Sáng ngày 18/12/2025, tại Hà Nội, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) phối hợp với Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) và Kênh truyền hình Kinh tế tài chính (VITV) tổ chức Diễn đàn Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025 (VOIEF) với chủ đề “Đưa xuất khẩu trực tuyến thành điểm sáng của Thương mại điện tử”.
Thương mại điện tử - động lực tăng trưởng mới của nền kinh tế
Năm 2025, thương mại điện tử tiếp tục khẳng định vị thế là động lực tăng trưởng mũi nhọn mới của nền kinh tế với tốc độ bứt phá dự kiến vượt ngưỡng 25%. Với quy mô thị trường cán mốc 31 tỷ USD, chiếm khoảng 10% tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng cả nước, Việt Nam không chỉ củng cố vững chắc vị thế trong Top 10 quốc gia tăng trưởng nhanh nhất toàn cầu mà còn giữ vững vị trí hàng đầu khu vực ASEAN, chỉ sau Indonesia và Thái Lan.
Phát biểu khai mạc Diễn đàn, bà Lại Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số khẳng định, năm 2025 là cột mốc quan trọng đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ về thể chế và chiến lược của thương mại điện tử Việt Nam. Đáng chú ý, Bộ Công Thương đã hoàn thiện hai văn bản tạo dựng nền tảng vững chắc và định hình lộ trình phát triển đột phá cho lĩnh vực này trong những năm tới.
Thứ nhất, Kế hoạch tổng thể phát triển Thương mại điện tử Quốc gia giai đoạn 2026-2030 theo Quyết định 1568/QĐ-BCT, có hiệu lực từ ngày 03/6/2025, với định hướng tiên phong - xanh - bao trùm.
Thứ hai, Luật Thương mại điện tử (đã được Quốc hội biểu quyết thông qua vào ngày 10/12/2025) bám sát 6 nhóm chính sách lớn về nền tảng; mạng xã hội thương mại điện tử; thương mại điện tử xuyên biên giới; livestream/affiliate; dịch vụ hỗ trợ; và thương mại điện tử xanh. Đây là khuôn khổ pháp lý quan trọng để thúc đẩy thương mại điện tử phát triển lành mạnh, minh bạch, an toàn, trong đó có hoạt động thương mại điện tử xuyên biên giới; đồng thời tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp mở rộng thị trường, nâng cao năng lực cạnh tranh và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Giai đoạn vàng để thương mại điện tử Việt Nam bứt phá
Theo thống kê của Bộ Công Thương, năm 2024, tổng xuất nhập khẩu trực tuyến đạt 4.1 tỷ USD, trong đó xuất khẩu trực tuyến đạt 1.7 tỷ USD. Sang đến năm 2025, xuất khẩu trực tuyến ước tính tăng 18% đạt 2 tỷ USD, nâng tổng kim ngạch xuất nhập khẩu trực tuyến đạt 4.45 tỷ USD. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy: nhu cầu quốc tế đối với sản phẩm Việt Nam qua kênh số tiếp tục tăng; doanh nghiệp trong nước, nhất là doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và vừa đang khai thác hiệu quả các nền tảng số, công cụ quảng bá - phân phối xuyên biên giới; các điều kiện hỗ trợ như thanh toán an toàn, logistics quốc tế, tuân thủ và bảo vệ người tiêu dùng đã có bước cải thiện.
“Trên đà này, nếu tiếp tục hoàn thiện thể chế, nâng cao chất lượng sản phẩm - dữ liệu và thúc đẩy chuẩn hoá xanh, thương mại điện tử xuyên biên giới sẽ còn nhiều dư địa bứt phá”, bà Lại Việt Anh nhấn mạnh.
Giới chuyên gia nhận định, giai đoạn 2026-2030 sẽ là "thời điểm vàng" để thương mại điện tử Việt Nam bứt phá, vượt ra ngoài ranh giới nội địa. Đây được xem là giai đoạn then chốt để Việt Nam từng bước hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm xuất khẩu thương mại điện tử hàng đầu khu vực, mở ra cánh cửa đưa thương hiệu Việt vươn tầm quốc tế thông qua các nền tảng số.
Ông Bùi Trung Kiên - Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam nhấn mạnh, xuất khẩu trực tuyến không chỉ là một kênh bổ trợ mà cần được xác định là một trụ cột tăng trưởng mới, góp phần nâng cao giá trị hàng hóa Việt Nam, mở rộng thị trường và tăng sức chống chịu của doanh nghiệp trước những biến động toàn cầu.
Để xuất khẩu trực tuyến thực sự trở thành điểm sáng của thương mại điện tử, ông Bùi Trung Kiên khẳng định cần có sự đồng hành chặt chẽ giữa Nhà nước, hiệp hội và cộng đồng doanh nghiệp. Trong đó, Nhà nước đóng vai trò kiến tạo chính sách và hành lang pháp lý; các hiệp hội làm cầu nối, hỗ trợ thông tin, đào tạo và kết nối; doanh nghiệp là chủ thể trung tâm, trực tiếp đổi mới mô hình kinh doanh, nâng cao năng lực và chinh phục thị trường quốc tế.
Tại Diễn đàn, các phiên thảo luận tập trung trao đổi về chính sách và pháp luật thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới bứt phá trong giai đoạn 2026-2030. Điểm nhấn là Luật Thương mại điện tử vừa được Quốc hội thông qua, bổ sung các quy định mới về quản lý nền tảng xuyên biên giới, minh bạch dữ liệu giao dịch, hiện đại hóa quy trình hải quan và tăng cường bảo vệ người tiêu dùng, góp phần tạo hành lang pháp lý thuận lợi hơn cho hoạt động xuất khẩu trực tuyến.
Cũng trong khuôn khổ sự kiện, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số đã công bố Báo cáo Thương mại điện tử xuyên biên giới 2025, cập nhật xu hướng thị trường, hành vi mua sắm quốc tế, dự báo kim ngạch xuất khẩu qua kênh thương mại điện tử. Đồng thời nhận diện nhóm hàng chủ lực, thị trường tiềm năng và đề xuất giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.
Bên cạnh đó, cộng đồng doanh nghiệp cũng đưa ra các sáng kiến thúc đẩy thương mại điện tử xuyên biên giới thông qua việc đổi mới mô hình vận hành và ứng dụng công nghệ số để khai phá tối đa dư địa từ thị trường quốc tế.
