Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến, dưới sự đồng chủ trì của Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Dũng và Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Phước Trần Văn Mi.
Còn nhiều lợi thế, tiềm năng mà vùng Đông Nam Bộ chưa khai thác hết
Phát biểu tại Hội nghị, Thứ trưởng Phan Thị Thắng đánh giá, vùng Đông Nam Bộ gồm 5 tỉnh liên kết, tiếp giáp với các vùng như phía Bắc giáp với Nam Trung Bộ và Nam Tây Nguyên - những vùng giàu tài nguyên, khoáng sản; phía Tây và Tây - Nam giáp Đồng bằng sông Cửu Long - nơi có tiềm năng lớn nhất về nông nghiệp của cả nước, nhất là tài nguyên hải sản, dầu mỏ và khí đốt, cũng như thuận tiện kết nối với tuyến đường biển quốc tế quan trọng, nhộn nhịp bậc nhất thế giới, kết nối Thái Bình Dương với Ấn Độ Dương; phía Tây Bắc tiếp giáp với Campuchia, có cửa khẩu Mộc Bài, Xa Mát (Tây Ninh), tạo thuận lợi cho việc giao lưu, hợp tác với Campuchia, Thái Lan, Lào, Myanmar theo tuyến đường bộ xuyên Á.
Mặc dù chỉ chiếm hơn 7% tổng diện tích và gần 20% dân số cả nước, nhưng đây là vùng kinh tế năng động, đóng vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Năm 2023, tốc độ tăng trưởng GRDP cả Vùng ước đạt 5,06%, cao hơn mức tăng 5,05% của cả nước; thu hút 11.390 triệu USD nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, chiếm 31,1% vốn FDI của nền kinh tế. Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch xuất nhập khẩu của vùng năm 2023 đạt 220,5 tỷ USD, 6 tháng đầu năm 2024 đạt 115,7 tỷ USD, chiếm 31% kim ngạch xuất nhập khẩu của cả nước. Hàng hóa xuất khẩu của Vùng đã có mặt ở gần 200 quốc gia, vùng lãnh thổ, trong đó tập trung ở các thị trường truyền thống, đặc biệt với các thị trường mà Việt Nam đã có hiệp định thương mại tự do như Trung Quốc, EU, Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN…
Cơ sở hạ tầng của Vùng có sự phát triển rõ nét, phản ánh qua tiến độ xây dựng hàng loạt các dự án quan trọng như: Sân bay Long Thành, nhà ga T3 sân bay Tân Sơn Nhất, đường Vành đai 3 TPHCM, các tuyến cao tốc; việc thúc đẩy các dự án lớn như Trung tâm tài chính quốc tế tại TP. Hồ Chí Minh, Trung tâm thương mại tự do tại Bà Rịa-Vũng Tàu (khu Cái Mép - Thị Vải)… Kết quả trên cho thấy khí thế mới, cách làm mới, tư duy, phương pháp luận mới và cách tổ chức thực hiện mới của Vùng.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Phan Thị Thắng thẳng thắn chỉ ra những vấn đề còn tồn tại trong Vùng cần giải quyết như tốc độ phát triển của Vùng thời gian qua chưa tương xứng với tiềm năng; đóng góp của vùng trong GDP cả nước đang có xu hướng giảm, trong khi các tiềm năng dư địa, lợi thế còn đang rất nhiều, chưa khai thác hết.
Bên cạnh đó, công nghiệp phát triển thiếu bền vững, chủ yếu là gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp. Công nghiệp hỗ trợ phát triển chậm. Phân bố khu chế xuất, khu công nghiệp chưa hợp lý (khu vực trung tâm vẫn tập trung các khu công nghiệp cần nhiều lao động, giá trị gia tăng thấp). Chưa làm chủ được công nghệ cao, công nghệ lõi, công nghệ nguồn trong những ngành chủ lực.
Ngoài ra, mối quan hệ Vùng và liên kết Vùng trong lĩnh vực xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu còn chưa được quan tâm thỏa đáng.
Gỡ khó cho vùng Đông Nam Bộ phát triển xuất nhập khẩu
Thứ trưởng Phan Thị Thắng cũng thông tin thêm, ngày 04/5/2024 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã ký Quyết định số 370/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Mục tiêu quy hoạch đến năm 2030, Đông Nam Bộ trở thành vùng văn minh, hiện đại, có công nghiệp phát triển, vượt qua ngưỡng thu nhập cao, đời sống vật chất, tinh thần của người dân dẫn đầu cả nước; là vùng động lực tăng trưởng lớn nhất cả nước, phát triển năng động, tốc độ tăng trưởng cao; trung tâm khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ cao, logistics và trung tâm tài chính quốc tế có tính cạnh tranh cao trong khu vực. Đi đầu trong đổi mới mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số, phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, giáo dục, đào tạo, y tế, phát triển kinh tế xanh, phát thải cac-bon thấp, thích ứng với biến đổi khí hậu. Phát triển nhanh hệ thống đô thị xanh, thông minh, hiện đại.
