Chiều ngày 28/3 tại TP. Hồ Chí Minh, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo “Halal - từ tiêu chuẩn đến thương hiệu: Cơ hội mới cho doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam”. Hội thảo nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp xuất khẩu nắm bắt tiềm năng, xu hướng của thị trường thực phẩm Halal, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế và xây dựng thương hiệu bền vững.
Tăng trưởng xuất khẩu thực phẩm Halal
Phát biểu khai mạc, bà Nguyễn Cẩm Trang - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết: "Ngành công nghiệp Halal, đặc biệt là ngành thực phẩm, đã mở ra cơ hội cho cả doanh nghiệp Hồi giáo và phi Hồi giáo do nhu cầu ngày càng cao từ người tiêu dùng. Quy mô thị trường thực phẩm Halal toàn cầu ước tính khoảng 2.700 tỷ USD/năm. Theo dự báo của IMARC Group, thị trường sẽ đạt 5.912 tỷ USD vào năm 2033, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) đạt 8,92% trong giai đoạn 2025 - 2033".
Sự tăng trưởng của thị trường chủ yếu được thúc đẩy bởi nhận thức ngày càng cao của người tiêu dùng, sự phát triển nhanh chóng của xu hướng đa văn hóa và toàn cầu hóa, các tiêu chuẩn nghiêm ngặt, sự bùng nổ của các nền tảng thương mại điện tử, cũng như mối quan tâm ngày càng lớn về sức khỏe và an toàn thực phẩm.
Nhiều thị trường Halal lớn như: Indonesia, Malaysia, UAE, Ả rập Xê út, Thổ Nhĩ Kỳ và một số quốc gia châu Phi hiện đang tăng cường nhập khẩu thực phẩm Halal chế biến do nguồn cung nội địa không đáp ứng đủ - mở ra cơ hội xuất khẩu mạnh mẽ cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Việt Nam là một quốc gia có thế mạnh về xuất khẩu nông - thủy sản, phù hợp với nhu cầu tiêu thụ thực phẩm Halal, có vị trí địa lý chiến lược, thuận lợi, kết nối thuận tiện tới các quốc gia tiêu dùng Halal lớn, cùng với đó là 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, thực thi, Việt Nam hoàn toàn có tiềm năng khai thác tốt thị trường thực phẩm Halal, góp phần tăng trưởng xuất khẩu và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
"Việc tham gia hiệu quả, bài bản vào thị trường Halal toàn cầu sẽ giúp Việt Nam khai mở thị trường Halal giàu tiềm năng, tạo thêm động lực mới cho phát triển kinh tế bền vững của đất nước", bà Nguyễn Cẩm Trang nhấn mạnh.
Cần xây dựng thương hiệu quốc gia về xuất khẩu nông sản Halal
Chia sẻ tại hội thảo, bà Lý Kim Chi - Chủ tịch Hội Lương thực Thực phẩm TP. Hồ Chí Minh cho biết: "Việt Nam có nhiều tiềm năng phát triển xuất khẩu thực phẩm Halal. Tuy nhiên, thực tế xuất khẩu thực phẩm của các doanh nghiệp vào thị trường này mới chỉ ở bước đầu khai phá. Tỷ lệ doanh nghiệp Việt Nam có chứng nhận Halal và có khả năng tiếp cận thị trường Halal toàn cầu vẫn còn hạn chế".
Hội thảo chỉ ra những nguyên nhân còn cản trở sự thâm nhập của doanh nghiệp Việt Nam vào thị trường Halal, cụ thể:
Thứ nhất, nhiều doanh nghiệp chưa nắm rõ các quy định thương mại của các quốc gia Hồi giáo và dễ nhầm lẫn trong việc hiểu đúng khái niệm Halal. Việc đầu tư đạt tiêu chuẩn Halal yêu cầu doanh nghiệp phải không chỉ chuẩn bị về tài chính mà còn phải nghiên cứu kỹ về quy trình chứng nhận Halal, đồng thời đào tạo nhân sự để đáp ứng yêu cầu chất lượng của thị trường Hồi giáo.
Thứ hai, yêu cầu chứng nhận Halal từ các cơ quan uy tín quốc tế là một thách thức lớn đối với các doanh nghiệp bởi thủ tục pháp lý còn phức tạp và kéo dài. Bên cạnh đó, giấy chứng nhận Halal có sự khác biệt theo từng loại sản phẩm và doanh nghiệp cần đăng ký chứng nhận phù hợp với quy định của từng thị trường cụ thể.
Thứ ba, Việt Nam chưa xây dựng được hệ sinh thái Halal hoàn chỉnh, trong khi nhiều thị trường khác như: Brazil, Singapore, và Indonesia đã có vai trò lớn trong cung ứng và chiếm thị phần với kinh nghiệm và lợi thế lâu năm. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải có chiến lược phát triển hệ sinh thái Halal toàn diện, đồng thời xây dựng thương hiệu quốc gia về xuất khẩu nông sản Halal để có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế.
Tháo gỡ khó khăn để thâm nhập thị trường
Tại hội thảo, ông Ramlan Bin Osman - Giám đốc Trung tâm chứng nhận Halal quốc gia Việt Nam đã chia sẻ kinh nghiệm về lựa chọn đơn vị chứng nhận phù hợp và quy trình chứng nhận.
Để sản phẩm thực phẩm Halal của doanh nghiệp có thể xuất khẩu sang các nước Hồi giáo, điều quan trọng là phải lựa chọn tổ chức chứng nhận Halal uy tín và được công nhận quốc tế. Tổ chức chứng nhận Halal có uy tín, được công nhận quốc tế sẽ giúp sản phẩm của doanh nghiệp không chỉ dễ dàng được chấp nhận tại các thị trường Hồi giáo mà còn giúp tạo uy tín, nâng cao vị thế thương hiệu trên thị trường quốc tế.
Bên cạnh đó, "doanh nghiệp Việt Nam cũng cần xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với các đối tác bản địa tại thị trường xuất khẩu, đây cũng là yếu tố có vai trò quan trọng để tiếp cận hiệu quả thị trường Trung Đông và châu Phi nói riêng, thị trường Halal toàn cầu nói chung", ông Ramlan Bin Osman khẳng định.
Đồng thời, với vai trò cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực xuất nhập khẩu, Cục Xuất nhập khẩu đã và đang chú trọng tăng cường hỗ trợ và phối hợp với các hiệp hội, địa phương, doanh nghiệp và các cơ quan liên quan tổ chức các hoạt động tập huấn, hội thảo, hội nghị, giao thương nhằm hỗ trợ tích cực cho doanh nghiệp Việt Nam trong việc tìm hiểu thông tin, tiếp cận thị trường, tìm kiếm bạn hàng để mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm xuất khẩu Halal của Việt Nam.
"Thành công của chiến lược phát triển thị trường Halal không thể chỉ dựa vào nỗ lực riêng lẻ của doanh nghiệp. Chúng ta cần sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội ngành hàng, tổ chức chứng nhận Halal quốc tế và các cơ quan đại diện thương mại Việt Nam tại nước ngoài để hình thành một hệ sinh thái hỗ trợ doanh nghiệp phát triển sản phẩm Halal đồng bộ và hiệu quả", bà Lý Kim Chi nhấn mạnh.
