Giải pháp nào để tiết kiệm năng lượng hiệu quả?

Sáng 22/7, Phiên toàn thể của Diễn đàn cấp cao Năng lượng Việt Nam đã được diễn ra. Ngay sau đó, 4 Hội thảo chuyên đề đã đồng thời được tổ chức dưới sự chủ trì của lãnh đạo các Ban, Bộ ngành. Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng tham dự và chủ trì Hội thảo chuyên đề 2 “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả cho phát triển bền vững năng lượng Việt Nam giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”.

Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 chỉ rõ, ngành năng lượng Việt Nam đã có những bước chuyển đổi tích cực, năng động, đóng góp rất quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh đất nước.

Song vẫn còn tồn tại nhiều thách thức: như nguồn cung trong nước không đủ và nhập khẩu năng lượng ngày càng lớn; công tác quản lý, khai thác, sử dụng tài nguyên năng lượng chưa hiệu quả; cơ sở hạ tầng ngành năng lượng thiếu đồng bộ; thị trường năng lượng chưa thật sự cạnh tranh, thiếu liên thông giữa các phân ngành.

Để giải quyết những tồn tại đó, Nghị quyết 55-NQ/TW đã đưa ra các định hướng lớn cho phát triển ngành năng lượng Việt Nam trong giai đoạn tới, trong đó, cải thiện chất lượng sử dụng năng lượng được đặc biệt quan tâm.

Nghị quyết khẳng định: “Sử dụng năng lượng tiết kiệm, hiệu quả, bảo vệ môi trường phải được xem là quốc sách quan trọng và trách nhiệm của toàn xã hội”.

Năng lượng tiêu hao cho sản phẩm của Việt Nam cao hơn các nước

Theo báo cáo của Bộ Công Thương, “Chương trình mục tiêu quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả” đã được tổ chức triển khai từ năm 2006 - 2015 (chia làm hai giai đoạn 2006-2010 và 2011-2015) đã đưa lại mức tiết kiệm năng lượng tương đương hơn 16 triệu tấn dầu quy đổi (TOE). Riêng giai đoạn 2011- 2015 tỷ lệ tiết kiệm là 5,65%, tương đương với tổng năng lượng tiết kiệm được trong giai đoạn là 11,2 triệu TOE.

Luật Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả đã được ban hành từ năm 2010, một hệ thống các văn bản bao gồm các nghị định, quyết định của Thủ tướng Chính phủ, thông tư của các Bộ, ngành để hướng dẫn thực thi Luật đã được xây dựng, ban hành và tổ chức triển khai thực hiện tương đối đồng bộ trong giai đoạn vừa qua thể hiện sự quan tâm và chính sách của Đảng và Nhà nước đối với lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.

Mặc dù đã đạt được một số kết quả tích cực, nhưng Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng cho rằng, Việt Nam vẫn còn nhiều cơ hội kỹ thuật để giảm thiểu tình trạng thất thoát và lãng phí trong sử dụng năng lượng tại tất cả các lĩnh vực, từ sản xuất công nghiệp, thương mại dịch vụ cho đến tiêu dùng hộ gia đình.

Cụ thể, các khảo sát, tính toán cho thấy, hiệu suất sử dụng năng lượng trong nhiều nhà máy điện tuabin hơi đốt than, dầu của nước ta chỉ đạt được từ 28% đến 35%, thấp hơn so với các nước phát triển khoảng 8-10%. Hiệu suất các lò hơi công nghiệp chỉ đạt khoảng 60% năm 2010 và được nâng lên xấp xỉ 70% vào năm 2014 tuy nhiên, mức này vẫn thấp hơn mức trung bình của thế giới khoảng 10% và nếu so với các nước phát triển thì còn thấp hơn nữa.

“Năng lượng tiêu hao cho một đơn vị sản phẩm trong nhiều ngành công nghiệp của nước ta cao hơn nhiều so với các nước phát triển, Thứ trưởng thông tin.

“Tiềm năng tiết kiệm năng lượng trong công nghiệp sản xuất xi măng, thép, sành sứ, đông lạnh, hàng tiêu dùng,… có thể đạt trên 20%; lĩnh vực xây dựng dân dụng, giao thông vận tải có thể tới trên 30%; khu vực sinh hoạt và hoạt động dịch vụ tiềm năng tiết kiệm cũng không nhỏ.

Kinh nghiệm của các quốc gia thành công khi xây dựng một nền kinh tế có năng lực cạnh tranh cao, sử dụng hiệu quả năng lượng và giảm phát thải, cho thấy các hoạt động tổng thể về tiết kiệm năng lượng cần được duy trì, củng cố và hoàn thiện liên tục cùng với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng chia sẻ.

Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả năng lượng - giải pháp hữu hiệu nhất

Là đơn vị được giao phụ trách xây dựng và thực thi chính sách về năng lượng của Việt Nam, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng, phát triển năng lượng đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội là tất yếu, song phát triển năng lượng phải đi liền với đảm bảo an ninh năng lượng, gắn với bảo vệ môi trường.

Để đạt được mục tiêu này, một trong những giải pháp chiến lược quan trọng cần triển khai chính là nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng, cải thiện hiệu suất năng lượng để giảm mức tiêu hao năng lượng.

Cùng với đó, thay đổi cơ cấu nguồn năng lượng theo hướng giảm sử dụng nhiên liệu hóa thạch, đẩy mạnh khai thác có hiệu quả và tăng tỷ trọng sử dụng các nguồn năng lượng tái tạo trong sản xuất và tiêu thụ năng lượng, ít phát thải khí nhà kính.

“Sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả là một trong những giải pháp hữu hiệu nhất giúp giảm áp lực trong việc khai thác, chế biến và cung ứng các dạng năng lượng, giúp cải thiện hiệu quả của nền kinh tế.

Đồng thời giúp bảo tồn nguồn năng lượng quốc gia, bảo vệ môi trường và giảm phát thải khí nhà kính, đóng góp cho công cuộc giảm thiểu các tác động của biến đổi khí hậu toàn cầu,... từ đó, giải quyết được những thách thức tồn tại đã đề cập ở trên”, Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng nhấn mạnh.

Thứ trưởng tin tưởng, với sự đồng hành gắn kết của các bộ, ban ngành, các địa phương, hiệp hội và cộng đồng, cũng như sự hợp tác chặt chẽ của các Chính phủ, tổ chức quốc tế, ngành năng lượng Việt Nam sẽ triển khai thành công và đạt được những mục tiêu mong đợi trong lĩnh vực sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.