Để tạo ra bước chuyển biến mới, có tính đột phá trong việc phát huy vị trí, vai trò quan trọng đặc biệt và khai thác có hiệu quả hơn tiềm năng, lợi thế phát triển của Vùng; đồng thời tiếp tục phát huy những kết quả, thành tựu to lớn đã đạt được, khắc phục những hạn chế, yếu kém còn tồn tại, vượt qua những khó khăn, thách thức mới đang đặt ra trong phát triển vùng Đông Nam Bộ, cần phải có hàng loạt các giải pháp, bao gồm các giải pháp thúc đẩy khoa học, công nghệ, liên kết chuỗi trong sản xuất nâng cao giá trị sản phẩm, liên kết vùng trong các hoạt động xúc tiến thương mại và xuất nhập khẩu theo quy mô chuyên nghiệp.
“Muốn vậy, vùng Đông Nam Bộ cần phát huy tối đa các nguồn lực, thực thi hiệu quả các chương trình hành động mang tính đột phá.” - Thứ trưởng Phan Thị Thắng nhấn mạnh.
Tại Hội nghị xúc tiến thương mại và phát triển xuất nhập khẩu vùng Đông Nam Bộ lần đầu tiên được tổ chức ngày 13/12 năm ngoái tại tỉnh Bình Dương, một số vấn đề nổi bật đã được đặt ra như:
Các địa phương Vùng Đông Nam bộ cần nghiên cứu kỹ các Hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam đã ký kết, Nghị quyết 24-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội vùng Đông Nam Bộ và các lợi thế nội tại của vùng để tìm kiếm cơ hội.
Vùng Đông Nam Bộ không chỉ xuất khẩu sản phẩm của vùng mà có thể xuất khẩu nguyên liệu, sản phẩm của tất cả các vùng khác trong cả nước đưa về đây để chế biến.
Các địa phương trong vùng phải tính toán và liên kết với nhau, đưa ra được thế mạnh của vùng Đông Nam Bộ. Thế mạnh này không chỉ giúp cho vùng mà còn kéo cả nền sản xuất của cả nước đi lên.
Tại Hội nghị, đại diện các địa phương, các hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp liên quan sẽ thẳng thắn nhìn nhận lại những điều đã đạt được hoặc chưa đạt được, từ đó tập trung trao đổi những khó khăn, vướng mắc trong kết nối, phát triển kinh tế, xuất nhập khẩu của Vùng và bàn thảo giải pháp tăng cường hiệu lực, hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại quy mô Vùng, có tính liên kết chặt chẽ với các hoạt động xúc tiến thương mại khu vực và quốc gia.
Về phía Bộ Công Thương, trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ của mình, sẽ tham gia trao đổi về những phương pháp hoặc hướng tháo gỡ các vấn đề các địa phương trong vùng đang còn vướng mắc đối với hoạt động liên kết phát triển xuất nhập khẩu, tận dụng các cơ hội thị trường nước ngoài và xúc tiến thương mại.
“Với sự chung tay tích cực đóng ý chí và tâm sức với Hội nghị, tôi rất mong hội nghị của chúng ta sẽ thu nhận được nhiều thông tin và giải pháp giá trị, sớm góp phần đưa vùng Đông Nam Bộ vươn tầm phát triển mới, xứng đáng với vị thế và vai trò đặc biệt quan trọng của Vùng.” - Thứ trưởng Phan Thị Thắng bày tỏ.
Bên lề Hội nghị kết hợp không gian trưng bày, quảng bá sản phẩm của các địa phương, doanh nghiệp trong Vùng Đông Nam Bộ, tạo cơ hội kết nối giao thương giữa các nhà cung cấp hàng hóa, dịch vụ của Vùng với các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và tổ chức xúc tiến thương mại. Các doanh nghiệp trong Vùng có sản phẩm chất lượng cao, có tiềm năng và năng lực xuất khẩu được Ban tổ chức Hội nghị tạo điều kiện thuận lợi để tham gia hoạt động này. Các doanh nghiệp ngoài Vùng cũng được Ban tổ chức hỗ trợ tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm, giao lưu hợp tác kinh doanh và đầu tư với các doanh nghiệp trong Vùng.
