Nhằm hỗ trợ bà con xây dựng và định vị thương hiệu cho sản phẩm của mình, ngày 9/10, Tạp chí Công Thương đã tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Định vị thương hiệu cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi”.
Sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có giá trị, ý nghĩa riêng
Chia sẻ tại Tọa đàm, TS. Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược thương hiệu và cạnh tranh cho biết, thương hiệu chính là cái “giá” mà đối tác, khách hàng, người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm cho sản phẩm. Những tập đoàn lớn thương hiệu giá trị hàng tỷ USD, hàng trăm triệu USD và rất nhiều doanh nghiệp Việt Nam hiện nay có những thương hiệu giá trị như vậy. Đối với những doanh nghiệp nhỏ, sản phẩm cũng tạo ra giá trị gia tăng cao và đi kèm lợi thế nhờ quy mô, tức là nhiều người tiêu dùng hơn.
Riêng sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là thương hiệu nên cũng có những giá trị, ý nghĩa và vai trò nhất định, và thương hiệu sản phẩm không đơn thuần chỉ hình ảnh mà qua đó có thể nhận biết về sản phẩm, quan trọng hơn là sự thấu hiểu dẫn đến hành động mua bán sản phẩm, trải nghiệm và lan toả.
TS. Võ Trí Thành cũng chỉ ra rằng, sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chứa đựng hai giá trị rất lớn, tạm gọi là sự khác biệt bên cạnh cái chung. Đó là xu hướng sống xanh, sản xuất xanh và mang tính vùng miền rất rõ rệt.
Tuy nhiên, do chưa biết cách khai thác và gìn giữ nên có nhiều thương hiệu sản phẩm đã chìm xuống. Hiện nay, có rất nhiều sản phẩm đặc sản chưa có thương hiệu riêng, chỉ gắn với vùng miền và nguồn lực chưa đủ để phát triển toàn diện, bao trùm. Do đó, vấn đề phát triển nguồn lực gắn với phát triển bao trùm, tất cả cùng có thể có lợi là rất quan trọng, đặc biệt đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hỗ trợ cải thiện đời sống và xoá đói giảm nghèo.
Đối với ngành hàng thủ công mỹ nghệ, ông Lê Bá Ngọc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Thủ công mỹ nghệ Việt Nam, thời gian qua, được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, ở quy mô các cấp, các ngành đến địa phương, doanh nghiệp đã triển khai được nhiều Chương trình, hoạt động thiết thực hỗ trợ bà con phát triển nghề thủ công mỹ nghệ, nghề đặc sắc của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
"Những Chương trình, hoạt động này đã nhận được sự quan tâm rất lớn của cộng đồng người sản xuất, bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cũng như cộng đồng các doanh nghiệp." - ông Lê Bá Ngọc cho biết.
Nhìn từ thực tế doanh nghiệp, Công ty Cổ phần Cà phê Detech không chỉ tạo ra những dòng sản phẩm cà phê Sơn La chất lượng cao mà còn cải thiện sinh kế cho bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại khu vực. Đến nay, thương hiệu Detech Coffee đã chinh phục được thị trường quốc tế.
Bà Lê Thị Hằng, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Cà phê Detech thông tin, thời gian qua, Detech cũng đã hỗ trợ, đào tạo bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sản xuất cà phê, đặc biệt là cà phê theo chứng chỉ “Rainforest Aliiance”, đồng thời tập huấn nâng cao năng lực về canh tác sản xuất và chế biến cà phê giúp bà con có chất lượng và sản lượng cà phê tốt hơn trong cùng một vụ mùa.
“Từ đó, Detech mong muốn không chỉ mang văn hoá vùng miền của Sơn La ra thị trường trong và ngoài nước để thu hút khách du lịch đến với vùng nguyên liệu tham quan, trải nghiệm mà còn gia tăng kinh tế, tạo công ăn việc làm và phát triển du lịch cộng đồng cho khu vực Sơn La, Tây Bắc.” - Bà Lê Thị Hằng chia sẻ.
Thế nhưng, trong quá trình sản xuất, chế biến của bà con vẫn chưa có sự thống nhất, chưa có tính liên kết, bà con vẫn giữ thói quen thu hái lẫn sản phẩm, chưa có chọn lọc và chất lượng của nguyên liệu tại khu vực chưa được cao nên đây vẫn là những thách thức của doanh nghiệp khi tham gia vào quá trình sản xuất, chế biến các sản phẩm vùng vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Định vị thương hiệu cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi
Để định vị thương hiệu cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi cũng như định vị thương hiệu cho vùng miền, cho doanh nghiệp, theo ông Lê Bá Ngọc cần chú ý một số yếu tố cụ thể.
Xác định đúng nhu cầu của thị trường và có các sản phẩm phù hợp với các phân khúc trung cấp và cao cấp. Phải gắn truyền thống văn hoá của bà con với phát triển thương hiệu vùng miền và xây dựng thương hiệu quốc gia. Định vị được không gian của hàng thủ công vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Ông Lê Bá Ngọc cũng đề xuất, cần tăng cường hơn nữa công tác liên kết giữa các hộ sản xuất với doanh nghiệp nhằm tạo ra chuỗi sản xuất bền vững, đồng thời, công tác tuyên truyền, quảng bá sản phẩm cần chuyên nghiệp hơn; cần những chính sách mạnh mẽ hơn nhằm thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi để từ đó phát triển và xây dựng được thương hiệu của sản phẩm, của vùng miền và của doanh nghiệp.
Ở góc độ của chuyên gia nghiên cứu chiến lược về thương hiệu, TS. Võ Trí Thành cho rằng, để nâng cao giá trị thương hiệu, nâng tầm cho sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi thì sản phẩm cần phải gắn với những tích truyện và gắn với xu thế phát triển xanh, phát triển bền vững.
Bên cạnh đó, cần sự vào cuộc của nhiều “nhà” từ những già làng, những nghệ nhân kể những câu chuyện, những hiểu biết của họ để tạo nên câu chuyện cho sản phẩm đến những nhà khoa học, những người làm truyền thông hỗ trợ xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, thương hiệu cho vùng miền và doanh nghiệp.
TS. Võ Trí Thành cũng đồng tình với những đề xuất của ông Lê Bá Ngọc về việc cần chính sách hỗ trợ bền vững, thiết thực và thấu đáo hơn. Cùng với đó, cần kết nối mạnh mẽ hơn để không chỉ đưa sản phẩm của bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trở thành thương hiệu của vùng miền, của doanh nghiệp mà còn trở thành Thương hiệu quốc gia Việt Nam khi vươn ra thị trường quốc tế.
