Bắc Kạn là một tỉnh miền núi, kinh tế chủ yếu là nông lâm nghiệp, đây là một thách thức nhưng cũng là lợi thế nếu biết cách phát huy trong phát triển kinh tế với nhiều sản phẩm nông sản đặc trưng như: Gạo bao thai, gạo nếp nương, miến dong, cam quýt, bí xanh thơm, rượu men lá... Ngoài các sản phẩm đặc trưng về văn hóa ẩm thực, còn có các sản phẩm thủ công mỹ nghệ như dệt thổ cẩm, đan lát,...
Cho đến nay, tỉnh Bắc Kạn đã có 218 sản phẩm OCOP từ 3 sao đến 5 sao. Trong đó, có 4 sản phẩm 5 sao là sản phẩm miến dong của Hợp tác xã Tài Hoan (huyện Na Rì) và 03 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khỏe của Công ty Cổ phẩn công nghệ dược liệu Bắc Hà (Thành phố Bắc Kạn); 18 sản phẩm OCOP 4 sao và 199 sản phẩm OCOP 3 sao. Các sản phẩm OCOP của tỉnh Bắc Kạn đã đáp ứng tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng, an toàn thực phẩm; có mẫu mã, bao bì đa dạng, thân thiện với môi trường và được đông đảo người tiêu dùng ưa thích. Các sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Kạn xuất phát từ cộng đồng làng, xã, phát huy những giá trị và bản sắc địa phương, thông thường đi lên từ quy mô nhỏ chứ không phải sản xuất hàng loạt với quy mô sản xuất công nghiệp.
Đẩy mạnh xúc tiến thương mại, kết nối cung - cầu cho sản phẩm OCOP
Hợp tác xã Tài Hoan là đơn vị đầu tiên có sản phẩm đạt OCOP 5 sao quốc gia, đồng thời cũng là HTX đưa sản phẩm miến dong Na Rì của tỉnh Bắc Kạn xuất ngoại. Bà Nguyễn Thị Hoan, Giám đốc Hợp tác xã Tài Hoan, xã Côn Minh (Na Rì) cho biết: Hiện nay, Miến dong Tài Hoan đã được công nhận sản phẩm OCOP 5 sao. Ðể có được kết quả đó, những năm qua, bên cạnh việc đầu tư công nghệ, áp dụng công nghệ cao trong sản xuất, chế biến các sản phẩm là sự thay đổi tư duy sản xuất của các thành viên hợp tác xã. Với việc là sản phẩm OCOP 5 sao, miến dong của Hợp tác xã Tài Hoan tự tin tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại để vươn ra thế giới, không chỉ là Cộng hòa Séc như hiện nay mà còn đến các thị trường "khó tính" và tiềm năng khác, qua đó thúc đẩy phát triển sản xuất của Hợp tác xã, góp phần giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương”.
Theo ông Hà Sỹ Thắng, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Kạn, thời gian qua, các hoạt động xúc tiến, quảng bá, giới thiệu sản phẩm OCOP đã được tỉnh Bắc Kạn triển khai thực hiện và đạt những kết quả tốt. Thông qua các hoạt động thông tin quảng cáo, giới thiệu sản phẩm, tổ chức, tham gia các chương trình xúc tiến thương mại; chủ động hỗ trợ các hợp tác xã về thông tin thị trường, kết nối tiêu thụ sản phẩm thông qua nhiều hình thức
Tỉnh đã tập trung tổ chức, tham gia hội chợ, hội nghị, chương trình kết nối giao thương và hoạt động xúc tiến thương mại trong và ngoài nước với phương thức truyền thống kết hợp trên nền tảng số; tổ chức gian hàng của tỉnh tại các tỉnh, thành phố lớn và tổ chức các sự kiện xúc tiến tiêu thụ sản phẩm có trọng tâm như tuần lễ giới thiệu Hồng không hạt, Miến dong, Bí xanh thơm và sản phẩm OCOP, tổ chức Ngày hội nông sản OCOP và văn hóa ẩm thực 6 tỉnh Việt Bắc… Cùng với đó, các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu cho các sản phẩm OCOP cũng được quan tâm triển khai thực hiện thông qua việc tổ chức và tham gia hội nghị kết nối giao thương trong tỉnh và ngoài tỉnh và từng bước tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại tại thị trường nước ngoài như Hàn Quốc, Nhật Bản. Bên cạnh đó, nhiều chủ thể kinh tế đã chủ động tiếp các chính sách hỗ trợ, đầu tư máy móc thiết bị hiện đại, mở rộng quy mô sản xuất nâng cao chất lượng sản phẩm, nhiều mặt hàng đã được đưa vào chuỗi cung ứng của các Trung tâm thương mại, siêu thị lớn….
