Đó là khẳng định của Bộ trưởng Trần Tuấn Anh trong buổi tiếp và làm việc với ông Dato Lim Jock Hoi - Tổng thư ký ASEAN nhằm trao đổi về các sáng kiến ưu tiên cho Năm chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam diễn ra chiều ngày 26/8/2019, tại Hà Nội.
Trong buổi làm việc, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, năm 2020, Việt Nam sẽ đảm nhận vai trò Chủ tịch ASEAN trong bối cảnh nhiều thay đổi với cục diện mới. Trong đó, Việt Nam sau 30 năm đổi mới và hội nhập quốc tế đã đạt được những thành tựu to lớn, toàn diện về kinh tế, xã hội, vị thế trong khu vực và trên trường quốc tế nâng cao đáng kể.
Năm 2020 cũng là năm kỷ niệm 25 năm Việt Nam gia nhập ASEAN, vì vậy, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhận định, đây là động lực, thể hiện trách nhiệm của nước thành viên cũng như yêu cầu của ASEAN. Năm 2020 cũng là năm kỷ niệm 5 năm thành lập Cộng đồng kinh tế ASEAN, thời gian qua dù tổ chức đã có những bước tiến quan trọng song cần phải đánh giá, có biện pháp củng cố, tổ chức để có sự phát triển mới.
Do đó, nhìn chung lại, gánh vác vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN 2020 nước ta có nhiều thuận lợi. Ta đã tạo dựng được thế và lực mới, được cộng đồng quốc tế, bao gồm cả các nước trong khu vực và tất cả các nước lớn coi trọng. Hòa bình, hợp tác vẫn là xu thế lớn cả ở Đông Nam Á lẫn trên toàn cầu, chủ nghĩa đa phương, đa cực vẫn là những chiều hướng chủ yếu.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là những bất ổn về kinh tế, tài chính-tiền tệ trên toàn cầu cũng như sự cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn gây khó khăn đối với quá trình phát triển và quan hệ đối ngoại của ASEAN cũng như đoàn kết nội khối và vai trò dẫn dắt của ASEAN, Bộ trưởng cho biết.
Để đảm nhiệm và thực hiện thành công vai trò Chủ tịch ASEAN 2020, Bộ Công Thương xác định phấn đấu đóng vai trò nòng cốt, dẫn dắt trong ASEAN, tích cực củng cố đoàn kết, gắn bó giữa các nước thành viên; nâng cao sức mạnh nội khối cũng như năng lực ứng phó trước những thách thức.
Đồng thời, tận dụng hiệu quả các nguồn lực thông qua hợp tác ASEAN cũng như với các đối tác để tạo thêm cơ hội cho các doanh nghiệp và địa phương hội nhập khu vực; Nâng tầm và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hợp tác với các nước thành viên ASEAN và các đối tác then chốt cũng như các tổ chức quốc tế, khu vực... song song đó, cần đẩy mạnh quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam, nâng cao năng lực hội nhập của đội ngũ làm công tác đối ngoại...
Để thực hiện các mục tiêu trên, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết, Năm ASEAN 2020 được xây dựng với chủ đề “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”. Chủ đề bao gồm 2 thành tố chính với những hàm ý sâu sắc, ý nghĩa.
“Gắn kết” thể hiện ý tưởng củng cố khối đoàn kết, thống nhất và sức mạnh nội tại của ASEAN, gắn bó với người dân, lấy người dân làm trung tâm. Trong khi đó, khái niệm “Chủ động thích ứng” lại là một trong những nội hàm của Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025, lần đầu tiên được đưa vào chủ đề của Năm ASEAN phản ánh nhu cầu của thời cơ và thách thức do những chuyển biến lớn trong cục diện khu vực và thế giới, Bộ trưởng nêu rõ.
