Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc: 5 nhiệm vụ, 3 mục tiêu ngành Công Thương phải đạt trong năm 2020

Quy mô xuất nhập khẩu lớn chưa từng có

Ngày 27/12/2019, Bộ Công Thương đã tổ chức Hội nghị tổng kết năm 2019 và phương hướng nhiệm vụ năm 2020. Tham dự Hội nghị có Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, lãnh đạo Bộ Công Thương, lãnh đạo các đơn vị trực thuộc Bộ Công Thương và đại diện các Bộ, ngành, địa phương, Hiệp hội và doanh nghiệp.

Kết luận tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao những đóng góp “không bàn cãi” của ngành Công Thương Việt Nam đối với những thành tựu đã đạt được trong năm 2019 và thời gian vừa qua.

Theo Thủ tướng, trong bối cảnh toàn cầu tụt dốc, thậm chí nhiều nước rất lớn cũng không thể tăng cao thì thành quả toàn diện năm 2019 mà Việt Nam đạt được (tăng trưởng kinh tế đạt trên 7%, lạm phát thấp…), nhìn nhận khách quan có sự đóng góp to lớn toàn ngành Công Thương.

Thủ tướng cho biết, năm 2019 tổng quy mô xuất nhập khẩu của Việt Nam đạt trên mức 500 tỷ USD, lớn chưa từng có, tốc độ tăng gấp 4 lần so với bình quân thế giới. GDP tăng trên 7%, chất lượng tăng trưởng được cải thiện, năng suất lao động tăng 46%...

Trong đó, kim ngạch xuất khẩu đạt kỷ lục gần 264 tỷ USD; xuất siêu đạt 9,94 tỷ USD. Có 32 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, trong đó có 8 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD và 6 mặt hàng xuất khẩu trên 10 tỷ USD.

“Những con số này 10 năm trước đây chúng ta không hình dung được. Bởi trước đây chúng ta nhập siêu liên tục”, Thủ tướng nhấn mạnh.

Mặc dù trong cơ cấu này, hàng của doanh nghiệp Việt dù chưa cao bằng FDI song theo Thủ tướng, sự tăng trưởng này cũng đã thể hiện sự lớn mạnh của doanh nghiệp Việt Nam. Bên cạnh đó tỷ lệ xuất khẩu hàng thô cũng giảm, thay vào đó các hàng hoá qua chế biến được đẩy mạnh hơn.

Thủ tướng cũng cho rằng, lạm phát thấp, đời sống người dân được cải thiện, mức sống tốt lên đưa tổng mức bán lẻ hàng hoá tăng. “Ra đường phố người ta mua bán nhộn nhịp lắm, tôi rất vui mừng. Doanh nghiệp cần nghiên cứu để phục vụ thị hiếu của người tiêu dùng. Dân có giàu nước mới mạnh”, Thủ tướng nói.

Người đứng đầu Chính phủ ghi nhận những nỗ lực cải cách của Bộ Công Thương trong năm 2019 góp phần xây dựng một Chính phủ liêm chính, kiến tạo và hành động.

Sau khi là Bộ đầu tiên hoàn thành việc cắt giảm, đơn giản hóa 675/1216 điều kiện kinh doanh vào năm 2017 (tiết kiệm hơn 122.000 ngày công mỗi năm), Bộ Công Thương tiếp tục là Bộ đầu tiên ban hành Quyết định 3720/QĐ-BCT ngày 11/10/2018 về Phương án cắt giảm, đơn giản hóa điều kiện đầu tư, kinh doanh lần thứ 2 cho giai đoạn 2019 - 2020.

Theo đó, năm 2019, Bộ Công Thương đã tiếp tục đơn giản hóa, cắt giảm 33 thủ tục hành chính trong tổng số 445 thủ tục hành chính hiện có thuộc phạm vi chức năng quản lý.

5 vấn đề Bộ Công Thương cần lưu ý

Nhấn mạnh năm 2020 có nhiều sự kiện quan trọng của đất nước sẽ diễn ra, Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, trong đó có Bộ Công Thương phải nhận thức được nhiệm vụ, đảm bảo thực hiện mọi mặt phải tốt hơn 2019, tiếp tục phương châm hành động, bứt phá để vượt các chỉ tiêu 2019-2020.

Thủ tướng cho rằng Công Thương là đa ngành, đa lĩnh vực, rất quan trọng, rất phức tạp, qua đó, ông đưa ra 5 vấn đề cần lưu ý.

Thứ nhất, bám sát những nội dung nhiệm vụ trong Nghị quyết số 01/NQ-CP của Chính phủ về những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu chỉ đạo điều hành thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2020; Nghị quyết 02/NQ-CP của Chính phủ về việc tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia năm 2019 và định hướng đến năm 2021.

Bộ Công Thương cần triển khai đồng bộ các Hiệp định thương mại (FTA), chú trọng các thị trường tiềm năng. Hoàn thiện thể chế, tiếp tục đổi mới cơ chế, từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, đơn giản thủ tục hành chính.

Thủ tướng đề nghị, ngành Công Thương cần xây dựng, hoàn thiện hệ thống chính sách dài hạn, nhất quán, hướng tới tăng trưởng ổn định, phân bổ sử dụng nguồn lực xã hội theo cơ chế thị trường. Xây dựng các chiến lược, quy hoạch phát triển các ngành cho 10 năm tới là khối lượng công việc rất nặng nề.