Bà Nguyễn Thị Lê, Phó Giám đốc Công ty Cổ phần dược liệu Bắc Hà vui mừng chia sẻ: Mới đây, Công ty có 03 sản phẩm được Bộ trưởng Bộ NN&PTNT công nhận 03 đạt OCOP 5 sao cấp quốc gia là: Vicumax nano curcumin; Vicumax nano curcumin mật ong; Vicumax nano curcumin limited. Để công nhận sản phẩm đạt OCOP 5 sao quốc gia, Công ty trải qua một quá trình rất dài để hoàn thiện bộ tiêu chí OCOP 5 sao đặc biệt là nhóm dược liệu. Bộ tiêu chí cho nhóm dược liệu rất khắt khe và thêm rất nhiều qui định về sản phẩm. Đồng thời, Công ty đã quyết tâm và trú trọng đầu tư nguồn lực tài chính không ngừng nâng cấp cơ sở hạ tầng, trang thiết bị máy móc, nguồn nhân lực cán bộ kĩ thuật chuyên sâu, xây dựng vùng trồng, mẫu mã bao bì, chất lượng sản phẩm, đặc biệt là đăng kí sở hữu trí tuệ ...
Việc sản phẩm đạt OCOP 5 sao khẳng định chất lượng và thương hiệu của sản phẩm mở ra cơ hội rất lớn được đánh giá và ghi nhận từ các nhà quản lí và cả khách hàng. Bên cạnh đó, sản phẩm của Công ty những năm trở lại đây được tỉnh Bắc Kạn chọn tham gia trong các cuộc trưng bày, quảng bá giới thiệu sản phẩm ở các hội chợ thương mại, hội chợ nông sản thực phẩm an toàn… tổ chức ở các tỉnh, thành phố trong cả nước và là nơi tham quan sản phẩm nông nghiệp, sản phẩm đặc sản, đặc hữu khi có các đoàn khách trong và ngoài nước đến tham quan. Công ty sẽ tiếp tục duy trì chất lượng, đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại cả trong nước và quốc tế, bà Nguyễn Thị Lê cũng cho biết thêm.
Hay, tại HTX Nông nghiệp Tân Thành, ngay từ khi bước vào sản xuất, HTX đã chủ động về nguồn nguyên liệu, ký hợp đồng cung cấp giống, kỹ thuật trồng, chăm sóc và bao tiêu sản phẩm cho các thành viên; HTX bao tiêu sản phẩm cho 428 hộ dân, liên kết sản xuất để đa dạng hóa sản phẩm theo yêu cầu thị trường được sâu chuỗi, sạch và an toàn phục vụ cho sức khoẻ và sắc đẹp của con người.
Chị Nguyễn Thị Hồng Minh - Giám đốc HTX Nông nghiệp Tân Thành cho biết: Bên cạnh đầu tư hệ thống nhà xưởng được xây dựng khép kín, bảo đảm ATVSTP và đáp ứng cho công tác sản xuất. HTX còn mạnh dạn đầu tư thiết bị, máy móc hiện đại công suất lớn vào sản xuất. Chủ động thiết kế bao bì cho các dòng sản phẩm và đã được bảo hộ của Cục Sở Hữu trí tuệ Việt Nam. Ngoài ra, HTX cũng sản xuất đa dạng các loại sản phẩm: Tinh bột nghệ, viên nghệ, nghệ thái lát…., các sản phẩm sản phẩm được chứng nhận ATTP, có đầy đủ bao bì, mã vạch theo quy định, và sản lượng mỗi năm khoảng 5.700 tấn. Đặc biệt, sản phẩm Tinh bột nghệ nếp đỏ và Tinh bột nghệ nếp đen được cấp chứng nhận sản phẩm OCOP 4 sao và được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng, mẫu mã và giá thành sản phẩm. Qua đó, giúp doanh số bán sản phẩm của HTX tăng lên.
