Thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh và vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp (tỉnh – xã), Việt Nam đang bước vào giai đoạn cải cách hành chính toàn diện, hướng đến bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Trong bối cảnh đó, chính sách khuyến công là công cụ quan trọng nhằm hỗ trợ phát triển công nghiệp nông thôn (CNNT) và cũng được đặt trong yêu cầu phải đổi mới, thích ứng với mô hình quản trị mới và nhu cầu phát triển thực tiễn.
Tỉnh Tây Ninh mới được hình thành trên cơ sở hợp nhất tỉnh Long An và Tây Ninh trước đây, với diện tích tự nhiên hơn 8.500 km², dân số hơn 3,2 triệu người, đóng vai trò cửa ngõ giao thương giữa Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long. Sau hợp nhất, công tác khuyến công là lĩnh vực gắn liền với sản xuất, việc làm và chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn, đã có những thay đổi sâu sắc cả về quy mô, phương thức triển khai và định hướng phát triển.
Không gian kinh tế mở rộng, cơ hội mới cho khuyến công
Theo ông Huỳnh Anh Phụng – Giám đốc Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Tây Ninh, việc hợp nhất hai tỉnh đã tạo ra không gian kinh tế lớn hơn, thống nhất hơn, đồng thời nguồn kinh phí khuyến công địa phương được tăng cường đáng kể. Điều này cho phép chúng tôi triển khai các đề án có quy mô lớn, tác động lan tỏa mạnh hơn, thay vì chỉ dừng ở những dự án nhỏ lẻ như trước đây.
Mô hình chính quyền hai cấp cũng mang lại những thuận lợi rõ rệt trong quá trình thực hiện chính sách khuyến công. Chính quyền cấp xã nay có thể trực tiếp xác định nhu cầu, lập đề án và phối hợp triển khai các chương trình hỗ trợ, giúp rút ngắn quy trình xét duyệt, nâng cao tính chủ động và hiệu quả trong tiếp cận chính sách.
Sau sáp nhập, nguồn lực khuyến công được tập trung và phân bổ hợp lý hơn, tránh tình trạng dàn trải, trùng lặp. Các mô hình trình diễn kỹ thuật, chuyển giao công nghệ hay ứng dụng máy móc, thiết bị tiên tiến được triển khai nhanh và hiệu quả hơn, hình thành liên kết vùng trong sản xuất – tiêu thụ, góp phần thúc đẩy công nghiệp nông thôn phát triển theo hướng hiện đại.
Bên cạnh thuận lợi, hoạt động khuyến công tại Tây Ninh sau sáp nhập vẫn đối mặt với nhiều khó khăn và thách thức mới.
Thứ nhất, sự khác biệt về chính sách khuyến công giữa hai tỉnh cũ khiến quá trình rà soát, thống nhất quy định, định mức chi, danh mục ngành nghề ưu tiên gặp nhiều vướng mắc. Việc xây dựng cơ chế đồng bộ, phù hợp với tiềm năng và lợi thế của tỉnh mới đòi hỏi thời gian và sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành.
Thứ hai, bộ máy hành chính rút gọn không còn cấp huyện, khiến khối lượng công việc tại cấp xã tăng lên đáng kể, trong khi nhiều cán bộ khuyến công cơ sở còn thiếu kinh nghiệm và năng lực chuyên môn.
Thứ ba, điều kiện địa lý rộng sau hợp nhất cũng khiến công tác kiểm tra, giám sát, hỗ trợ trực tiếp các cơ sở CNNT vùng xa gặp khó khăn. Một số khu vực vẫn thiếu kết nối hạ tầng số, dữ liệu khuyến công chưa đồng bộ, ảnh hưởng đến quá trình triển khai chuyển đổi số trong quản lý.
Đổi mới cách làm để khuyến công thích ứng mô hình hai cấp
Nhằm bảo đảm tính hiệu quả và bền vững của công tác khuyến công trong giai đoạn mới, Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Tây Ninh đã đề xuất nhiều giải pháp cụ thể.
Thứ nhất, tham mưu UBND tỉnh hoàn thiện khung pháp lý về khuyến công, đồng thời xây dựng cơ chế phối hợp đặc thù giữa Trung tâm Khuyến công – Sở Công Thương và chính quyền cấp xã. Đặc biệt, ưu tiên hỗ trợ cơ sở CNNT vùng sâu, vùng xa, chú trọng máy móc, công nghệ, xúc tiến thương mại và sản phẩm OCOP.
Thứ hai, tăng cường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ khuyến công cơ sở về kỹ năng lập, thẩm định, quản lý đề án, tư vấn phát triển sản phẩm. Trong bối cảnh không còn cấp huyện, tỉnh sẽ tổ chức lại mạng lưới cộng tác viên khuyến công theo mô hình cụm vùng hoặc liên xã, bảo đảm tính linh hoạt và bao phủ địa bàn hiệu quả.
Thứ ba, đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác khuyến công, xây dựng hệ thống quản lý trực tuyến đề án và bản đồ số CNNT tích hợp dữ liệu sản phẩm, cơ sở, nguồn lực hỗ trợ. Việc ứng dụng công nghệ thông tin không chỉ rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ, mà còn tăng tính minh bạch, hiệu quả giám sát và giải ngân.
Thứ tư, chú trọng hậu kiểm, đánh giá hiệu quả đầu tư và nhân rộng mô hình điển hình tiên tiến, bảo đảm mỗi đề án khuyến công mang lại giá trị thực chất cho doanh nghiệp và người dân.
Khuyến công, cầu nối cho phát triển công nghiệp nông thôn bền vững
Theo ông Huỳnh Anh Phụng, chính sách khuyến công không chỉ là nguồn lực hỗ trợ tài chính, mà còn là công cụ thúc đẩy đổi mới công nghệ, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững. Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Tây Ninh xác định sẽ tiếp tục phát huy vai trò cầu nối giữa Nhà nước – doanh nghiệp – cơ sở sản xuất CNNT, đồng thời bám sát định hướng của Nghị định 235/2025/NĐ-CP để triển khai hiệu quả trong thời gian tới.
Trên cơ sở đó, Sở Công Thương tỉnh đang xây dựng quy hoạch phát triển CNNT toàn tỉnh gắn với quy hoạch công nghiệp – nông nghiệp – logistics, hình thành các cụm CNNT liên vùng, đặc biệt trong ngành chế biến nông sản và thực phẩm. Cùng với đó, tỉnh tăng cường tuyên truyền, tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận cơ chế, chính sách mới, chủ động đổi mới dây chuyền, công nghệ sản xuất xanh – hiện đại.
“Với tinh thần chủ động, sáng tạo và trách nhiệm, công tác khuyến công Tây Ninh sẽ tiếp tục khẳng định vai trò quan trọng trong phát triển CNNT, góp phần thực hiện thắng lợi mục tiêu công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước”, ông Huỳnh Anh Phụng nhấn mạnh.
Tây Ninh đang hướng đến mục tiêu trở thành “Cửa ngõ xanh – Trung tâm nông nghiệp công nghệ cao, công nghiệp chế biến và logistics của khu vực phía Nam”, nơi công nghiệp nông thôn không chỉ là nền tảng phát triển kinh tế, mà còn là động lực thúc đẩy tăng trưởng xanh, nâng cao chất lượng sống của người dân vùng nông thôn.
