Những mặt hàng chủ lực
Ông Lê Hoàng Tài - Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương cho biết, cà phê và hạt tiêu nằm trong nhóm những mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực, chiếm tỷ trọng đáng kể trong tổng kim ngạch xuất khẩu hàng nông sản của Việt Nam. Tính chung 8 tháng đầu năm 2021, xuất khẩu cà phê của Việt Nam ước đạt 1,07 triệu tấn, trị giá 1,99 tỷ USD, giảm 6,9% về lượng, nhưng tăng 1,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020.
“Định vị thương hiệu đã giúp cho các sản phẩm cà phê Việt Nam ngày càng khẳng định được vị thế trên thị trường quốc tế. Hiện nay, cà phê Việt Nam đã có mặt tại hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới, tập trung chủ yếu ở những thị trường lớn như: Đức, Hoa Kỳ, Tây Ban Nha và các thị trường châu Á như: Trung Quốc, Nga, Hàn Quốc…”, Phó Cục trưởng Lê Hoàng Tài nhận định.
Đối với sản phẩm hạt tiêu, Phó Cục trưởng Lê Hoàng Tài chia sẻ, dù chịu ảnh hưởng từ đại dịch, nhưng xuất khẩu hạt tiêu của Việt Nam vẫn ổn định, thậm chí giá xuất khẩu hạt tiêu tháng 8/2021 còn đạt mức cao nhất từ năm 2018 đến nay. Tính chung 8 tháng năm 2021, giá xuất khẩu bình quân hạt tiêu của Việt Nam đạt 3.321 USD/tấn, tăng 51,1% so với cùng kỳ năm 2020. Giá hạt tiêu xuất khẩu tăng mạnh đã góp phần rất lớn vào mức tăng chung của toàn ngành hạt tiêu Việt Nam.
Hiện, hạt tiêu Việt Nam có mặt tại 110 quốc gia và vùng lãnh thổ. Khối lượng hạt tiêu xuất khẩu chiếm 60% hạt tiêu xuất khẩu trên thế giới với nhiều sản phẩm phong phú như: tiêu đen, tiêu xanh, tiêu trắng, tiêu bột, tiêu ngâm dấm.
Đưa ra những cơ hội cho sản phẩm hạt tiêu, cà phê Việt Nam vào thị trường Australia, ông Nguyễn Phú Hòa - Phó Tổng lãnh sự, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Australia cho hay, đối với mặt hàng cà phê, Australia là quốc gia không sản xuất được hạt cà phê nhiều, tuy nhiên, đây là thị trường tiêu thụ lượng lớn cà phê.
Dự kiến, trong năm 2021, trung bình người Australia sẽ tiêu thụ 2kg cà phê/người; trong đó, có 0,6kg là cà phê rang xay và 1,4kg là cà phê hòa tan. Mức tiêu thụ này so với các nước châu Âu vẫn ở con số thấp, nhưng theo ông Nguyễn Phú Hòa, Australia vẫn là 1 trong 30 nước tiêu thụ nhiều cà phê hàng đầu thế giới.
Theo tính toán của Thương vụ, 7 tháng năm 2021, xuất khẩu cà phê Việt Nam sang Australia gặp nhiều khó khăn do tình hình dịch bệnh và mùa vụ ở Việt Nam không được ổn định. Tuy nhiên, trong 2 tháng gần đây, xuất khẩu cà phê Việt Nam sang Australia đã tăng mạnh. Riêng tháng 9/2021 đã tăng 41% so với tháng 8/2021. Dự báo, từ nay đến hết năm, nhu cầu tiêu thụ cà phê của người tiêu dùng Australia sẽ tăng mạnh.
Tương tự, đối với mặt hàng hạt tiêu, Australia nhập khẩu hạt tiêu từ nhiều nước trên thế giới; trong đó, nhập khẩu nhiều nhất là từ Việt Nam với tỷ trọng từ 50-60%. Tiếp đến là Nam Phi, Ấn Độ, Trung Quốc, Italy, Indonesia…
Dự báo trong thời gian tới, kim ngạch xuất khẩu hạt tiêu sang Australia còn tăng trưởng mạnh hơn nữa bởi, hạt tiêu cũng như nhiều mặt hàng nông sản khác của Việt Nam đã có thương hiệu, được người tiêu dùng Australia tin tưởng và đón nhận.
Nắm bắt thời cơ
Trong Hội nghị giao thương trực tuyến “Cà phê và hạt tiêu Việt Nam năm 2021” diễn ra mới đây, ông Nguyễn Phú Hòa đã khẳng định, đây là thời cơ rất tốt để doanh nghiệp Việt Nam đẩy mạnh xuất khẩu các mặt hàng nông sản sang Australia, trong đó có cà phê, hạt tiêu.
Đặc biệt, hiện nay, nhiều doanh nghiệp Australia đang muốn đẩy mạnh đầu tư, hợp tác với doanh nghiệp nông sản Việt, nên doanh nghiệp hai nước hoàn toàn có thể khai thác lợi thế của nhau để đẩy mạnh xuất khẩu, hoặc xuất khẩu sang nước thứ ba.
Cùng quan điểm trên, ông Tạ Đức Minh - Tham tán Thương mại Việt Nam tại Nhật Bản cho rằng, cà phê Việt Nam ngày càng được người tiêu dùng Nhật Bản tin dùng. Đại dịch Covid-19 đã làm thay đổi thói quen trong văn hóa tiêu dùng hàng ngày của người dân Nhật Bản. Lượng tiêu thụ cà phê hòa tan gia tăng mạnh, đưa Việt Nam trở thành nhà cung cấp cà phê robusta lớn nhất sang Nhật Bản trong năm 2020.
Thống kê của Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản cho thấy, năm 2020, Việt Nam xếp thứ hai về khối lượng, xếp thứ 3 về giá trị xuất khẩu sang Nhật Bản. Đặc biệt, trong khi quốc gia xuất khẩu cà phê nhân sang Nhật Bản nhiều nhất là Brazil ghi nhận suy giảm 25% về khối lượng, 25% về giá trị thì Việt Nam lại ghi nhận tăng 15% về khối lượng, tăng 13% về giá trị.
Khẳng định hạt tiêu, cà phê Việt ngày càng được ưa chuộng và có cơ hội gia tăng thị phần tại thị trường Nhật Bản, nhưng ông Tạ Đức Minh cho rằng, việc nhập khẩu cà phê hạt tiêu vào thị trường này phải đáp ứng các điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm theo quy định của Luật Vệ sinh Thực phẩm. Đồng thời, phải đáp ứng các tiêu chuẩn đặt ra đối với dư lượng thuốc trừ sâu theo danh mục các hóa chất nông nghiệp được cho phép sử dụng tại Nhật Bản.
Ngoài ra, ông Tạ Đức Minh cũng lưu ý doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu hàng hóa cần chú trọng đến kênh phân phối. Bởi, Nhật Bản có hệ thống phân phối phức tạp với nhiều tầng lớp trung gian, hàng cà phê, hạt tiêu Việt không dễ để có thể được bán trực tiếp cho người tiêu dùng cuối cùng mà cần phải thông qua các đầu mối nhập khẩu lớn.
Đưa ra giải pháp giúp nông sản Việt có chỗ đứng vững hơn ở thị trường thế giới, ông Đỗ Xuân Hiền - Phụ trách Văn phòng Hiệp hội Cà phê Việt Nam đề xuất, ngoài việc nâng cao chất lượng sản phẩm, doanh nghiệp cũng trú trọng đến khâu truy xuất nguồn gốc, nâng cao năng lực sản xuất, đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của thị trường xuất khẩu.