Hội thảo dưới sự chủ trì của bà Trịnh Thị Thu Hiền - Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), và có sự tham gia các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương (Cục Xuất nhập khẩu, Cục Thương mại điện tử & Kinh tế số), đại diện các Sở Công Thương khu vực phía Nam và Tây Nguyên (cơ quan được Ủy ban nhân dân giao nhiệm vụ thực hiện cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa và Văn bản chấp thuận thương nhân tự chứng nhận xuất xứ), Hiệp hội ngành hàng và hơn 200 doanh nghiệp sản xuất kinh doanh xuất khẩu sang Liên minh châu Âu.
Quy tắc xuất xứ giúp tận dụng hiệu quả Hiệp định EVFTA
Phát biểu tại Hội thảo, bà Trịnh Thị Thu Hiền đã thông tin về việc tận dụng ưu đãi EVFTA thông qua xuất xứ hàng hóa và thông tin về nội dung tổng kết đánh giá kết quả triển khai quy tắc xuất xứ EVFTA giai đoạn từ khi Hiệp định có hiệu lực (tháng 8/2020) đến nay.
"Việc hiểu rõ, hiểu đúng các quy định về quy tắc xuất xứ của Hiệp định EVFTA sẽ hỗ trợ rất lớn trong quá trình đề nghị cấp C/O và tận dụng ưu đãi thuế quan", bà Trịnh Thị Thu Hiền nhấn mạnh. Đồng thời, cũng lưu ý doanh nghiệp việc tăng cường hiệu quả quản lý nhà nước về xuất xứ hàng hóa và đẩy mạnh phòng chống gian lận xuất xứ.
Thực hiện Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã ký ban hành Thông tư số 11/2020/TT-BCT ngày 15/6/2020 quy định Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu.
Thông tư số 11/2020/TT-BCT ra đời nhằm tạo điều kiện cho thương nhân vận dụng quy tắc xuất xứ hàng hóa để góp phần thúc đẩy xuất khẩu, hàng hóa Việt Nam được hưởng thuế quan ưu đãi sang khu vực thị trường châu Âu, qua đó mở rộng, thâm nhập sâu rộng vào một trong những khu vực thị trường khó tính.
Theo số liệu thống kê của Cơ quan Hải quan, trong nửa đầu năm 2025, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang EU đạt khoảng 27,3 tỷ USD (tăng 10% so với nửa đầu năm 2024). Một số thị trường có kim ngạch xuất khẩu lớn trong khối EU phải kể đến: Hà Lan (6,25 tỷ USD, tăng 1,1%); Đức (4,75 tỷ USD, tăng 24%); Ý (2,67 tỷ USD, tăng 4,7%); Pháp (1,9 tỷ USD, tăng 21%); Bỉ (1,8 tỷ USD, giảm 0,5%); Ba Lan (1,6 tỷ USD, tăng 16.,4%); Tây Ban Nha (1,26 tỷ USD, tăng 6,9%);…
Một số các mặt hàng có thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam phải kể đến như máy tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; điện thoại các loại và linh kiện; máy móc, thiết bị, phụ tùng; hàng dệt may; giày dép các loại; thủy sản; cà phê.
Ngay khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực và đi vào thực thi, hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang thị trường EU được cấp C/O mẫu EUR.1 theo quy định tại Thông tư số 11/2020/TT-BCT và hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định EVFTA. Việc cấp C/O mẫu EUR.1 cho hàng hóa xuất khẩu đi EU theo EVFTA được thực hiện bởi các cơ quan, tổ chức cấp C/O ưu đãi. Tính đến nay, một số mặt hàng đã được cơ quan, tổ chức cấp C/O mẫu EUR.1 với tỷ lệ gần 100% góp phần tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Việc sửa đổi, bổ sung Thông tư thay thế Thông tư số 11/2020/TT-BCT là cần thiết
Trong bối cảnh tình hình thương mại quốc tế diễn biến phức tạp, nhanh, khó lường, cạnh tranh chiến lược ngày càng mạnh mẽ, nhạy cảm, đặc biệt khi Hoa Kỳ áp dụng chính sách thuế quan đối ứng đối với nhiều nước trên thế giới bao gồm cả Việt Nam. Căng thẳng thương mại leo thang dẫn đến các hành vi gian lận thương mại, trong đó gian lận xuất xứ hàng hóa có xu hướng ngày càng gia tăng và phức tạp nhằm tránh các biện pháp trừng phạt mà các nước sẽ áp dụng đối với hàng hóa nhập khẩu. Nhằm đảm bảo hoàn thiện khung pháp lý của Hiệp định, công tác thực thi được minh bạch, doanh nghiệp 2 nước vận dụng hiệu quả quy tắc xuất xứ, Việt Nam và Liên minh châu Âu đã thống nhất một số nội dung sửa đổi, bổ sung Nghị định thư số 1 về Quy định hàng hóa có xuất xứ và phương thức hợp tác quản lý hành chính trong Hiệp định EVFTA.
Theo đó, để hoàn thiện khung pháp lý tạo điều kiện thuận lợi cho thương nhân xuất khẩu sang EU, Bộ Công Thương (Cục Xuất nhập khẩu) đã rà soát, phối hợp với các cơ quan chức năng liên quan nghiên cứu xây dựng dự thảo Thông tư quy định Quy tắc xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định thương mại tự do giữa nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Liên minh châu Âu (thay thế Thông tư số 11/2020/TT-BCT).
Để tận dụng tốt hơn ưu đãi từ một Hiệp định FTA thế hệ mới tại khu vực thị trường đối tác chiến lược, Cục Xuất nhập khẩu tổ chức Hội thảo lấy ý kiến các Doanh nghiệp, Hiệp hội ngành hàng và cơ quan quản lý địa phương đối với dự thảo Thông tư. Đồng thời tạo điều kiện để cộng đồng doanh nghiệp, các cán bộ tại cơ quan, tổ chức cấp C/O lắng nghe và trao đổi trực tiếp với cán bộ trực tiếp tham gia đàm phán quy tắc xuất xứ trong Hiệp định EVFTA và cán bộ soạn thảo Thông tư hướng dẫn thực thi quy tắc xuất xứ tại Việt Nam.
Tại Hội thảo, đại diện của Cục Xuất nhập khẩu đã trình bày những nội dung liên quan: vướng mắc, hạn chế thực thi Thông tư số 11/2020/TT-BCT; điểm mới tại dự thảo Thông tư thay thế Thông tư số 11/2020/TT-BCT.
Các đại biểu đã tập trung trao đổi, tham gia ý kiến tại dự thảo Nghị định với mục tiêu hoàn thiện hệ thống pháp lý về xuất xứ hàng hóa minh bạch, đầy đủ hơn, phù hợp hơn với Luật Thương mại, Luật Quản lý ngoại thương và cam kết tại Hiệp định EVFTA; cập nhật những nội dung mới, tạo điều kiện thuận lợi cho thương nhân xuất khẩu trong khuôn khổ EVFTA; tạo cơ sở để doanh nghiệp, cơ quan quản lý hiểu rõ, hiểu đúng các quy định về xuất xứ hàng hóa trong Hiệp định EVFTA nhằm được hưởng ưu đãi thuế quan thúc đẩy phát triển xuất khẩu bền vững.
Sau Hội thảo, đơn vị chủ trì là Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) tiếp thu ý kiến của các cơ quan quản lý địa phương, Hiệp hội ngành hàng cùng toàn thể doanh nghiệp hoàn thiện dự thảo Thông tư, đảm bảo hoàn thiện hành lang pháp lý, đảm bảo lợi ích của doanh nghiệp.