Thủ tướng đánh giá quy hoạch ngành rất quan trọng, làm chậm có thể cản trở sự phát triển. Thể chế, chính sách, quy hoạch phát triển tiên tiến sẽ tạo đà cất cánh cho Việt Nam, nhất là các ngành công nghiệp mũi nhọn.

Thứ hai, người đứng đầu Chính phủ yêu cầu cần nâng cao năng suất nội ngành. Phát triển công nghiệp Việt Nam, thay vì phụ thuộc dầu thô, dầu mỏ, sang công nghiệp dựa vào chế biến, sáng tạo. Bộ chủ động đi tắt đón đầu để tận dụng cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.

Thứ ba, các cấp, các ngành, địa phương phải coi doanh nghiệp là trung tâm đổi mới sáng tạo, trọng tâm phát triển ngành công thương, tạo ra môi trường thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp trong sản xuất kinh doanh.

Thứ tư, tiếp tục tái cơ cấu mạnh mẽ ngành công nghiệp, tăng năng suất lao động, tham gia sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu. Phát triển một số một số ngành công nghiệp mũi nhọn, tạo ra giá trị gia tăng cao hơn, đặc biệt là công nghiệp chế biến.

Thứ năm, tận dụng tốt các hiệp định thương mại tự do mà Việt Nam tham gia. Qua đó thúc đẩy xuất khẩu kiểm soát nhập khẩu, theo dõi sát tình hình để có giải pháp kịp thời.

Thủ tướng cho rằng Việt Nam có dân số gần 100 triệu dân, nội nhu rất lớn, do đó, Bộ Công Thương cần tổ chức tốt thị trường, xây dựng thương hiệu hàng hóa mạnh, hàng Việt Nam thuyết phục người Việt Nam, không được để mất thị trường bán lẻ.

Đồng thời, Bộ cũng cần làm tốt công tác quản lý thị trường, tránh gian lận thương mại. Đồng thời tạo thuận lợi hơn cho xuất nhập khẩu, trên tinh thần hậu kiểm, chống tham nhũng.

3 mục tiêu Bộ Công Thương phải đạt trong 2020

Cho rằng năm tới là mốc quan trọng trong giai đoạn 2016-2020 và tiền đề cho giai đoạn sau, Thủ tướng giao cho Bộ Công Thương 3 mục tiêu cần hoàn thành.

Thứ nhất, Thủ tướng giao chỉ tiêu tăng trưởng công nghiệp chế biến - chế tạo phải đạt 12%. Năm nay, tốc độ ngành này đạt 10%. Thủ tướng cho rằng ngành này là động lực chính cho tăng trưởng.

Thứ hai, Thủ tướng giao chỉ tiêu xuất khẩu chạm mốc 300 tỷ USD ngay trong năm 2020.

“Đây là con số rất lớn đòi hỏi các giải pháp và sự nỗ lực. Đi liền với số đó là xuất siêu đạt khoảng 15-17 tỷ USD”, Thủ tướng nói.

Thứ ba, tăng trưởng thị trường bán lẻ đạt con số tăng trưởng khoảng 12%.

Để đạt các mục tiêu này, Thủ tướng yêu cầu lãnh bộ cần bám sát sản xuất và thị trường, tháo gỡ vướng mắc xuất nhập khẩu. Triển khai đồng bộ các hiệp định thương mại tự do, phát triển thị trường tiềm năng. Hoàn thiện thể chế, tiếp tục đổi mới cơ chế, từ tiền kiểm sang hậu kiểm, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư kinh doanh, đơn giản thủ tục hành chính.

Thủ tướng cũng yêu cầu ngành Công Thương tiếp tục tái cơ cấu, tập trung xử lý các dự án thua lỗ kéo dài. Không chỉ 12 dự án mà có thể là 15 -17 dự án.

“Chúng ta không kêu ca cái cũ, đổi lỗi cho ai cả nhưng trách nhiệm của chúng ta là phải gánh những tồn tại này”, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh.

Thủ tướng cũng nhấn mạnh, phát triển năng lượng nói chung, các dự án điện nói riêng là vấn đề quan trọng nhằm đảm bảo cung cấp đủ điện. "Không được thiếu điện" là mệnh lệnh Thủ tướng giao cho ngành điện.

Tuy nhiên, Thủ tướng nhấn mạnh cần phải ưu tiên phát triển năng lượng sạch, bảo vệ môi trường. Đối với các dự án điện than, nếu phát triển thêm có thể sẽ nhận phản ứng trái chiều từ dư luận. Bảo vệ môi trường là nhiệm vụ của ngành công thương chứ không riêng của Bộ Tài nguyên và Môi trường.

Thủ tướng đề nghị chú trọng đến chính sách phát triển công nghiệp, yêu cầu các địa phương phải hưởng ứng phát triển công nghiệp.

“Bộ Công Thương phải đi đầu trong vấn đề giải quyết quy hoạch, không để quy hoạch làm ách tắc phát triển. Có những chủ trương biện pháp cụ thể để giải phóng các nguồn lực đang trì trệ như mặt bằng, nhân lực. Phổ cập hơn nữa, thúc đẩy hơn nữa các cam kết quốc tế nhất là người dân và doanh nghiệp”, Thủ tướng yêu cầu.