Trước đó, ông Sam Mohanty, nhà kinh tế học cấp cao thuộc Viện nghiên cứu lúa quốc tế (IRRI) đã nhận định lượng gạo được Philippines nhập khẩu có thể tăng cao hơn mức dự báo 1,1 triệu tấn của Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) do thiếu hụt gạo.
Những khu vực canh tác lúa thuộc Philippines chịu ảnh hưởng của cơn bão Haiyan vừa qua bao gồm: Mimaropa, Bicol, Tây, Trung và Đông Visayas, Bắc Mindanao và Caraga. Tổng sản lượng gạo tại các khu vực này chiếm gần 10% sản lượng gạo hàng năm của Philippines. Ông Sam Mohanty nhận định, việc thiếu hụt gạo sẽ tạo áp lực lên lượng gạo dự trữ của Philippines.
Ngay cả trước khi cơn bão đổ bộ, lượng gạo dự trữ của NFA cũng đã giảm mạnh. Theo số liệu của Cục thống kê nông nghiệp Philippines (BAS), tổng lượng gạo dự trữ tại Philippines, tính đến ngày 1/10/2013, đạt khoảng 1,7 triệu tấn, giảm 11% so với cùng kỳ năm 2012; lượng gạo dự trữ thuộc NFA đạt khoảng 390.000 tấn, giảm khoảng 23% so với cùng kỳ năm ngoái. Theo BAS, lượng gạo dự trữ thuộc NFA chỉ đủ đáp ứng nhu cầu sử dụng gạo của Philippines trong chưa đầy hai tuần.
Trong khi đó, giá gạo tại Philippines vốn đã nằm ở mức cao trước khi bão Haiyan đổ bộ đã đạt mức cao kỷ lục do sự đầu cơ tích trữ. Theo BAS, giá bán lẻ trung bình của loại gạo được xay xát kỹ (WMR) trong tuần thứ hai của tháng 11/2013 (6 – 12/11/2013) đã đạt mức 38,41 Peso Philippine (PHP)/kg tương đương 880 USD/tấn, tăng 9% so với cùng kỳ năm 2012. Giá loại gạo xay xát thông thường (RMR) đạt khoảng 35,35 PHP/kg tương đương 810 USD/tấn, tăng gần 1% so với mức năm ngoái. Trang oryza.com cho biết Chính phủ Philippines cần nhanh chóng nhập khẩu gạo nhằm ngăn chặn nạn đầu cơ và sự tăng giá mạnh của gạo trước dịp lễ Giáng Sinh diễn ra vào tháng tới.
Tính từ đầu năm 2013 đến nay, Philippines đã nhập khẩu khoảng 210.445 tấn gạo, giảm khoảng 70% so với mức 692.220 tấn được nhập khẩu trong năm 2012 – theo số liệu chính thức của Chính phủ Philippines.
Theo một báo cáo được đưa ra trước khi cơn bão Haiyan xảy ra, USDA dự báo sản lượng gạo của Philippines trong niên vụ 2013/14 (tháng 5/2013 – 4/2014) sẽ đạt khoảng 11,7 triệu tấn, tăng khoảng 2,6% so với mức 11,4 triệu tấn trong niên vụ 2012/13. Mức tiêu thụ gạo của Philippines dự kiến đạt 12,80 triệu tấn trong niên vụ 2013/14, giảm nhẹ so với mức 12,85 triệu tấn trong niên vụ 2012/13. Việc bão Haiyan tàn phá mùa màng sẽ ảnh hưởng đến mục tiêu tự cung tự cấp gạo của Philippines.