Hiện nay tỉnh Bắc Kạn có 4 sản phẩm gồm: Miến dong; Hồng không hạt; Quả quýt; Vịt bầu cổ xanh mang chỉ dẫn địa lý đã được bảo hộ và 5 sản phẩm gồm: Gạo nếp khẩu nua lếch; Chè shan tuyết Bằng phúc; Khẩu Nua Pái Chợ Đồn; Gạo bao thai Chợ Đồn; Gạo Nếp Tài Ba Bể mang nhãn hiệu tập thể đã được bảo hộ trên địa bàn tỉnh ngoài ra còn nhiều sản phẩm đặc trưng, đặc hữu của tỉnh được thị trường quan tâm, đón nhận: sản phẩm mật ong, trà, dược liệu, bún khô, phở khô....Thông tin về các sản phẩm OCOP tỉnh Bắc Kạn được đăng tải và cập nhập thường xuyên trên Website giao dịch điện tử ngành Công Thương của Trung tâm Khuyến công và Xúc tiến thương mại tỉnh Bắc Kạn để phục vụ hỗ trợ hoạt động thông tin, quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm.
Bốn định hướng phát triển các sản phẩm OCOP
Có thể thấy, hoạt động xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP trên địa bàn tỉnh đã góp phần thúc đẩy hợp tác giữa nhà sản xuất, nhà phân phối và người tiêu dùng. Thông qua các hoạt động xúc tiến thương mại, nhận thức và hành động của các tổ chức kinh tế đã có sự quan tâm, chuyển biến rõ rệt. Hàng hoá sản xuất đảm bảo quy định, tiêu chuẩn yêu cầu, bước đầu sản xuất theo hướng hàng hoá, đáp ứng về chất lượng, số lượng hàng hóa theo yêu cầu của thị trường.
Gian hàng của HTX Tài Hoàn tham gia giới thiệu sản phẩm tại Chương trình Triển lãm các sản phẩm OCOP xuất khẩu năm 2024 (VIETNAM OCOPEX)
Để phát triển sản xuất và xúc tiến thương mại các sản phẩm OCOP trong thời gian tới, ông Hà Sỹ Thắng, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Bắc Kạn chỉ ra bốn định hướng cụ thể như sau:
Thứ nhất: Phát triển sản phẩm OCOP theo chiều sâu: Tiếp tục hỗ trợ các chủ thể kinh tế nâng cấp, hoàn thiện về sản phẩm, tập trung đổi mới và cải thiện công nghệ, quy trình kỹ thuật, mở rộng vùng nguyên liệu; nâng cao chất lượng sản phẩm...; Tập trung rà soát, lựa chọn sản phẩm gắn với lợi thế, thế mạnh của địa phương, ưu tiên các ý tưởng sản phẩm mới trên cơ sở ứng dụng khoa học công nghệ, đặc biệt là sản phẩm chế biến, chế biến sâu, sản phẩm truyền thống.
Thứ hai: Tăng cường công tác kiểm soát chất lượng hàng hóa được giới thiệu, bày bán tại Chương trình kết nối tiêu dùng, điểm bán hàng OCOP, hội chợ và hàng hóa lưu thông trên thị trường; xử lý nghiêm các hành vi vi phạm chất lượng hàng hóa theo quy định để giữ vững uy tín của sản phẩm gắn thương hiệu OCOP.
Thứ ba: Hỗ trợ chủ thể OCOP tham gia các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, tìm kiếm đối tác, hợp tác kinh doanh, phối hợp liên kết sản xuất sản phẩm OCOP.
Thứ tư: Nâng cao hiệu quả các hoạt động xúc tiến thương mại thị trường trong nước, tăng cường hoạt động xúc tiến thương mại định hướng xuất khẩu; đẩy mạnh việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu thông qua môi trường thương mại điện tử và các nền tảng công nghệ số; từng bước xây dựng, số hóa và cập nhập thường xuyên dữ liệu cung và cầu hàng hóa.
