các không gian kinh tế mới. Các dự án xây dựng cần được tích hợp vào quy hoạch các cụm công nghiệp, khu logistics, vùng sản xuất - dịch vụ và các mô hình kinh tế tuần hoàn… để tăng hiệu suất sử dụng vốn và khả năng lan tỏa của đầu tư. Song song đó, cần đẩy mạnh kết nối giữa hạ tầng giao thông mới xây dựng với mạng lưới vận tải công cộng, qua đó giảm áp lực lên giao thông nội đô, hạn chế phát thải và hướng tới mô hình đô thị xanh, thông minh và bền vững.
Thứ năm, huy động mạnh hơn nữa nguồn lực xã hội thông qua các mô hình đầu tư hợp tác công - tư (PPP). Trong bối cảnh ngân sách nhà nước còn hạn chế, việc huy động các nguồn lực ngoài nhà nước, đặc biệt thông qua các mô hình PPP, là xu hướng tất yếu nhằm đẩy nhanh tiến độ đầu tư xây dựng cơ bản. Thành phố cần ban hành danh mục các dự án ưu tiên kêu gọi đầu tư PPP, xây dựng cơ chế chia sẻ rủi ro minh bạch và hấp dẫn, đồng thời cải thiện thủ tục lựa chọn nhà đầu tư để bảo đảm tính cạnh tranh và hiệu quả đầu tư. Việc sử dụng quỹ đất công và các cơ chế tài chính đổi đất lấy hạ tầng một cách hợp lý, minh bạch cũng có thể trở thành công cụ hữu hiệu để thúc đẩy các dự án PPP trong lĩnh vực hạ tầng giao thông, xử lý rác thải, cấp nước, nhà ở xã hội và hạ tầng văn hóa - giáo dục.
5. Kết luận
Xây dựng cơ bản giữ vai trò then chốt trong việc hình thành kết cấu hạ tầng kỹ thuật và xã hội cho đô thị, là nền tảng để Hà Nội hiện thực hóa mục tiêu trở thành đô thị xanh - văn minh - hiện đại. Những thành tựu đáng kể đã đạt được trong thời gian qua đã đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra như chất lượng quy hoạch chưa đồng bộ, hiệu quả đầu tư chưa cao, tiến độ giải ngân vốn đầu tư công chậm, và sự thiếu liên kết giữa hạ tầng kỹ thuật với hạ tầng kinh tế. Để khắc phục các hạn chế đó, thành phố cần thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng quy hoạch; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và năng lực giải ngân; ứng dụng công nghệ số trong quản lý đầu tư; thúc đẩy hợp tác công - tư; và đặc biệt là tích hợp chặt chẽ xây dựng cơ bản với phát triển các khu chức năng kinh tế - xã hội. Những định hướng này sẽ giúp tăng hiệu quả sử dụng vốn đầu tư, nâng cao chất lượng sống và đảm bảo phát triển đô thị Hà Nội bền vững trong dài hạn.
Tài liệu tham khảo:
Ban Chấp hành Trung ương Đảng (2022), Nghị quyết số 06-NQ/TW ngày 24/01/2022 về Quy hoạch, xây dựng, quản lý và phát triển bền vững đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.
Bộ Xây dựng (2021), Chiến lược Phát triển đô thị quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư (2023), Báo cáo tình hình thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2022 và kế hoạch năm 2023.
Chính phủ (2021), Nghị định số 35/2021/NĐ-CP về đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP).
Hội đồng Nhân dân TP. Hà Nội (2022), Nghị quyết số 21/NQ‑HĐND ngày 12/9/2022 về điều chỉnh kế hoạch đầu tư công năm 2022 và kế hoạch trung hạn 2021-2025.
UBND TP. Hà Nội (2023), Báo cáo tình hình phát triển kinh tế - xã hội năm 2022 và nhiệm vụ năm 2023, Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội.
UBND TP Hà Nội (2025), Hội nghị trực tuyến giao ban công tác xây dựng cơ bản quý I/2025.
Viện Quy hoạch Xây dựng Hà Nội (2022), Báo cáo tổng hợp nghiên cứu định hướng phát triển đô thị Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến 2050, Hà Nội.
Policy recommendations to improve the effectiveness of basic construction towards sustainable urban development in Hanoi
Than Van Thuong
Hanoi University of Civil Engineering
Abstract:
Amid rapid urbanization and the drive for sustainable development, basic construction investment in Hanoi plays a pivotal role in enhancing urban infrastructure and improving quality of life. This study examines the theoretical and practical foundations of basic construction in the context of urban development, using Hanoi as a case study. The study identifies several key challenges, including fragmented and outdated urban planning, slow public investment disbursement, and limited investment efficiency. In response, the study proposes a set of policy recommendations to improve the effectiveness of basic construction investment. These include strengthening integrated urban planning, prioritizing strategic infrastructure projects, reforming public investment management practices, enhancing infrastructure connectivity with regional socio-economic growth drivers, and expanding the application of public-private partnership (PPP) models.
Keywords: basic construction, public investment, urbanization, urban infrastructure, sustainable development, Hanoi.
