Tiềm năng phát triển các công trình công nghiệp và thương mại cân bằng năng lượng tại Việt Nam

Đây là ý kiến nhận định của các chuyên gia đưa ra tại phiên toạ đàm trực tuyến “Giải mã Công trình Thương mại Net-zero - Điện mặt trời mái nhà và Hiệu quả năng lượng” trong khuôn khổ Tuần lễ Công trình Hiệu quả Năng lượng Việt Nam 2021 (VEEBW 2021) đã được tổ chức. Tọa đàm do Dự án Điện mặt trời mái nhà trong ngành Thương mại và Công nghiệp (CIRTS) của Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) và Mạng lưới Hiệu quả Năng lượng Việt Nam (EEN-Vietnam) đồng tổ chức.

Đại diện của tổ chức GIZ, Đại học Quốc gia Singapore,Công ty AEON Delight Việt Nam, Công ty SolarBK, Công ty Transsolar KlimaEngineering và Công ty TONA Syntegra Solar, cùng hơn 150 nhà đầu tư, chủ sở hữu của các tòa nhà thương mại, các đơn vị phát triển dự án, kỹ sư năng lượng, kiến ​​trúc sư và các bên liên quan đã cùng nhau thảo luận những thách thức và giải pháp thúc đẩy sự phát triển của các công trình cân bằng năng lượng (Zero – Energy) ở Việt Nam trên 2 khía cạnh là năng lượng mặt trời mái nhà và hiệu quả năng lượng.

Công trình cân bằng năng lượng được định nghĩa là công trình tiêu thụ năng lượng từ nhiên liệu hóa thạch bằng 0 và có lượng phát thải carbon ra môi trường bằng 0. Đây là những công trình sử dụng năng lượng một cách hiệu quả và tạo ra năng lượng tại chỗ, đặc biệt là năng lượng tái tạo, đủ để cân bằng những nhu cầu sử dụng năng lượng tiêu thụ hàng năm, giảm thiểu tối đa sự phụ thuộc vào nguồn lưới điện quốc gia.

Đánh giá về tiềm năng phát triển điện mặt trời mái nhà ở Việt Nam, ông Nathan Moore, Giám đốc Dự án CIRTS của GIZ cho rằng, Việt Nam có nhiều tiềm năng để phát triển điện mặt trời mái nhà, trong khi đó, việc sử dụng điện mặt trời trong ngành công nghiệp và thương mại đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong và ngoài nước do sự linh hoạt về thời gian lắp đặt và vốn đầu tư.

Còn theo Tiến sĩ Christoph Luerssen, Cố vấn kỹ thuật của GIZ, các công trình cân bằng năng lượng thương mại được cộng hưởng bởi các biện pháp tối ưu hiệu quả năng lượng và ứng dụng năng lượng tái tạo. Cụ thể, điện mặt trời mái nhà được coi là giải pháp vừa đáp ứng nhu cầu năng lượng mà vẫn đảm bảo hiệu quả năng lượng cho các tòa nhà thương mại thấp hoặc trung tầng.

Các chuyên gia nhận định Việt Nam hiện đang trở thành thị trường điện mặt trời mái nhà sôi động nhất thế giới với tốc độ phát triển nhanh. Dữ liệu của Cơ quan Năng lượng Tái tạo Quốc tế (IRENA) cho thấy, tính đến cuối năm 2020, tổng công suất điện mặt trời của Việt Nam đạt khoảng 16.500 MW, vượt xa mục tiêu 850 MW được đặt ra cho năm 2020 và thậm chí là đang tiến gần đến mục tiêu được đặt ra cho năm 2030 là 18.600 MW. Nếu chỉ tính riêng trong năm 2019, Việt Nam đã lắp đặt hơn 100.000 hệ thống năng lượng mặt trời trên mái nhà, bao gồm nhiều toà nhà văn phòng và các nhà xưởng.

Trong phiên toạ đàm, Tiến sĩ Wolfgang Kessling, Giám đốc hãng công nghệ môi trường Transsolar KlimaEngineering (Pháp) chia sẽ kinh nghiệm của Singapore trong việc triển khai các công trình cân bằng năng lượng. Cụ thể, toà nhà SDE4 (Singapore) được xem là công trình cân bằng năng lượng tiêu biểu nhờ sử dụng 1.200 tấm pin điện mặt trời trên mái nhà để đạt được khả năng “Zero – Energy”, đáp ứng tối ưu nhu cầu năng lượng mà vẫn tạo ra môi trường sống phù hợp cũng như góp phần giải quyết hiệu quả vấn đề biến đổi khí hậu.

Nhận định về vấn đề kỹ thuật trong việc quản lý chất lượng và an toàn của hệ thống điện mặt trời mái nhà đối với các công trình công nghiệp và thương mại, ông Mathias G. Kothe, sáng lập và Chủ tịch của hang tư vấn phát triển năng lượng mặt trời TONA Syntegra Solar (Đức) nhấn mạnh “Chất lượng và an toàn là điều bắt buộc trong một hệ thống điện mặt trời bền vững với tuổi thọ được đảm bảo trên 20 năm và tuổi thọ kỹ thuật trên 30 năm. Đối với các tòa nhà sử dụng điện mặt trời mái nhà, một quy trình đảm bảo chất lượng và kiểm soát chất lượng chuyên dụng, theo quy trình và được thực hiện nghiêm túc, với các thủ tục chi tiết đi kèm là điều bắt buộc".

Công trình cân bằng năng lượng đã và đang trở thành một giải pháp được sử dụng rộng rãi trên toàn cầu nhờ sự kết hợp hài hòa giữa thiết kế tối ưu nhu cầu sử dụng năng lượng, và hệ thống năng lượng tái tạo đáp ứng nhu cầu tiêu thụ điện năng.

Việc tích hợp 2 yếu tố trên cũng góp phần đảm bảo tính hiệu quả về mặt chi phí của các dự án đầu tư cũng như giải quyết vấn đề giảm phát thải khí nhà kính trong quá trình vận hành các công trình công nghiệp và thương mại.

Các chuyên gia tại phiên toạ đàm cùng kỳ vọng các công trình cân bằng năng lượng sẽ phát triển mạnh mẽ tại Việt Nam trong thời gian tới trong bối cảnh Việt Nam đang đẩy mạnh quá trình dịch chuyển năng lượng theo hướng bền vững và khuyến khích phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, đặc biệt là các nguồn năng lượng sạch phục vụ cho việc sử dụng tại chỗ.