Theo đó, để thực hiện chủ đề trên, lấy ý kiến tham khảo từ các Bộ, ngành, Việt Nam đã xây dựng và đưa ra 5 định hướng ưu tiên, cụ thể: Một là, tăng cương thực hiện vai trò và đóng góp của ASEAN vào công cuộc duy trì môi trường hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực; Hai là, thúc đẩy liên kết, kết nối khu vực, nâng cao khả năng thích ứng và tận dụng các cơ hội của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0; Ba là, thúc đẩy ý thức cộng đồng và bản sắc ASEAN nhằm tạo dựng các giá trị chung của ASEAN; Bốn là, đẩy mạnh quan hệ đối tác vì hòa và phát triển bền vững với các nước trên thế giới; Năm là, nâng cao năng cao năng lực thích ứng và hiệu quả của ASEAN thể hiện qua cải cách thể chế, tăng cường hiệu quả hoạt động của bộ máy ASEAN…
Từ 5 định hướng ưu tiên trên, với tư cách là Bộ điều phối trụ cột hợp tác kinh tế của ASEAN, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh, Bộ Công Thương sẽ chủ trì, xây dựng các ưu tiên kinh tế cho năm ASEAN 2020 trong các lĩnh vực thuộc chức năng, nhiệm vụ của ngành Công Thương.
Trong đó, các đơn vị của Bộ đang xây dựng các ưu tiên, sáng kiến, như: Đánh giá giữa kỳ kế hoạch Tổng thể xây dựng Cộng đồng kinh tế ASEAN 2025 (AEC 2025) và tầm nhìn đến 2035; Thúc đẩy kết thúc đàm phán, ký kết Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RECP); Cơ sở hạ tầng một nền kinh tế tuần hoàn khu vực ASEAN, hướng tới một nền kinh tế bền vững…
Sáng kiến này tập trung thúc đẩy hợp tác về lĩnh vực năng lượng, thương mại điện tử, ngân hàng trung ương, xây dựng thành phố thông minh, xúc tiến thương mại, xây dựng môi trường cạnh tranh…; Xây dựng thương hiệu, hình ảnh chung ASEAN; Thúc đẩy hình thành chuỗi giá trị ASEAN trong lĩnh vực công nghiệp sản xuất ô tô; Hội đồng xúc tiến thương mại và đầu tư khu vực ASEAN; Thông lệ tốt về ASEAN Digital 4.0…
“Việt Nam đánh giá cao các ý kiến, đề xuất của Ban thư ký ASEAN trước các ưu tiên, sáng kiến của Việt Nam đưa ra, dựa trên ý kiến đó Việt Nam sẽ tập trung xây dựng từng bước, làm sâu sắc nội dung các sáng kiến; tích cực thực hiện thành công vai trò năm Chủ tịch ASEAN 2020”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
Trước những thông tin và định hướng thực hiện nhiệm vụ Năm Chủ tịch ASEAN của Việt Nam cũng như Bộ Công Thương, Tổng Thư ký ASEAN Dato Lim Jock Hoi đã có những đánh giá rất tích cực đồng thời khẳng định, Ban thư ký ASEAN sẽ có những hỗ trợ cụ thể, thiết thực để Việt Nam triển khai hiệu quả các định hướng ưu tiên, cũng như góp phần thực hiện thành công vai trò Chủ tịch ASEAN 2020 của Việt Nam.
Không những vậy, Tổng Thư ký ASEAN còn nhấn mạnh, đây không phải là lần đầu tiên Việt Nam đảm nhận chức vụ Chủ tịch ASEAN. Năm 2010, Việt Nam đã hoàn thành tốt vị trí này, ghi dấu bước trưởng thành vượt bậc của Việt Nam trong tiến trình hội nhập khu vực và quốc tế.
Với những kinh nghiệm đã có và sự phát triển trong những năm gần đây cùng những kế hoạch được chuẩn bị kĩ càng, Tổng Thư ký ASEAN tin tưởng Việt Nam sẽ làm tốt cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2020.
Trước đó, ngày 7/1/2010, tại Hà Nội, Ủy ban Quốc gia về ASEAN 2010 đã công bố năm Việt Nam làm Chủ tịch.
Với tư cách Chủ tịch ASEAN, trong năm 2010 Việt Nam đã tổ chức 2 Hội nghị Cấp cao, nhiều Hội nghị cấp Bộ trưởng và cuộc họp cấp quan chức.
Đến ngày 31/12/2010, Việt Nam chính thức kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch luân phiên của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Việt Nam đã hoàn thành tốt cương vị Chủ tịch ASEAN năm 2010, đạt được tối đa những mục tiêu đã đề ra, ghi đậm dấu ấn Việt Nam cả về nội dung cũng như công tác tổ chức và điều hành. Thành công của Năm Chủ tịch được thể hiện qua những kết quả quan trọng và có ý nghĩa lâu dài, cả về lợi ích của ASEAN và khu vực cũng như của Việt Nam.
