Bối cảnh khó, doanh nghiệp dệt may nỗ lực duy trì sản xuất
Có thể thấy trong bối cảnh chính sách thắt chặt tiền tệ và xung đột địa chính trị từ cuối năm 2022 ngành Dệt May đã cho thấy những dấu hiệu về giai đoạn khó khăn, sức mua yếu, đơn hàng giảm sút (ngành may giảm sút đơn hàng, ngành sợi cầu yếu biến động liên tục về giá theo hướng giảm...). Bước vào năm 2023 kinh tế thế giới tăng trưởng chậm dẫn đến xu thế tiếp tục thắt chặt chi tiêu của người tiêu dùng, dệt may trong top những mặt hàng được tiết giảm. Đặc biệt sức mua từ các thị trường xuất khẩu Dệt May lớn của Việt Nam là Mỹ, Châu Âu suy giảm mạnh…
Những bối cảnh này tác động lớn tới Dệt May Việt Nam, 4 tháng đầu năm 2023 kim ngạch xuất khẩu Dệt May sụt giảm mạnh (giảm 20% với cùng kỳ 2022), Việt Nam giảm sâu nhất trong số các quốc gia xuất khẩu Dệt May.
Bên cạnh đó năng lực cạnh tranh của Dệt May Việt Nam cũng bị suy giảm do tỷ giá (VNĐ mạnh lên), lãi suất, tiền lương nhân công và xu thế dịch chuyển đơn hàng… Đặc biệt để hỗ trợ thị trường trong bối cảnh kinh tế tăng trưởng chậm, nhiều quốc gia có các chính sách hỗ trợ phục hồi kinh tế như giảm giá đồng nội tệ (đặc biệt các nước xuất khẩu dệt may lớn như Trung Quốc, Ấn Độ, Bangladesh) có những chính sách hỗ trợ (vốn, vận tải) trực tiếp cho doanh nghiệp có đơn hàng xuất khẩu... điều này tiếp tục ảnh hưởng đáng kể đến sức cạnh tranh của xuất khẩu Dệt May Việt Nam.
Thông tin về kết quả hoạt động SXKD, hoạt động chăm lo đời sống của NLĐ… tại buổi gặp mặt báo chí của Tập đoàn Dệt May Việt Nam, Công đoàn Dệt May Việt Nam ngày 20/6/2023, ông Cao Hữu Hiếu – Tổng giám đốc Vinatex cho biết: 6 tháng năm 2023 doanh doanh thu các doanh nghiệp trong hệ thống giảm mạnh (18-20% so với cùng kỳ). Đặc biệt là ngành sợi khó khăn đã kéo dài từ Quý 3- Quý 4/2022 đến nay vẫn còn tiếp tục do nhu cầu yếu và giá biến động liên tục và hiện giảm rất sâu…(kỳ vọng của Ngành sợi vào việc Trung Quốc mở cửa trở lại đã không đạt được) khiến Ngành sợi chồng chất thêm khó khăn tồn kho lớn, giá giảm sâu, lỗ nhưng vẫn phải duy trì sản xuất để duy trì sản xuất việc làm cho người lao động…
Ông Hiếu chia sẻ: “Ngành may hiện đơn hàng nhỏ lẻ manh mún, chưa bao giờ mà các doanh nghiệp dệt may lớn vài nghìn lao động buộc phải xoay sang chấp nhận đơn hàng nhỏ 500, 700 đến 1000 áo jacket; Đơn giá may cũng giảm thấp kỷ lục thậm chí…khách hàng còn đưa ra nhiều yêu cầu khắt khe hơn”. Không chỉ đơn hàng nhỏ, thời gian giao hàng nhanh nhiều doanh nghiệp may còn chấp nhận các đơn hàng không đúng sở trường (phải điều chỉnh sản xuất) để công nhân có việc làm, duy trì sản xuất…
Tuy nhiên do đã có các nghiên cứu, dự báo trước tình hình, sớm xây dựng các kịch bản ứng phó linh hoạt nên trong Quý I/2023 doanh thu hợp nhất của Tập đoàn là 4.462 tỷ đồng bằng 25,5% kế hoạch năm. Quý II Vinatex cho biết dự kiến doanh thu có thể đạt 4.340 tỷ đồng gần bằng 25% kế hoạch năm.
Tuy nhiên để tạo việc làm ổn định, giữ chân lao động, Lợi nhuận hợp nhất Qúy I và dự kiến Quý II của Tập đoàn chỉ đạt lần lượt là 118 tỷ đồng ( đạt 19% kế hoạch) và 58 tỷ đồng (đạt 9,5% kế hoạch) sụt giảm mạnh so với kế hoạch. Tuy nhiên đây vẫn được nhiều nhà kinh tế đánh giá là mức giảm khả quan so với các doanh nghiệp dệt may niêm yết trên thị trường chứng khoán.
