Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu: Thương mại toàn cầu biến động tạo đà cho các cơ hội mới

Phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế thường niên MB Economic Insights 2025 với chủ đề: “Chủ động thích ứng - Tạo đà bứt phá” diễn ra sáng ngày 07/11 tại Hà Nội, bà Trịnh Thị Thu Hiền, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương nhấn mạnh: Từ đầu năm 2025 tới nay, bối cảnh thương mại toàn cầu biến động nhưng cũng tạo đà cho các cơ hội mới.

Thứ nhất, về số liệu xuất nhập khẩu, ước lũy kế 10 tháng, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam ước đạt khoảng 762,44 tỷ USD, tăng 17,4% so với cùng kỳ; trong đó xuất khẩu đạt khoảng 391 tỷ USD, nhập khẩu đạt 371,44 tỷ USD đều tăng trưởng 2 chữ số so với cùng kỳ, cán cân thặng dư đạt hơn 19,5 tỷ USD. Đây là nền tảng quan trọng để chúng ta thực hiện các mục tiêu trong quý IV với tâm thế chủ động và kỳ vọng năm 2025 sẽ chạm những mốc mới của thương mại hàng hóa.

Thứ hai, về cấu trúc thị trường, nhóm hàng công nghiệp chế biến vẫn chiếm tỷ trọng áp đảo trong kim ngạch xuất khẩu. Đây vừa là lợi thế quy mô, vừa đặt ra yêu cầu chuyển dịch theo chiều sâu: nâng tỷ lệ nội địa hóa, đáp ứng chuyển đổi xanh - chuyển đổi số, và gia tăng giá trị trong từng mắt xích.

Thứ ba, một diễn biến đáng chú ý trong năm nay là thuế đối ứng của Hoa Kỳ áp dụng với một số dòng hàng, tạo áp lực ngắn hạn lên các ngành thâm dụng lao động; tuy nhiên, đà xuất khẩu chung vẫn tích cực nhờ các nhóm ngành nghề liên quan đến điện tử, nông sản chế biến, hóa chất và một số mặt hàng công nghệ cao. Chính phủ, các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Công Thương đang chủ động đa dạng hóa thị trường nhằm giảm thiểu tác động.

Để giúp hàng hóa Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế quan theo cam kết hội nhập kinh tế quốc tế, bà Hiền cho biết, Cục Xuất nhập khẩu - Bộ Công Thương tiếp tục tham mưu, xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, tạo môi trường để tổ chức cấp chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) cũng như doanh nghiệp có quy định cụ thể và minh bạch trong lĩnh vực xuất xứ; tham vấn và đàm phán quy tắc xuất xứ phù hợp với quy trình, thực tế sản xuất, xuất khẩu hàng hóa.

"Cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu là một trong những nhân tố quan trọng góp phần vào tăng trưởng kinh tế của đất nước. Cơ quan quản lý tiếp tục đồng hành bằng cơ chế chính sách, song song cùng các đối tác quốc tế và hệ thống ngân hàng trong nước để đưa ra những giải pháp phù hợp. Tin rằng, với tinh thần linh hoạt, kỷ luật và hợp tác, xuất nhập khẩu Việt Nam sẽ tiếp tục duy trì thặng dư bền vững, mở rộng thị trường, và nâng tầm trong chuỗi giá trị khu vực - toàn cầu", Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh.

Tại Phiên thảo luận chuyên đề trong khuôn khổ Diễn đàn với chủ đề "Tác động của thuế quan thương mại và ảnh hưởng của đầu tư công đến hoạt động của doanh nghiệp", nhiều doanh nghiệp đã đặt câu hỏi cho bà Trịnh Thị Thu Hiền về các vấn đề liên quan tới chính sách xuất nhập khẩu, quy tắc xuất xứ hàng hóa, việc tận dụng ưu đãi thuế quan trong các Hiệp định thương mại tự do (FTA)...

Phân tích mối quan hệ của việc hàng hóa đáp ứng quy tắc xuất xứ FTA với việc hàng hóa được hưởng ưu đãi thuế quan tại nước đối tác nhập khẩu, bà Hiền nhấn mạnh việc tăng cường nhận thức, cập nhật quy định về xuất xứ hàng hóa để có kế hoạch sản xuất kinh doanh phù hợp nhằm bảo đảm hàng hóa có xuất xứ được hưởng ưu đãi FTA, giúp nâng cao tính cạnh tranh của hàng xuất khẩu Việt Nam, góp phần thúc đẩy xuất khẩu - một động lực của tăng trưởng, đặc biệt trong bối cảnh diễn biến thương mại quốc tế khó lường.

Theo bà Hiền, quy định quốc tế đang định hình cách các ngành hàng có thể thích ứng và tiến tới các mục tiêu xuất khẩu trong thời gian tới. Việt Nam có cơ hội cạnh tranh về thuế quan ưu đãi, về nguồn cung ứng nguyên liệu từ các nước thành viên Hiệp định thương mại tự do so với các nước khác không có Hiệp định.

Diễn đàn kinh tế thường niên lần thứ 11 MB Economic Insights 2025 với chủ đề: “Chủ động thích ứng - Tạo đà bứt phá” có sự tham dự của hơn 400 doanh nghiệp xuất nhập khẩu, cùng các chuyên gia kinh tế trong nước và quốc tế. Diễn đàn tập trung vào các chủ đề được quan tâm như: tăng trưởng kinh tế toàn cầu, chính sách vĩ mô - tài chính, chiến lược quản trị rủi ro trong bối cảnh thị trường tài chính nhiều biến động...