Kết thúc tuần từ 16 – 20/12, chỉ số Oryza White Rice Index, đo lường mức biến động giá trung bình của các loại gạo trắng xuất khẩu trên toàn cầu, đã giảm 4 USD/tấn so với một tuần trước đó, đạt 455 USD/tấn. Mức giá này thấp hơn 2 USD/tấn so với cùng kỳ tháng 11/2013 và giảm 18 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2012.
Biểu đồ giá gạo trắng xuất khẩu trung bình trên thế giới (1/6/2011 - 1/12/2013) (Nguồn: oryza.com)
Trang oryza.com cho biết, sự biến động giảm của giá các loại gạo trắng xuất khẩu trong tuần vừa qua chủ yếu do giá gạo từ Thái Lan và Việt Nam giảm xuống. Trong khi đó, giá gạo trắng xuất khẩu của Ấn Độ và Mỹ tăng lên. Giá gạo trắng xuất khẩu của Thái Lan hiện đã xuống thấp hơn cả giá gạo Pakistan và trở thành loại gạo châu Á có mức giá rẻ nhất trên thị trường gạo quốc tế.
Thái Lan
Kết thúc tuần từ 16 – 20/12, giá gạo 5% tấm Thái Lan đã giảm 15 USD/tấn so với một tuần trước đó, đạt 380 USD/tấn. Mức giá này giảm 25 USD/tấn so với cùng kỳ tháng 11/2013 và giảm 170 USD/tấn so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là sự sụt giảm mạnh đối với loại gạo chất lượng cao của Thái Lan, giá gạo Thái Lan vốn từng được giữ trên mức 600 USD/tấn nhờ chương trình thu mua lúa gạo của Chính phủ Thái Lan.
Chương trình này đã đẩy lượng dự trữ gạo của Thái Lan tăng lên gấp 3 đến 4 lần, gây ảnh hưởng xấu đến khả năng tài chính của Thái Lan. Thị phần xuất khẩu gạo của Thái Lan hiện đang bị tuột mất vào các quốc gia xuất khẩu gạo khác. Ngoài ra, mức giá gạo xuất khẩu của Thái Lan cũng đã giảm xuống thấp hơn cả mức trước khi chương trình thu mua lúa gạo được triển khai.
Các chuyên gia phân tích dự báo việc Thái Lan tiến hành cuộc bầu cử sớm vào tháng 2/2014 có thể sẽ dẫn đến sự kết thúc chương trình thu mua lúa gạo, qua đó giúp phục hồi lại ngành xuất khẩu gạo Thái Lan. Tuy nhiên, những bất ổn chính trị tại Thái Lan tiếp tục khiến các thương nhân gạo quan ngại Thái Lan có thể đẩy mạnh việc giải phóng kho dự trữ gạo khổng lồ của mình, qua đó đẩy giá gạo xuống thấp hơn nữa. Tính từ đầu năm đến nay, Thái Lan đã xuất khẩu được 6,6 triệu tấn gạo.
Ấn Độ
Giá gạo Ấn Độ trong tuần vừa qua đã giảm khoảng 5 USD/tấn so với một tuần trước đó, đat 415 USD/tấn. Mức giá này được giữ không đổi so với cùng kỳ tháng trước và chỉ giảm 15 USD/tấn so với cùng kỳ năm 2012. Tính đến thời điểm hiện tại, Ấn Độ đã xuất khẩu được 9,3 triệu tấn gạo trong năm nay.
Chính phủ Ấn Độ vừa qua đã tuyên bố nước này có thể nâng mức giá thu mua đối vợi gạo và lúa mỳ. Một số chuyên gia phân tích lo ngại rằng động thái trên có thể đẩy giá gạo Ấn Độ tăng cao hơn, dự trữ gạo của Ấn Độ giảm xuống và việc nhập khẩu gạo sẽ xảy ra nếu sản lượng gạo giảm xuống. Ủy ban kế hoạch Ấn Độ đã dự báo rằng sản lượng gạo của nước này trong tương lai sẽ không tăng kịp so với nhu cầu sử dụng. Điều này có thể khiến Ấn Độ sẽ trở thành một nước nhập khẩu gạo trong bối cảnh Ấn Độ thiếu hụt nguồn nước, đất, nhân lực dùng cho hoạt động sản xuất nông nghiệp và chi phí sản xuất tăng cao.
Việc Mỹ và các quốc gia phương Tây nới lỏng các biện pháp trừng phạt đối với Iran có thể khiến hoạt động xuất khẩu gạo của Ấn Độ phải chịu sự cạnh tranh từ các nước khác. Trong những năm gần đây, gạo Ấn Độ gần như độc quyền trong hoạt động mậu dịch gạo của Iran.
Việt Nam
Theo trang oryza.com, kết thúc tuần từ 16 – 20/12, giá gạo 5% Việt Nam đã giảm 10 USD/tấn so với một tuần trước, xuống còn 415 USD/tấn. Nhưng mức giá này vẫn cao hơn 10 USD/tấn so với cùng kỳ tháng trước và tăng 5 USD/tấn so với cùng kỳ năm ngoái. Việt Nam cùng với Ấn Độ hiện trở thành loại gạo Châu Á có mức giá cao nhất trên thị trường quốc tế.
Các chuyên gia phân tích cho rằng nếu Mỹ và Việt Nam ký kết Hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) có thể giúp lượng gạo xuất khẩu của Việt Nam vào Mỹ tăng lên.
Pakistan
Kết thúc tuần từ 16 – 20/12, giá gạo 5% tấm Pakistan được giữ không đổi so với tuần trước tại mức 385 USD/tấn, tăng 5 USD/tấn so với cùng kỳ tháng trước và giảm 35 USD/tấn so với cùng kỳ năm ngoái.
Giá gạo Pakistan được dự báo sẽ tiếp tục giữ mức cao như hiện tại trong đầu năm 2014 do hoạt động xuất khẩu gạo và nhu cầu sử dụng gạo của Trung Quốc tăng lên. Từ đầu năm 2013 đến nay, Pakistan đã xuất khẩu được 3 triệu tấn gạo.