Điểm đáng mừng nhất là trong thời điểm sản xuất kinh doanh gặp khó, thiếu đơn hàng, các doanh nghiệp trong hệ thống Vinatex vẫn nỗ lực duy trì việc làm cho gần 62 nghìn lao động, đảm bảo thu nhập bình quân ở mức 9,3 triệu đồng.
Nhiều hoạt động chăm đời sống người lao động
Trong bối cảnh thiếu đơn hàng đồng nghĩa với việc làm, thu nhập của lao động trong Ngành giảm sút đáng kể (đủ ở mức duy trì cuộc sống, không tăng ca, làm thêm…); chia sẻ với người lao động, Vinatex cho biết các đơn vị trong hệ thống đã tổ chức nhiều hoạt động chăm lo đời sống người lao động với nhiều hình thức như: Tặng quà, hỗ trợ NLĐ vay tiền giải quyết khó khăn; hỗ trợ cho NLĐ vay vốn làm kinh tế, trợ cấp NLĐ có hoàn cảnh khó khăn; quan tâm chăm sóc sức khỏe cho NLĐ bị bệnh nghề nghiệp…;
Đặc biệt, tổ chức Công đoàn dệt may các cấp đã có nhiều hoạt động như: quan tâm chăm sóc sức khỏe cho NLĐ bị bệnh nghề nghiệp; Hỗ trợ đoàn viên NLĐ hoàn cảnh đặc biệt khó khăn về nhà ở; Tuyên dương, khen thưởng NLĐ có thành tích cao, có nhiều sáng kiến, gắn bó với doanh nghiệp….Riêng trong tháng công nhân 2023 Vinatex cho biết, tổng số tiền các đơn trong hệ thống đã hỗ trợ khen thưởng, tặng quà NLĐ ước tính lên đến hơn 30 tỷ đồng.
Xác định tiếp tục lấy nhân lực làm đột phá để tạo tăng trưởng chủ yếu từ nhân tố năng suất tổng hợp trong quá trình phát triển trong những tháng đầu năm Vinatex đã tổ chức hội nghị về công tác nhân sự mang tính chất quản trị nhân sự hiện đại, dựa theo công cụ đánh giá khoa học khách quan và minh bạch…
Dệt may sẵn các phương án đón sự phục hồi
Theo dự báo thị trường dệt may và thời trang sẽ còn gặp nhiều khó khăn trong những tháng còn lại của năm 2023, mức tăng trưởng doanh số sẽ rất chậm. Tổng cầu dệt may được dự báo chỉ đạt khoảng 700 tỷ USD giảm 8% so với năm 2022, thấp hơn cả năm 2020 (năm chịu ảnh hưởng nặng nhất do dịch Covid - 19). Theo đó Dệt May Việt Nam được dự báo sẽ tiếp tục gặp rất nhiều khó khăn, vẫn thiếu hụt mạnh đơn hàng, chi phí đầu vào tăng cao, các thị trường xuất khẩu chính vẫn chưa thể hồi phục…
Từ thực tế thị trường và các dự báo xu thế trong 2 năm 2023 và 2024, Vinatex đặt mục tiêu doanh thu hợp nhất năm 2023 đạt 17.500 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế đạt 610 tỷ đồng, trong đó doanh thu công ty mẹ đạt 1.900 tỷ đồng và lợi nhuận trước thuế đạt 210 tỷ đồng.
Để ứng phó với những thách thức Vinatex cho biết sẽ tập trung vào các giải pháp chính như: Đẩy mạnh công tác dự báo thị trường, hỗ trợ đưa ra các định hướng để các đơn vị trong hệ thống chủ động lên kế hoạch sản xuất; Theo dõi chặt chẽ tình hình tài chính tại các đơn vị, ổn định dòng tiền, đảm bảo khả năng thanh khoản; ưu tiên giữ vững bảo toàn lực lượng lao động để sẵn sàng đón cơ hội khi thị trường hồi phục; tổ chức sản xuất theo hướng linh hoạt đáp ứng xu hướng đơn hàng nhỏ lẻ, khó, thay đổi nhanh, thời gian gấp; Ngành may linh hoạt cơ cấu chuyển đổi mặt hàng để đảm bảo đơn hàng…ngành Sợi nghiên cứu mặt hàng, phát triển thị trường mới; Phát triển đồng bộ về công nghệ kỹ thuật cho ngành Dệt nhuộm; Tập trung xanh hóa sản xuất…
Thông tin tại sự kiện ông Cao Hữu Hiếu cho biết kịch bản lạc quan nhất cho Dệt May là có thể sóng phục hồi dệt may sẽ bắt đầu từ cuối năm 2023, khoảng từ tháng 10, Quý 4 năm nay với cầu dệt may ấm trở lại và thị trường sợi sẽ có nhiều yếu tố tích cực.
