Tổng hợp tin thị trường gạo ngày 15/1/2014

Trong ngày 15/1, thị trường gạo thế giới đã có một số tin chính như sau

Lũ lụt đe dọa vụ thu hoạch lúa tại Philippines và Indonesia

Trang oryza.com đã cho biết các cơn lũ quét tại Philippines và Indonesia đang khiến các cánh đồng lúa ở một số nơi tại hai quốc gia này bị ngập và hàng ngàn người dân phải đi sơ tán. Philippines và Indonesia hiện đang tiến hành thu hoạch lúa vụ thứ hai trong năm. Tình hình lũ lụt tại Philippines và Indonesia được dự báo sẽ trở nên xấu hơn khi lượng mưa sẽ tăng cao trong những ngày tới. Theo các quan chức ngành khí tượng Philippines, tại một số khu vực thuộc Philippines thì đây là đợt lũ tồi tệ nhất từng được ghi nhận.

Cả hai quốc gia Indonesia và Philippines đang đặt mục tiêu tự cung tự cấp gạo vào năm 2014. Tuy nhiên, tình trạng mưa lớn như hiện tại có thể khiến vụ thu hoạch lúa thứ hai trong năm của Philippines và Indonessia bị gián đoạn. Điều này có thể buộc hai quốc gia trên phải nhập khẩu gạo trong năm 2014. Theo những đánh giá ban đầu, hiện có khoảng 2.000 ha lúa mới được gieo trồng tại Philippines bị ảnh hưởng bởi lũ.

Thái Lan: Chậm trễ trong việc thanh toán tiền mua gạo cho nông dân

Các đợt biểu tình mới tại Thái Lan có khả năng sẽ khiến việc thanh toán tiền mua lúa gạo của Chính phủ Thái Lan với người nông dân theo chương trình trợ giá thu mua lúa gạo tiếp tục bị trì hoãn. Điều này có thể sẽ dẫn tới các cuộc biểu tình của người nông dân và khiến chương trình trợ giá thu mua lúa gạo của Chính phủ Thái Lan trở nên phức tạp hơn.

Theo Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA), Chính phủ Thái Lan đã mua vào khoảng 9,9 triệu tấn thóc (tương đương khoảng 6,5 triệu tấn gạo) theo chương trình trợ giá thu mua lúa gạo niên vụ 2013/14 kể từ tháng 10/2013. Tuy nhiên, Ngân hàng nông nghiệp và các hợp tác xã nông nghiệp Thái Lan (BAAC) cho biết chỉ có khoảng 10% người nông dân nhận được các khoản tiền do thiếu hụt nguồn tài chính.

Trước đó, Chính phủ lâm thời Thái Lan đã đưa ra lời hứa thanh toán các khoản tiền bị chậm cho người nông dân trước ngày 15/1/2014 sau khi nông dân Thái Lan đe dọa sẽ tổ chức biểu tình. Tuy nhiên, các cuộc biểu tình có thể làm tê liệt các hoạt động chức năng và khiến Chính phủ lâm thời Thái Lan phải đóng cửa ít nhất 20 ngày. Điều này sẽ dẫn tới khả năng việc thanh toán tiền cho nông dân Thái Lan tiếp tục bị trì hoãn. Bên cạnh đó, việc thiếu hụt nguồn tài chính cùng với sự phản đối từ các đảng đối lập có thể đe dạo đến sự duy trì chương trình thu mua lúa gạo của Chính phủ Thái Lan.

Chương trình thu mua lúa gạo của Chính phủ Thái Lan được bắt đầu kể từ tháng 10/2011, theo đó Chính phủ Thái Lan mua lúa gạo của nông dân với mức giá cao hơn 40% giá thị trường.

Philippines: Các nhà kinh tế học đề xuất giải pháp chống buôn lậu gạo

Hoạt động buôn lậu gạo tại Philippines đã bị Chính phủ Philippines siết chặt với vụ bắt giữ David Tan – trùm buôn lậu gạo tại quốc gia này. Tuy nhiên, theo các nhà kinh tế học thuộc Viện nghiên cứu gạo Philippines (PhilRice) thì giải pháp thực sự cho việc chống buôn lậu gạo là đảm bảo hoạt động mậu dịch gạo được diễn ra tự do và cải thiện khả năng cạnh tranh của gạo Philippines.

Tiến sĩ Flordeliza Bordey và Aileen Litonjua, hai chuyên gia kinh tế của PhilRice, luật pháp và quyền lực không phải là cách duy nhất để ngăn chặn tình trạng buôn lạu gạo, theo đó “việc buôn lậu gạo chỉ là biểu hiện của một căn bệnh tồi tệ hơn, đó là thiếu khả năng cạnh tranh của gạo Philippines”.

Hai nhà kinh tế học này đã đề xuất một giải pháp mang tính dài hạn cho tình trạng buôn lậu gạo tại Philippines bao gồm việc dỡ bỏ các điều khoản hạn chế hoạt động mậu dịch gạo và giảm chi phí sản xuất gạo tại Philippines. Theo hai nhà kinh tế học trên, giá gạo nội địa Thái Lan đã cao tới hơn 75% mức gia gạo trung bình trên toàn cầu vào năm 2000. Khoảng cách giá này đã được giảm xuống vào năm 2008 nhưng lại tăng lại ở mức khoảng 30% vào năm 2012. Nguyên nhân chính do thuế nhập khẩu gạo tại Philippines được áp đặt ở mức cao, khoảng 50% đối với gạo được nhập khẩu ngoài mức hạn ngạch cho phép và chi phí sản xuất gạo tại Phlippines ở mức cao.

Các nhà kinh tế học cho biết việc Hiệp định thương mại tự do (FTA) giữa các nước ASEAN được thực thi vào năm tới sẽ buộc Chính phủ Philippiens phải giảm các hàng rào thương mại, qua đó sẽ giảm hoạt động buôn lậu gạo xuống. Tuy nhiên, nông dân Philippines cần phải tăng cường tính cạnh tranh của gạo Philippines. Ông Flordeliza Bordey và Aileen Litonjua đề xuất nông dân Philippines cơ giới hóa hoạt động nông nghiệp, gieo cấy các loại lúa thuần và lai chất lượng cao, tích hợp hệ thống quản lý mùa vụ nhằm cải thiện năng suất và giảm chi phí sản xuất.

Đặng Quang (Theo oryza.com)